بندر تاریخی سیراف، مهم ترین بندرگاه بازرگانی ایران از اواخر عصر ساسانی تا اواخر قرن چهارم هجری بود که موقعیت جغرافیایی ویژه آن و دسترسی نزدیک به آبادترین شهرهای جنوب ایران یعنی شیراز و فیروزآباد، امکان تبادل کالا را برای بازرگانان و دریانوردان آن دوران فراهم م ینمود. به جرأت می توان گفت، سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و صادرکننده هنر و فرهنگ اسلامی به دیگر نواحی دنیا در اوایل قرون اسلامی ...

کاوشهای باستان شناسی محوطه جهانگیر ایوان در استان ایلام، منجر به کشف و نمایان شدن چندین بنای منحصر به فرد و گچبریهای بی نظیر برای نخستین بار از دوران ساسانی شد. موقعیت استراتژیک این منطقه در زاگرس مرکزی، واقع شدن بر سر یکی از راههای مهم باستانی به بین­النهرین و وجود رودخانه کنگیر می­تواند از متغیرهای موثر در شکل­گیری این سازه­ معماری باشد. مطالعه علل توسعه و تعیین چگونگی تحولات مدنیت در منطقه و...

شهر بلقیس نام کنونی شهرِِ دوران اسلامی اسفراین از توابع مهم نیشابور است که در مسیر ارتباطی جرجان  نیشابور واقع شده بود. سکونت در شهر بلقیس از صدر اسلام تا اواخر دورۀ صفویه ادامه داشته و توالی باستان­شناسی منحصر به فردی در آن مشاهده می­شود. اولین کاوش­های علمی باستانشناختی در شهر بلقیس در سال ۱۳۸۶ انجام شد و از آن پس کاوش­ها تقریباً به صورت منظم هرساله ادامه یافته است.  طی چند فصل کاوش در شهر بلقیس...

یکی از مهم ترین سازه های بومی ایران در ارتباط با اقتصاد کشاورزی، بناهای موسوم به کبوترخانه است. استان اصفهان از مناطقی است که در زمینه پیشینه و ساخت کبوترخانه در تاریخ بومی ایران نقش بسزایی داشته است. از آنجایی که کبوترخانه های گلپایگان و خوانسار تاکنون از نظر تاریخی و باستان شناسی به دقت مطالعه نشده اند، پژوهش حاضر در تلاش است؛ اهمیت بناهای مذکور را در این پهنه ی فرهنگی با توجه به مناسبات سیاس...

عصر آهن زمانی مابین 1500 تا 500 ق م را شامل می شود. کاوش های باستان شناختی در محوطه های عصر آهن موید دگرگونیهای محسوسی در ساختار مواد فرهنگی نسبت به ادوار قبل از عصرآهن است. این دگرگونی های بویژه در فرم و تزئین ظروف سفالی و سنت های تدفینی و فنون معماری قابل مشاهده است. دگرگونی های ذکرشده در جوامع عصر آهن 3 بیشتر دیده می شود. به بیانی عصرآهن 3 مصادف با تشکیل امپراطوری ماد است. در آغاز مادها به ص...

سرزمین ختلان در طول تاریخ از شهرها و آبادی هایی ازقبیل مُنک، هُلبوک، ِبک، پَرغَر و... متشکل بوده است که در طول زمان و بر اثر حوادث روزگار بیشتر این شهرها از بین رفته اند؛ اما برخی آثار باقی مانده از این شهرها طی حفریات باستان شناسان کشف شده اند. در این مقاله این آثار تاریخی کشف شده به چهار دسته تقسیم شده اند: 1. آثار باستانی؛ 2. آثار تاریخی؛ 3. آثار معماری؛ 4. آثار زیارتی. در میان این آثار باستانی و...

کاوشهای باستان شناسی که از سال 1965 به این طرف در پشت کوه لرستان انجام یافته است ، موجودیت قبرستان هایی را از دوره قدیم عصر مفرغ تا عصر آهن iii روشن نموده و از میان دوران های فوق ، فرهنگ عصر آهن iii بهتر از دوران های دیگر شناخته شده و این کاوش ها ، مطالعه بیش از 600 گور را ، به ویژه از دوره عصر آهن iii فراهم نموده است . به همین لحاظ در این پژوهش ، برای روشن شدن گورستان ها ، ساختار گورها و اشیاء...

یکی از مهم ترین بقایای باستان شناسی شرق شمال غرب ایران، وجود هزاران کورگان با ساختار و معماری بسیار پیشرفته ای است که در ایجاد آن ها متخصصانی خبره و تمام وقت دخالت داشته و با وجود نبود محوطه های استقراری همزمان، می توان از روی ساختار و محتویات برخی از قبور سالم کاوش شده، وجود نوعی جامعه با ساختار حاکم نشین را استنباط کرد که قادر به ایجاد چنین آرامگاه های با عظمتی شده اند؛ ولی تا به حال هویت آن ...

بدون شک یکی از گمنامترین آثار ایران،  شهر درون خاک خفته زوزن و مسجد تاریخی آن می باشد. جالب اینجا است که با توجه به ویژگیهای شاخص هنری و دقت نظر و تعمق در تزیینات و ظرافت کاریها معماران این بنا سعی و تلاش فراوانی داشته اند تا بنایی اینچنین محکم و زیبا پای بگیرد که بعد از چندین قرن پایه های دو ایوان بزرگ آن هنوز پا بر جاست.              این بنا توسط شخصیت محلی به نام قوام الدین، موید الملک، ابوب...

کاخ عالی قاپو عمارتی است که درغرب میدان نقش جهان و روبه روی مسجد شیخ لطف الله سر بر افراشته و به عنوان یکی از مهمترین شاهکارهای معماری اوایل قرن 11هجری از شهرتی عالم گیر برخوردار است . این کاخ 6طبقه که هر طبقه دارای تزیینات ویژه ای می باشد.در طبقه همکف دو تالار وجود دارد که در آن روزگار به امور اداری و دیوانی اختصاص داشت در طبقه آخر ایوان بزرگی که بر 18ستون بلند و رفیع استوار است در وسط این ایو...