سرچشمه‌های ساختار شکل در ابنیه آیینی متنوع‌ است که ریشه در فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، معماری بومی و... دارد. با ثبات ساختار شکل این ابنیه در هر آیین، تکرار آن جزو لاینفکی از آن شده و به نمادی از آیین تبدیل می‌شود. به دیگر سخن شکل در ابنیه آیینی به عنوان امری مقدس قلمداد می‌شود. با چنین پشتوانه‌ای، ساختار شکل دیگر وابسته به جغرافیا، اقلیم، بوم و... نبوده و به صورت تحمیلی تداوم پیدا می‌کند. هریک از ا...

معماری خراسان در اوایل دوران اسلامی، به تبعیت از ویژگی‌های کلی مساجد اسلامی، از سادگی در ساخت پیروی می-کرد. در دوران‌های بعدی، به خصوص در دوره‌ی سلجوقی، کاربرد تزیینات معماری گسترش یافت و سپس در دوران کوتاه خوارزمشاهیان در خراسان، مساجد دو ایوانی ساخته شدند که تزیینات معماری از ویژگی‌های برجسته‌ی آنها بود. این پژوهش به بررسی روش‌های ترسیم نقوش هندسی در سه مسجد دو ایوانی گناباد، ملک زوزن و فریوم...

در این مقاله با رویکردی متفاوت از آنچه پیش از این به مسجد نگریسته می شده است، نظام مدیریت عملکرد یک مسجد موفق در یکی از شهرهای مذهبی ایران بررسی می گردد. مسجد مورد مطالعه در این تحقیق، مسجد صنعتگران مشهد است که در آن افراد با تکیه بر فرآیندها و اهداف اسلامی پرورش می یابند. هدف این تحقیق بررسی فرضیة خود مبتنی بر علل توفیق مسجد در مورد خاص مسجد صنعتگران است؛ یعنی فرضیه این مقاله در ابتدا بیان می ...

حرکت لازمه‌ی ادراک معمارانه است. فضای معماری به واسطه خواص پویایی، سیالیت و مکث، موجبات حرکت فیزیکی، بصری و ذهنی را در ناظر فراهم می‌آورد.در فلسفه، عامل حرکت مبنای ادراک حقایق جهان مادی است. فیلسوفان اسلامی، حرکت را امری کمالی و دارای غایت می‌دانستند که مشمول اصل قوه و فعل است.طبق نظریه‌ی حرکت جوهری ملاصدرا، وجود مادی به واسطه‌ی حرکت دائمی خود به سمت وجود روحانی، با طی مراتب و گذر از عوالم محسو...

در تحلیل پیش رو به دنبال نمایش مفهوم هویت اسلامی در وحله اول و ارتقا بخشیدن به آن با زبان معماری د ر ساختار یک موزه که محل ارائه هنر آن هم از نوع اسلامی تقسیم مفهوم هویت ،مفهوم سادگی نیست در تعریف هویت مطالب زیادی عنوان شده است گهگاه تحلیل خود این مفهوم به راحتی اتفاق نمی افتد و آن جا سرآغاز یک چالش جدی است که مفهوم هویت اسلام ی زمانی که قرقار است در یک بنا و یک اثر معماری نمایش داده شود یک مفه...

از فلسفه اسلامی به عنوان تلاشی عقلانی و استدلالی، جهت تبیین رابطه خداوند سبحان با عالم وجود و کشف خطوط کلی و امور جهان­شناسانه عالم، نام برده شده­است. این فلسفه الهی، در حوزه­های گوناگون، تلاش دارد تا با بیانی عقلانی، در رفع شبهات از حریم دین کوشا باشد و انسان­های غربت­زده امروزی را به قرب الهی رهنمون ساخته و موجبات سعادت و رستگاری ایشان را فراهم آورد. در این زمینه به نظر می­رسد هنر معماری متعا...

پژوهش حاضر با تکیه بر پتانسیل های موجود در نقش مایه ها و تزئینات وابسته به معماری ایرانی-اسلامی با تاکید بر ویژگی های معمارانه بنای مسجد کبود و بررسی نقش مایه های موجود در این بنا در طراحی و ساخت جواهرات چوبی، سعی بر تداوم و صیانت هنر ظریف و روح جاری در هنر اسلامی و تلفیق آن با صنعت جواهرسازی که از نیازهای جامعه امروز به شمار می رود را دارد. در این راستا ضرورت شناخت همه جانبه صورت و معنی و مفاه...

مسجد جامع زواره به گفته برخی از پژوهشگران اولین مسجدی است که بصورت چهارایوانی مستقل بنا شده است با قرار دادن این فرض به عنوان پایه مطالعات، نقش مسجد جامع زواره در روند و سیر تحول معماری ایرانی در دوره گذار بسیار پررنگ و اساسی می باشد.در این پایان نامه به بررسی این مسجد از جهات مختلف پرداخته شده و از آنجا که هدف اصلی یک مرمتگر حفظ و پاسداری از میراث فرهنگی و انتقال ارزش های اثر به نسل های آینده ...

از کهن ترین زمان ها تا دوران اسلامی ایران، حکمای کهن و عارفان بزرگ ایرانی همچون شیخ اشراق، علاءالدوله سمنانی، نجم رازی و نجم کبری، و غیره در گزارش طی طریق های عرفانی خود، مقامات رمزی برای مراتب سیر و سلوک قائلند و به گفته آنها در مرتبه هر کدام از این مقامات، انواری به رنگ های گوناگون بر سالک افاضه می شود که نشانگر حالات و مراتب سلوک اوست. مقاله حاضر به دنبال آن است که با اساس قرار دادن آرا و نظ...