هدف محققان از این پژوهش بررسی چگونگی تأثیر وجوهی از مؤلفه‌های برنامۀ درسی پنهان بر بعد اجتماعی هویت اسلامی ـ ایرانی دانش‌آموزان، برحسب ابعاد سه‌گانۀ نگرش اسلامی ـ ایرانی، بوده است و برای نیل به این مقصود تلفیقی از روش‌های تحلیل اسنادی، قوم‌نگاری، و تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شده است؛ پنج مدرسه و سی دانش‌آموز به صورت هدف‌مند (با معیار زنجیره‌ای شاخص) انتخاب و از ابزارهای مصاحبۀ نیمه‌رهنمودی،...

یکی از مشکلات بنیادی شهرهای ایران، مسئلۀ "هویت شهر" است. امروز علی‌رغم گسترش و توسعة شهرها، سیمای آنها ناخوانا، فاقد شخصیت شهری و مولد انواع بحران‏ها است. شهر بدون هویت، قدرت خود را در "هدایت ناخودآگاه جمعی شهروندان" از دست می‏دهد. نمای ساختمان‏ها به عنوان یکی از اجزای تشکیل‏دهنده سیما و منظر شهر، دارای نمادها و نشانه‏های تعیین‏کننده‏ هویتی است که از عواملی چون اقلیم، فرهنگ، تاریخ و اقتصاد تأث...

بی‌گمان هر الگوی توسعه یا پیشرفتی- به رغم انکار برخی اندیشمندان- در پی اهداف و آرمان‌های خاصی است که بر یک سری پیش‌فرض‌ها و زیرساخت‌های نظری و بنیادین ارزشی مبتنی است. در این مقال برآنیم مبانی ارزش‌شناختی‌ای را که در تدوین اصول و قواعد نظری و راهبردی الگوی اسلامی-  ایرانی پیشرفت و در راستای نیل به اهداف و آرمان‌های متعالی انسان اسلامی مؤثر است، تبیین کنیم. از نظر این نوشتار مبانی فرااخلاقی ...

در طی سده اخیر، واژه مکان همراه با طیف وسیع معانی، تقریباً در تمامی فضاهای معماری مطرح شده است. ساخت مکان، به معانی و باورهای انسان تجسد بخشیده و ارتباط عمیقی با ساحت های وجودی انسان و ارتباط وی با محیط اطراف خود دارد. از این رو پرداختن به چگونگی ارتباط انسان با طبیعت به صورت تحدید شده در حوزه منظر و شناساندن نوع ارتباط شکل گرفته، گام اولیه در بررسی مفهوم مکان است. از سویی دیگر، باغ ایرانی به عن...

یکی از شاخصه‌های مهم تمدن اسلامی، موضوع هنر و معماری است که از ابتدای شکل‌گیری، مسیر رو به تکاملی در برخورد با تمدن‌های مجاور سپری کرده است. معماری اسلامی در عصر پیامبر(ص)، شناسنامه مخصوص به خود را با تأسیس مسجدالنبی در مدینه، سرشار از مفاهیم جاودانه، آغاز نمود. این «بنا» به‌عنوان ایده ناب معماری اسلامی قابل بررسی است. اینکه مکان‌یابی مسجدالنبی به چه صورت بوده، علاوه بر تأثیرپذیری از محیط جغراف...

     قرآن کریم، عدل را از مهم­ترین موضوع­های جامعه بشری قرار داده است. عدالت و تعادل را می­توان یکی از ویژگی­های جوامعی دانست که به تولید تمدن و فرهنگ روی آورده­اند. یکی از ویژگی­های معماری مسلمانان، بهره­گیری از تعادل در کلّ بنا و اجزای آن و همچنین یافتن روش­های دستیابی به عدالت در معماری است. برای ایجاد تعامل میان فقه و زبان طرّاحی نیازمند به واکاوی و بازشناسی مفاهیم اسلامی هستیم، که به طراحی ا...

این روزها معماران و مدرسه‌های معماری ایران در معرض بازخواست مدیران، رسانه‌ها و و دلسوزانی هستند که معماری با هویت ایرانی و اسلامی را از آنان طلب می‌کنند. این مطالبه که گاه به صدور حکم و دستورالعمل برای تولید معماری مورد نظر نیز می‌انجامد، هرگز پاسخ روشنی از سوی معماران نداشته است. آنچه بسیاری از مخاطبان، معماری ایرانی و اسلامی‌اش می‌خوانند، نزد معماران چیزی نیست مگر تقلیدی سطحی از شکل و ظاهر گذ...

نقوش و تزیینات در هنر ملل مختلف، گاه به صورت پیچیده، پرکار و ظریف و گاه ساده و کم کار، با کیفیت، کمیت و مصالح مختلف، در ترکیب بندی های متفاوت ارائه می شود که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، گیاهی، هندسی، تجریدی و خطوط تزیینی قابل بررسی است. در دوران اسلامی نقوش تزیینی و ترکیب بندی آن ها جایگاه ویژه ای یافته و به جهت منع تصاویر انسان و حیوان، نقوش هندسی و گیاهی، رشد و تنوع چشمگیری داشته اند، که در ...

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مطالعه‏ی کتاب‏‌های‌ معنوی و حماسی بر ارزش‌های‌ اسلامی ایرانی و رفتار اخلاقی دانش‏آموزان دختر مقطع متوسطه بود. روش مطالعه آزمایشی و از نوع طرح تک آزمودنی با خطوط پایه چندگانه بود. ابتدا در قالب خط پایه و بدون مداخله، رفتار اخلاقی و ارزش‌های‌ اسلامی ـ ایرانی آزمودنی‌ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس در فواصل بیست روز و در پنج نوبت، کتاب‌های‌ تعیین‌شده به آزمودنی‌ها ارائه و ...