تراژدی، در میان انواع ادبی، تأثیرگذاری بیش‌تری در ذهن مخاطب دارد و باعث می‌شود مخاطب حوادث را عینی‌تر و زنده‌‌تر احساس کند و دریابد و گاه خود را با قهرمان تراژدی مقایسه کند. در تاریخ ادب فارسی این نوع ادبی کم‌تر مورد توجه شاعران و نویسندگان قرار گرفته است. در تاریخ جهانگشای جوینی ساختار روایی حوادث و ویژگی شخصیت سلطان‌محمد خوارزمشاه و سرانجامِ کار او به‌گونه‌ای است که بسیاری از نشانه‌های نوع ادب...

یکی از شهر­هایی که جغرافیدانان و مورخان سده­ های اولیه و میانه­ ی اسلامی از آن یاد کرده‌اند و به توصیف آن پرداخته­ اند، شهر زیز است. زیز از شهر­های کوره­ ی ارّجان بود که در بخش شمال شرقی آن واقع شده بود. بر اساس متون تاریخی این شهر بر مسیر ارتباطی ارجان به اصفهان واقع شده بود و منبر و جامع داشت. هدف پژوهشی که نتایج آن در نوشتار حاضر ارائه گردید، تعیین موقعیت جغرافیایی و شناسایی محل دقیق شهر زیز ...

  مادی‌ها جایگاه مهمی در فرهنگ و تمدن ایرانی (به معنای اخص آن) دارند. در مورد تاریخ سیاسی، جغرافیای تاریخی و باستان‌شناسی این دوره، ابهامات اساسی وجود دارد و قلمرو، ایالت‌ها، مراکز حاکمیتی و ساختار اقتصادی، انسانی و اجتماعی آن‌ها به صورت علمی مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. در این پژوهش با استفاده از منابع آشوری هم‌زمان، بازسازی جدیدی از جغرافیای تاریخی اقوام مادی پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن (...

همواره خلیج فارس تجلی گاه تمدن ایران زمین به شمار میرفته و نام آن در طی اعصار و قرون متمادی و مستمر به چشم میخورد.حتی قبل از آنکه آریایی نژادان ایرانی در فلات ایران استقرار یابند.پیشینه دیرین این آبراهه تاریخی به حدود قرن 5 ق م میرسد و در این دوران به استناد مدارک باستانشناسی نخستین همبستگی های اجتمایی سرزمین های کرانه ای از طریق چنین آبراهی تامین میگردیده وعامل موثری در تعاملات مختلف بین ایران...

تبیین پاسخ به پرسش از چرایی یک پدیده یا رویداد است ، همان گونه کهتوصیف پاسخ به پرسش از چگونگی آن است . الگوهای اصلی در تبیین علمی دوالگویِ قیاسی -قانون وار و استقرائی -آماری بوده اند. الگوهای دیگری نیز به عنوانمکمل یا جانشین این دو الگو معرفی شده اند که در بهترین حالت بهبود یافته ویا اصلاح شدۀ آن دو به شمار می آیند. جدانگری توضیح در علوم طبیعی براساس تبیین و علوم انسانی بر اساس فهم در هم نهاده ا...

به رغم شهرت و اهمیّت حافظ، اطّلاع چندانی از جزئیات زندگی وی یا چگونگی سرودن اشعارش نداریم. محقّقان برای جبران کمبود منابع، یا به گفتارهای کلیشه‌ای تذکره‌نویسان اعتماد کرده‌اند و به تطبیق اشعار و تعابیر حافظ با آن موارد پرداخته‌اند یا آنکه به غزل‌های حافظ همچون سند بازگو کنندۀ زندگی و مسائل عصر تکیه کرده‌اند. اگر در برخی موارد از شخص یا حادثه‌ای نامی به میان آمده، سایر موارد را نیز با آن مطابقت کرد...

این مقاله تفسیری است تاریخی بر سه‌گانة اورستیا اثر آیسخولوس، که بر آن است تا ایدة سیاسی این سه‌گانه را با استمداد از روش مطابقت تاریخی اثر و تاریخ سیاسی یونان باستان تبیین کند. دستمایة این مقاله برای تحقق این هدف، تبیین موضع‌گیری اورستیا در برابر انحلال آریوپاگوس است. آریوپاگوس، نهادی قضایی بود که بر حُسن اجرای قوانین در آتن نظارت داشت و در پی سال‌ها مجادلات سیاسی الیگارشی و دموکراسی آتن، در 460...

این پژوهش با فرض اینکه بسیاری از مضامین محتوایی پرده های درویشی با متون شیعی مطابقت دارد و نقاشان پرده های درویشی برای خلق آثارشان به مستندات تاریخی، متون شیعی، روایات شفاهی رایج در میان مردم متکی بوده اند و همچنین آن ها از اسلوب زیبایی شناختی و خلاقیت فردی در خلق آثارشان استفاده کرده اند، صورت گرفته است. روند شکل گیری پرده های درویشی، موضوعات آثار و اهداف هنرمندان در خلق آثار مورد بررسی قرار...

مفهوم صدق یکی از مفاهیم اصلی فلسفه است که در منطق، معناشناسی و متافیزیک نقشی محوری دارد. رابطة  صدق و رئالیسم  یکی از مباحث مهمی است که در فلسفة تحلیلی معاصر مورد توجه قرار دارد و در این ارتباط پرسش اصلی این است که آیا با تحلیل مفهوم صدق می توان پاسخی برای مسئلة رئالیسم یافت. در این نوشتار با بررسی دو دسته از نظریه‌های صدق معاصر لوازم این دیدگاه ها در بحث از رئالیسم با یکدیگر مقایسه شده است.