چکیده مواجهه ایرانیان با مدرنیته، چه از منظر مادی و چه از منظر اندیشه ای از جمله مسائلی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اندیشه سیاسی و اجتماعی را به خود مشغول داشته است. در این میان، فرزین وحدت در رساله دکتری خود که به صورت کتاب منتشر کرده است بر آن است که متفکران ایرانی در مواجهه خود با مدرنیته، همواره از جهاتی دچار خدشه و فهم نادرست شده اند. این مسئله البته وجوه مختلفی دا...

در این جستار تعامل ادبیات (رمان) و سینما با جامعه ی ایرانی در دهه های 30 تا 50، مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد اصلی این پژوهش نیز تاکید بر نقش گفتمانها و ایدئولوژیهای حاکم بر فضای جامعه با تکیه بر جریان روشنفکری بوده است. در این راستا جدال سنت و مدرنیته مهمترین مولفه، به شمار می رود که شیوه های زیست، اندیشه و ادراک حسی را تنوع بخشیده است. متاثر از چنین جدالی، ادبیات و سینما به عنوان شیوه های...

«مدرنیته» یا تجدد برای وصف انسان و یا جوامع و تمدن ها و دوره های تاریخی به کار می رود. این مفهوم عبارت است از حرکت در مسیر متحول ساختن فکر، فن، شیوه زندگی و خلاصه هرآنچه به زندگی مرتبط است و مفهومی اساساً غربی دارد. مدرنیسم در هنرهای بصری، از یک رشته تحولات اجتماعی، فرهنگی و هنری اروپا در سده نوزدهم ناشی شد. تلاش برای رهایی از بن بست هنر آکادمیک – که خود عصاره سنت طبیعت گرایی بود – هنرمندان نو ج...

مقاله حاضر بر اساس تجرب? مدرنیته در سرزمین لک‏ها، به بررسی و تبیین خودکشی زنان و دختران می‏پردازد. پس از مروری بر ادبیات نظری،‏ روش تفسیری برای این بررسی انتخاب و داده‏ها بر اساس مشاهده، مصاحبه و تجربه زیسته گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که مدرنیزاسیون سریع و شتابان با تمام مظاهر خود در طی دو دهه وارد یک سرزمین کاملاً منزوی،‏ با آداب و رسوم کهن شده و نسل مقارن با این تغییرات، بر اساس ...

دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه‏های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل­گرایی و تجربه‏گرایی را با اندیشه‏های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده‏اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه‏رو هستند. مطالعه­ حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت‏شناختی مؤثر بر شکل‏گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. این...

بسیاری، سرآغاز مدرنیته در جامعه ایرانی را از دوران اجباری پهلوی اوّل عقب تر می برند و نوعی حرکت خودجوش اجتماعی (امّا آرام) به سمت مدرنیته را در جامعه ایران دوره قاجار، مورد بحث قرار می دهند. این سؤال قابل طرح است که کدام یک از دو الگوی فرهنگی سنّت و مدرنیته، در آثار قاجاری، وجه غالب داشته است و اینکه آیا می توان در فضای زیست واقعی مردم قاجاری، ردّپاهای محکمی از الگوی کالبدی ـ فرهنگی مدرنیته یافت؟ د...

یکی ازمهمترین وجدی ترین موضوعات مورد بحث در دوره معاصر،ورود مدرنیته وآموزه های دنیای غرب به ایران است.شکست ارتش ایران درجنگ ها با روسیه تزاری که منجر به قراردادهای گلستان وترکمانچای شد،موجب شدتا نخبگان قاجار مانند عباس میرزا،به ضرورت بهره گیری ازتمدن غربی برای پیشرفت ونوسازی درایران پی ببرند.درراستای حرکت درمسیرنوسازی صدراعظم های نوگرائی مانندامیرکبیر،سپهسالار وامین الدوله گامهای موثری برداشتند...

اندیشمندان ایرانی به فراخور زمانه و زمینه، هر کدام رویکردی متفاوت در برخورد با غرب و مدرنیته برگزیدند. هدف این پژوهش، فهم نگرش شریعتی نسبت به غرب و مدرنیته بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آثار ایشان و بر اساس چارچوب نظری مکتب فرانکفورت به دنبال دست­یابی به این هدف و پاسخ­گویی به این سؤال است که موضع و دیدگاه شریعتی نسبت به چیستی غرب و مدرنیته چیست؟ به نظر می­رسد ایشان ...

مدرنیته گرایش فکری و رفتاری به پدیده‌های نو و کنار گذاشتن سنت‌های قدیمی‌ست. نوگرایی از ابتدای پیدایش در جوامع انسانی واکنش‌های متعددی را به همراه داشت چراکه بر شکل زندگی انسان‌ها تأثیر می‌گذاشت، ورود مدرنیته و مظاهر آن به کشورهای در حال توسعه، از­جمله جوامع ایرانی و عربی، تغییراتی در نگرش و کنش‌های ساکنان این جوامع ایجاد کرد و سبب شد تا نوگرایی تقابلی آشکار با سنت‌های حاکم بر این جوامع پیدا کند...

این مقاله به دنبال آن است که در چارچوب مطالعه‌ای تاریخی‌ـ‌ تطبیقی، رویکردهای مطرح دربارة رویارویی سنت و مدرنیته را در سه جامعة ایران، ترکیه و مصر به‌مثابة "سه منزلگاه مدرنیته" در جهان اسلام بررسی کند. هدف مقاله طبقه‌بندی و تبیین گذار و گفتمان‌های غالب در میان نخبگان ایرانی، مصری و ترک در مواجهه با مدرنیته و پیوندهای میان دگرگونی‌های عینی و تحولات ذهنی در این سه جامعه است. روش تحقیق مقاله مطالعة...