به عقیدة پژوهشگران عرصة جامعه‌شناسی ادبیات هر قصه و اثر ادبی دیگر، وقایع زمانة خود را بازگو می‌کند و قصه در حقیقت، شکل بیان هنری همان وقایع اجتماعی است. با این تفاوت که جامعه‌شناسی به زبان علمی دربارة آن مسائل گفتگو می‌کند. بنابراین، بررسی ادبیات با روشی علمی، جوهر آثار ادبی، شرایط و مقتضیات محیط اجتماعی در بر گیرنده و پرورندة شاعر و نویسنده و نیز جهان‌بینی، موضع فکری و فرهنگی آنان را با توجه ب...

بحث انواع در محافل ادبی جهان بسیار پردامنه مطرح شده‌است و تحولات بسیاری از روزهای آغازین طرح مستقل آن از سوی ارسطو به خود دیده‌است. اما در محافل ادبی ما، توجه به آن بسیار سطحی بوده‌است، به گونه‌ای که این توجه سطحی مانع طرح بحث‌های تازه در این باب گردیده‌است؛ بحثی که به شکل دست‌وپا شکسته و ابتدایی وارد مباحث ادبی ما گردیده و بدون معادل‌سازی با ادب فارسی و پرورده شدن، گاه مطالبی از آن می‌یابیم و ...

در ادبیات کهن فارسی، ابهام مقام چندان مهمی ندارد. تنها در هنگام مطرح کردن صنعت محتمل الضدّین که همیشه در کنار آن دو نام مترادف دیگر؛ یعنی توجیه و ذووجهین نیز قرار داده می شود، گاهی نیز به کلمه ابهام اشاره می شود که نام چهارمی برای این شیوه بسیار کم کاربرد در ادبیات فارسی و عربی است. در حالی که ابهام در متون ادبی از گذشته تا به امروز، یکی از پر استفاده ترین صناعت های ادبی محسوب می شود که اهمیّت و ...

سغد نام باستانی منطقه­ای اطراف درّة بدخشان در ماوراءالنهر بود. مرکز این منطقه شهر سمرقند است. مردم سغد در زمان ساسانیان به دلیل فعالیت­شان در بازرگانی، بخصوص تجارت با چین و هند، معروف بودند و یکی از قطب­های اصلی اقتصاد ایران بشمار می­آمدند. از زبان سغدی در دورة میانة زبان­های ایرانی، آثاری بسیار برجای مانده که یکی از مهم­ترین آن­ها، نامه­های کهن سغدی است. نامه­های کهن سغدی به زبان و خط سغدی به س...

سیف‌الدین اسفرنگی ـ شاعر پارسی‌گوی کم‌شناخته ـ به اقرب احتمالات در سده ششم هجری دیده بر جهان گشود. زادگاه او به گواهی نامش و اتفاقِ تذکره‌نویسان اسفرنگ یا اسفره از توابع سمرقند است و از این نگاه دیوان او در بررسی زبان حوزه فرارود (= ماوراءالنهر) پایگاه و جایگاهی ویژه دارد. سیف در صناعت شاعری به بسیاری از پیشینیان و هم‌روزگارانِ خود چشم داشته و قصاید آنان را نمونه قرار داده و استقبال کرده است؛ از ...

روستا و بافت فیزیکی، طبیعی، انسانی و حیوانی آن یکی از عمده ترین موضوعات شعر کودک و نوجوان می باشد. به ویژه پس از انقلاب اسلامی رویکرد شاعران به این موضوع بسیار گسترده است. از طرف دیگر، چون شاعران کودک و نوجوان روستا را به عنوان یک آرمان شهر تلقی می کنند، نگاه آنان به محیط آن به دور از واقعیت است. بنابر این، با توجه به این مساله، این پژوهش بر آن است تا مشخص کند که آیا روستا و مسائل پیرامون آن بی...

چکیده ندارد.