خاورمیانه محدوده جغرافیایی پیچیده ای دارد و وقایع آن در صد سال گذشته جهان را متأثر کرده است. هر چند موضوعات مختلفی در حوزه های سرزمینی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خاورمیانه را به سمت منازعات گسترده پیش می برد، اما امروزه منازعه در مقیاس استراتژیک و مبتنی بر منافع قدرت ها در این منطقه جریان دارد. از زمان وقایع یازده سپتامبر، عوامل جدید مانند تروریسم القاعده ای، بحران های منطقه ای در افغانستان، عرا...

خاورمیانه به دلیل اهمیت استراتژیکی، ژئوپلیتیکی و ژئو اکونومیکی آن، از دیرباز در کانون توجه دولتهای بیگانه و قدرت های استعماری در جهان قرار داشته است. این منطقه، در مقام حوزه پیرامونی اروپا، واجد جایگاه مهمی در سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و قدرت های بزرگ آن، به لحاظ امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. اتحادیه اروپایی از نخستین روزهای شکل گیری، سیاست های ثابتی را نسبت به این حوزه در قا...

ناآرامی های خاورمیانه که در چند سال گذشته، فضای سیاسی و امنیتی منطقه را ملتهب ساخته است، به سربرآوردن و یا احیاء جریاناتی افراطی و تروریستی، دامن زده است که با ایدئولوژی ستیزه جو و مطلق گرای خود، ثبات و آرامش کشورهای درگیر چالش های سیاسی را به مخاطره افکنده است. افزون بر این، از آنجا که دگرگونی های سیاسی خاورمیانه منافع و امنیت بازیگران دولتی منطقه ای و فرامنطقه ای را درگیر می کند، فعالیت و سرن...

نظم‌های منطقه‌ای در حال گذار دارای ویژگی‌هایی همانند ناپایداری کنش بازیگران، تغییر در ابزارهای تاکتیکی و تنوع گروه‌های کارگزاری است. تنظیم سیاست خارجی در چنین شرایطی نیازمند بهره‌گیری از سازوکارهایی همانند ائتلاف‌سازی و کنش نامتقارن می‌باشد. چنین فرآیندی، براساس ضرورت‌هایی همانند خودیاری، ائتلاف و اتحاد شکل می‌گیرد. کشورهایی که در حوزه‌های بحرانی همانند آسیای جنوب غربی و خاورمیانه عربی قرار دار...

اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری دکتر روحانی در دولت یازدهم حامد محقق نیا[1]-  جعفر رضاخانی[2]- محمدرضا داوطلب وظیفه[3]- رحیم رضوانپور[4] تاریخ دریافت: 13/5/1396- تاریخ پذیرش:7/3/1396 چکیده: تا قبل از انقلاب اسلامی ایران، ایران رویکرد امنیتی خود در منطقه را در ائتلاف با غرب و به‌ویژه ایالات متحده آمریکا تعریف کرده بود و به همراه عربستان سعودی، در چارچوب استراتژی امنیتی...

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی ...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی و قفقاز فصل نوینی در روابط این کشورها با همسایگانش آغاز گردید، و این منطقه به صحنه رقابت کشورهای منطقه ای تبدیل شد. یکی از مهمترین کشورهایی که سیاست های توسعه جویانه ای را در منطقه دنبال می کرد اسرائیل بود. بازتاب نیاز اقتصادی، امنیتی جمهوری های مسلمان اتحاد جماهیر شوروی و حضور فعال اسرائیل در مبانی رفتاری سیاست خارج...

از سال 2004 و با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین ،روسیه سیاست خارجی متمایز، فعال و ابتکار آمیزی را در منطقه خاورمیانه اعمال کرده است. ماهیت متوازن و چند جانبه سیاست خارجی روسیه در این دوره در خاورمیانه از ویژگی های متمایز آن است. روسیه تحت تاثیر موقعیت آسیب پذیری سرزمینی و برخورداری از تنوع نژادی، قومی و مذهبی ، سیاست خاورمیانه ای فعالی را در این دوره به اجرا گذاشته است و به دنبال احی...

معضل امنیت در دولت‌های ایرانی طی سده‌های گذشته، پیوسته و مهم‌ترین اولویت را تشکیل داده است. هرگاه حکومت مرکزی ایران دچار ضعف ‌شده، تجاوزات سرزمینی ازسوی کشورهای متخاصم هم آغاز ‌شده است. تدبیر دولت‌های ایران تا پیش از انقلاب اسلامی مبادله تجارت در برابر امنیت بود اما در اکثر مواقع این مبادله منجر به ناامنی بیشتر برای ایران می‌شد. مسئله اصلی این پژوهش این است که آیا سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلامی...

مباحث امنیتی به یکی از دغدغه‌های اصلی بازیگران در عرصه روابط بین‌الملل و در پیش‌گیری روابطشان با سایر بازیگرانی که احساس تهدید در مقابل آن می‌کنند تبدیل شده است. احساس امنیت یا عدم احساس امنیت باعث می‌شود تا دولت‌ها به سمت همکاری واتحاد با سایر بازیگران منطقه‌‌ای و فرامنطقه‌ای پیش بروند. اتحادیه اروپا به دلیل همجوار بودن با منطقه‌ی نا امن خاورمیانه، به شدت از بحران‌های به وجود آمده در این منطقه...