درمشروطه جدال اصلی میان دو گروه از طرفداران نظام سنت قدمایی درگرفت. گروهی که حاضر به پذیرش هیچ گونه تغییری نبودند وگروه دیگری، که سعی می کرد با حفظ اصول اساسی، آن ها را با مفاهیم جدید بازسازی نماید. از آن جا که جنبش سیاسی مشروطه خواهی، کوششی برای تدوین نظریه ی حکومت قانون و ایجاد نهادهای آن بود، فقه، به عنوان نظام حقوق شرع، تنها بخش نظام سنت قدمایی بود که می توانست در تفسیر نوعی به نظام حقوقی ج...

بنیان‌شناسی فقهی نمایندگی مجلس در نظام جمهوری اسلامی با توجه به ویژگی‌های نظام و تفاوت بنیادینِ آن با نظام‌های عرفی اهمیت دارد. در نظام‌های عرفی، چگونگی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم، از نظر حقوقی تعیین‌کنندۀ جایگاه و نقش نماینده، مسئولیت‌ها و وظایف اوست؛ اما به‌دلیل بنیان فقهی نظام اسلامی ایران، پی بردن به جایگاهِ حقوقی و فقهی نمایندۀ مجلس تنها به بررسی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم خلاصه نمی‌شود، بلک...

میزان تأثیر دو قرن حکومت به نام تشیع بر مشروعیت حکومت در عصر غیبتو دستاورد اصلی حکومت صفویه برای حکومتهای بعدی در ایران دو سؤال اساسی مقالهحاضر است. نویسنده در پی آن است تا با تبیین دورههای گفتمانی اندیشه سیاسی شیعه،« پارادایم جدید » نشان دهد که مهمترین پیامد بلند مدت حاکمیت صفویه علاوه بر ایجاددر فلسفه سیاسی شیعه، تأثیر آن بر جایگاه حکومت شیعه در عصر غیبت است. ادعایبنیانگذار صفویه مبنی بر ارتب...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

کتاب «الملّه» از مجموعه آثار ابونصر فارابی است که ترجمه آن در شماره ششم فصلنامه علوم سیاسی چاپ شده و مورد استقبال اندیشمندان و محققان فرهیخته قرار گرفته‏است. از این رو با تقاضای خوانندگان گرامی، متن عربی آن تقدیم می‏گردد. آنچه بر اهمیت این کتاب می‏افزاید چارچوب نظری برای مکتب سیاسی اسلام و طرح بحث زعامت سیاسی فقیه می‏باشد. در واقع این کتاب مبنای نظری دیگر مباحث سیاسی فارابی از جمله «آراء اهل مدی...

ادلة عقلی دال بر مسئله ولایت فقیه شامل دلایل صرفاً عقلی و دلایل آمیخته به مقدمات عقلی ـ نقلی می باشد . دسته اول همان ادلة اثبات نبوت و امامت است و دسته دوم دارای تقریرهای متنوعی است که به لحاظ تکیه بر یک مقدمه بعنوان محور برهان بطور جداگانه ذکر شده است . ایرادهای فراوانی بر این ادله بیان شده است که از آن میان برخی به اصل مبنای ولایت فقیه و نه فروع آن بازمی گردد. بررسی این اشکال نشان می ده...

مفهوم مشروعیت در حکومت دینی ساسانی بر مبنای فرّه شکل‌گرفته و شاه را به اقتدار دنیوی و معنوی رسانده ‌است. فرّه نیرویی است ایزدی که به‌واسطه ارتباطات حکومتی، وارد امپراتوری بیزانس نیز گردیده و درنهایت منجر به شکل­گیری رویکردی مشترک در نمایش مشروعیت دینی پادشاهان هردو دوره شده است. این مفهوم جهت ایجاد ماندگاری در ذهن مخاطب، نیازمند نشانه­هایی با مبنای اعتقادات آیینی بوده است. این عوامل به دلیل اشترا...

بخش عمده این نوشتار مربوط به نظریه انتصاب است. نظریه ای که امام خمینی(ره) در تبیین و تشریح آن بیش از همه کوشش داشته‌اند، محورهای پایه‌ای حکومت ولایی شامل مفهوم ولایت، ویژگی‌های اساسی حکومت، نقش برجسته مجلس خبرگان رهبری، اهمیت رویکرد و حمایت مردم از نظام، و در نهایت بحث دامنه‌دار قلمرو اختیارات حاکم اسلامی است. این قلم ضمن اشاره به مفهوم ولایت مطلقه فقیه که در قانون اساسی نیز آمده است، به تفاوت ...

با توجه به گسترش روز افزون جراحی­های زیبایی در کشور بررسی لزوم مسئولیت و حتی مشروعیت اعمال پزشکان زیبایی احساس می­شود چرا که مطابق اصل 4 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمامی قوانین و مقرارت ایران باید بر مبنای فقه امامیه است بدین جهت بررسی مشروعیت عمل­های زیبایی با توجه به گستره فراوانش محل تامل بوده و با توجه به طرح روز افزون دعاوی بر علیه پزشکان زیبایی و ترمیمی و عدم رضایت بیماران پس از عمل ...