در هر حیطه از مباحث علوم انسانی چاره ای جز بحث و بررسی پیرامون شناخت انسان به عنوان مادر و سرمنشأ علوم انسانی نیست. از جمله موضوع هایی که تأمّل و تعمق در مباحث انسان شناسی در آن گریزناپذیر است، حاکمیت و نظریه های پیرامون آن به عنوان یکی از مؤلفه های مهم حیات اجتماعی می باشد. به ویژه آنجا که با داعیه تبیین تئوری های بومی و با نگاهی میان رشته ای وارد این عرصه گردیم. رویکرد اصلی این نوشتار نقد و بر...

رعایت حقوق اجتماعی شهروندان یکی از مطالبات اساسی متفکّران از حکومت ها بوده است و بی شک امام علی(ع) بیشترین عنایت را به رعایت حقوق انسانها در مقام عمل و نظر داشته اند. در این مقاله به رابطه بین حق و تکلیف از دیدگاه آن حضرت اشاره شده و سپس مبنای حقوق و تکالیف انسان مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن به انگیزه حکومت و سیاست از دیدگاه حضرت علی(ع) پرداخته شده است. پایبندی به اصول و ارزش های اخلاقی، تق...

در مقطعی از حیات امام صادق(علیه السلام)، فضایی پدید آمد که در آن امام، توانست به تبیین معارف الهی، مشغول شود. ابعاد کار فرهنگی امام صادق(علیه السلام)، بسیار گسترده و وسیع است. یکی از ابعاد این حرکت، پدید آوردن مدرسه تفسیری است. شناخت این حرکت، ثمرات معرفتی بسیاری را در بردارد. دسته ای از این معارف قرآنی، مربوط به مبانی تفسیری ایشان می باشد. معارفی که تاکنون به طور منسجم به آن پرداخته نشده است. ...

بحث مشروعیت حکومت و مبانی آن یکی از اصولی ترین مسائل حکومت و فلسفه ی سیاسی است چرا که بقاء و دوام هر حکومت و نظام سیاسی بستگی تام به میزان مشروعیت آن نظام دارد. مهمترین سوال بر این پایه استوار است که حاکم بر چه مبنایی حق حکومت و اعمال قدرت پیدا می کند؟ به عبارتی مشروعیت حکومت از کجا ناشی می شود و منابع و مصادر آن کدامند. در این پژوهش نظرات علمای اهل سنت در این باره که عبارتند از: انتخاب اهل ح...

ارزش و جایگاه «انفال» در جامعة بشری امروز بر هیچ کس پوشیده نیست. بخش مهمی از ثروت ملی جامعه و خصوصا منابع طبیعی زیر عنوان انفال قرار می گیرند. همین امر کافی است تا نشان دهد چرا از انفال در رشته های مختلف حقوق عمومی( حقوق اساسی و حقوق مالی) و حقوق خصوصی ( اموال و مالکیت) بحث می شود. گذشته از اختلاف نظرهایی که پیرامون مصادیق انفال وجود دارد‘ مهمترین و اساسی ترین مشکلی که مانع تعیین دقیق جایگاه حق...

قضاوت و دادرسی از روزگار قدیم که به صورت ساده و ابتدایی و در قالب داوری و قضاوت خصوصی وجود داشته تا امروز که به صورت نظامی پیچیده درآمده است؛ متناسب با درجه تمدن، نوع حکومت و مقتضیات و ملاحظات سیاسی، اجتماعی و مذهبی جوامع دگرگون شده و در هر دوره ای ویژگی های خاصی داشته است.یکی از این دوره ها، عصر حاکمیت تیموریان بر مناطق مختلف از جمله ایران و ماوراءالنهر است. در این دوره مانند دوره های قبل از...

تأسیس جمهوری اسلامی در ایران و تأکید بر توأمانی وجوه جمهوریت و اسلامیت نظام با یکدیگر، پدیدآورنده پرسش هایی در زمینه چگونگی هم نشینی این دو مفهوم با یکدیگر است. با توجه به پس زمینه فقه محور جامعه ایرانی و ارائه سئوالات گوناگون فردی و اجتماعی به فقه و توقع شنیدن پاسخ از متولیان آن؛ بررسی نظریه فقهی نقش مردم در حکومت، از اهمیت غیرقابل تأخیری برخوردار است. اینکه رویکردهای اجتهادی چه امکانات و نقشی...

مشروعیت در مفهوم عام ، نزدیک ترین مبانی ِحکومت در بحث از فلسفه سیاست است . به عبارتی آن چه در فلسفه سیاسی ، متکفل توضیح و توجیه بالاترین نوع از نابرابری اجتماعی است « مشروعیت حکومت » نام گرفته است . پژوهش حاضر مشروعیت نظام سیاسی در اسلام را با رویکردی تاریخی در سال های نخستین بعثت و در جریان خلافت اولیه متمرکز بر سیره امیر مومنان علی? مورد مطالعه قرار می دهد . نگارنده « تحول در مبانی حکومت و ا...

دولت سامانی (261-389ق) در بالندگی و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی -اسلامی نقش مهم و ماندگاری ایفا کرده است. کلام و فلسفه نیز یکی از شکوفاترین وپررونق ترین دوره های خود را در خراسان و ماوراءالنهر، در این روزگار سپری نموده است.از این روی در این نوشتار کوشش شده زیرساخت ها و مبانی اجتماعی، تربیتی، فکری وفرهنگی حکمرانان سامانی و همچنین ساختار سیاسی، اقتصادی و اداری حکومت آنانبازبینی شود تا بر مبنای آن...

هدف این مقاله تبیین توانایی های فکری و فقهی شیعی در مواجهه با تحولات و تغییرات اجتماعی می باشد که نویسنده با اشاره به دو نگرش مختلف اصولی و اخباری به تشریح ویژگی ها و مبانی فقهی فقهای اصولی شیعی می پردازد و معتقد است که این فقها با تاکید بر عناصری همچون نقش حکومت و احکام حکومتی نقش زمان و مکان حوزه فراغ و ... از پتانسیل بالایی در خصوص مواجهه با تحولات جدید برخوردارند این توانایی فکری به خوبی می...