رابطه ی میان نمود، زمان دستوری و وجه در ساخت های فعلی در بسیاری موارد رابطه ای مستقیم نمی باشد و در واقع رابطه ی مستقیم میان صورت و نقش معنایی- منظوری آنها حاکم نیست. این عدم تطابق نه تنها در زبان فارسی بلکه در بسیاری زبان های دنیا قابل مشاهده است. گستره ی تحلیل حاضر بر ساخت های خودایستا در زبان فارسی استوار است. در تحلیل مقوله ی نمود از آن به عنوان مقوله ای صوری و معنایی یاد شده است و سپس تقاب...

مفهوم «هویت دینی»، برخلاف مفاهیم «هویت اجتماعی» و «هویت ملی»، مفهومی نوپا و جدید است و متأسفانه علی رغم اهمیت فوق العادۀ آن، کمتر بدان پرداخته شده است. گرچه در این زمینه معدود مقالات و پژوهش هایی نوشته شده است، اما اغلب این پژوهش ها بدون ارائۀ تعریفی از مفهوم «هویت دینی»، مستقیما به سراغ مبحث مؤلفه های «هویت دینی» رفته اند که این امر آثار موجود را از حیث نظری دچار کاستی و نقصان کرده است. مقالۀ ...

بررسی معنا و راه دست‏یابی به آن، همواره از دیدگاه­هایی مختلف، مورد‏توجه قرار گرفته و هر‏کس از‏دید خود، بدان پرداخته است. در دانش زبان‏شناسی نیز جوانب معنایی، از جهاتی گوناگون بررسی شده است. از یک نظر می توان معنا را در سه سطح بدین شرح بررسی کرد: معنای کار‏کرد، معنای قاموسی و معنای اجتماعی. در این مقاله، عواملی را تحلیل کرده‏ایم که در دست‏یابی به معنا، نقشی تعیین‏کننده دارند و معنای کار‏کرد نامی...

هدف از پژوهش حاضر به دست دادن فهرست کاملی از مشتقات و ترکیبات زبان فارسی امروز است تا در برنامه ریزی ماشین های حسابگر فرهنگستان مورد استفاده قرار گیرند. بدین منظور چهار مقوله اسم + فعل + صفت و قید با ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی دسته بندی شده و با معیارهای زبانشناسی دستورزبان زایشی و دگرسازی [زایشی - گشتاری] مورد ارزشیابی قرار گرفته اند. مهمترین ملاک آوایی واژه تکیه و مکث است . ملاکهای صر...

چامسکی[1] (1995) به پیروی از لارسن[2] (1988، 1990) تحلیل پوسته‌ای گروه فعلی[3] را در خصوص چگونگی اشتقاق نحوی ساخت‌های فعلی چند متممی مطرح کرده است. بر اساس این تحلیل، ترکیب سازه‌ای گروه فعلی از: (الف) گروه فعلی هسته‌ای درونی[4] با هستة فعل واژگانی[5] و (ب) گروه فعلی پوسته‌ای بیرونی[6] با هستة فعل سبک انتزاعی[7] و تعبیری سببی[8] یا عامل گری[9] تشکیل می‌شود. در این مقاله شیوة اشتقاق نحوی برخی از ...

با حذف سطح ژرف‌ساخت از برنامۀ کمینه‌گرا و شکل‌گیری ساخت‌های نحوی از رهگذر فرایند ادغام، حضور بیش از یک عنصر نحوی ریشه در اشتقاق، میسر و در مواردی برای پیروی از شرط گسترش، الزامی شده است. یکی از پیامدهای مهم این انگارۀ نظری، امکان حرکت جانبی عناصر نحوی است که در آن، یک سازه می‌تواند از یک درخت نحوی به درخت مستقل دیگری حرکت کند. براین اساس و به پیروی از تحلیل هورنشتین و نونیس، پژوهش حاضر به بررسی...

رویکرد فرازبان معنایی طبیعی، رویکردی تجزیه­پذیر در معنی­شناسی واژگانی برای تحلیل معنا است که از سوی آنا ویرزبیکا مطرح شد و تاکنون در مورد بیش از 30 زبان در سراسر جهان به کار رفته است. کلیف گودارد در کنار وی بیشترین سهم را در معرفی آن داشته است. ادعا این است که هستۀ کوچکی از معانی جهانی و اساسی به نام نخستی­های معنایی وجود دارد که از راه واژه­ها یا دیگر عبارات زبانی در همۀ زبان­ها قابل بیان است ...

پژوهش‌گران حوزۀ مطالعات هنر اسلامی رویکردهای مختلفی را در این حوزه اتخاذ کرده‌اند و هریک نقطۀ اتکای خود را بر مفاهیمی متفاوت از دیگری قرار داده‌اند. از این ‌میان، رویکرد تاریخ‌گرایی بر دو مؤلفۀ بسترمندی و تفسیر استوار است. در این رویکرد، مرکز ثقل مطالعات منطبق است بر درک مفاهیم فرهنگی اشیا و آثار معماری در بستر زمانی و مکانی خاص تولید این آثار. ازاین‌رو، عوامل، ریشه‌‌ها، و بستر‌‌های تحقق هنر اس...

واقعۀ عاشورا از حوادث و پدیدارهای مهم تاریخ بوده که تاکنون بخش عظیمی از پژوهش‌های محققان را به خود اختصاص داده است. اما با وجود این واقعیت، واقعۀ پیش‌گفته، از منظر پژوهشگران حوزۀ فلسفۀ دین و معنای زندگی دور مانده است. این پژوهش کوشش معنامحورانه‌ای در باب حادثۀ عاشوراست که به مؤلفۀ هدف در عاشورا می‌پردازد و اهداف و انگیزه‌هایی را ذکر می‌کند که محل توجه و عنایت امام حسین (ع) در کربلا بوده است. اه...