قتیل‌العبرات «قتیل‌العبرات» یکی از القاب امام حسین(ع) و به معنای کشتۀ اشک‌هاست. این صفت، در زیارت‌نامه‌‌ها نیز براى ایشان به کار رفته است؛ از جمله «وصل على الحسین المظلوم، الشهید الرشید، قتیل العبرات و اسیر الکربات...». همچنین از امام حسین(ع) روایت شده است که فرمود: انا قتیل العبرات‌؛ من کشته اشک‌هایم. همچنین فرمود: انا قتیل العبرة، لایذکرنى مؤمن الا استعبر؛ ...

فراگذشتن از تاریخ نقلی و گام نهادن در عرصه تاریخ تحلیلی، مستلزم بهره گیری از اندوخته دانش بشری در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است. با توجه به این مهم، تحقیق حاضر با اتخاذ رویکرد جامعه شناختی، در راستای تحلیل تحولات اجتماعی ـ سیاسی برهه ای خاص از تاریخ اسلام کوشیده است. در این تحقیق، ضمن بررسی قیام های شیعی حادث شده در سال های 62 ـ 132 ق، با بهره گیری از روش تاریخی ـ تطبیقی، رگه های اشتراک و افتر...

این نوشتار پژوهشی است دربارۀ زمینه های اجتماعی قیام مردم اصفهان در جریان حملۀ امیرتیمور به قلمرو آل مظفر در سال 789 هـ ق و بازخوانی متون وقایع نگار دربارۀ این رویداد. از آنجایی که مورخان تیموری به عنوان عوامل مشروعیت بخش حکومت تنها بر جنبۀ ویژه ای از این رویداد تأکید کرده اند، جنبه های دیگر رویداد مانند نقش گروه های اجتماعی، اسباب و زمینه های اجتماعی شکل گیری رویداد، سرنوشت قیام و غیره در گزارش...

جنبش تنباکو ( 1309 ه.ق) قیام عمومی مردم ایران به رهبری حاج میرزای شیرازی در عهد ناصرالدین شاهودراعتراض به واگذاری قرارداد توتون و تنباکو مشهور به قرارداد رژی است که به یک انگلیسی بهنام ماژور تالبوت واگذار گردید. زنان به عنوان بخشی از جامعه در این قیام عمومی حضوری فعالداشتند. مقاله حاضربر تبیین سهم زنان وبررسی علل حضور آنان در جنبش تنباکو است. چنین به نظرمی رسد که مشکلات اقتصادی وافزایش آگاهی زن...

شیعیان در تمام دنیا همه ساله یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده نگه می دارند و در ماه محرم به سوگ می نشینند. شیعیان افغانستان نیز اهتمامی ویژه به برپایی عزاداری های حسینی دارند و این امر، قدمتی به پیشینه حضور تشیع در این کشور دارد. نوشتار زیر در دو بخش به این موضوع پرداخته است: بخش نخست اشاره ای کوتاه به سیر تاریخی عزاداری های حسینی در افغانستان، به ویژه کابل دارد؛ در بخش دوم به چگونگی برگزاری ای...

قیام مسلحانه علیه امام معصوم(ع) و نواب عام و خاص ایشان و مقابله با نظام اسلامی بغی نامیده می شود. این پدیده مجرمانه علیرغم سابقه طولانی در حقوق کیفری اسلامی، به تازگی با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی به سیاهه قوانین کیفری افزوده شده است. بنابراین مبانی شرعی این جرم انگاری را باید در قرآن و فقه اسلامی به خصوص سیره علوی در تفکر شیعی جست وجو نمود. از آنجا که در مدت حکومت امام علی(ع) گروه های باغی...

امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی در اشاره به حوادث مهم تاریخ معاصر- یعنی نزدیک شدن علما به صفویان، قیام تنباکو، انقلاب مشروطه، دوره رضاشاه، ملی شدن صنعت نفت، قیام 15 خرداد 1342 و غیره-به نقش فعال و مثبت روحانیون در حفظ استقلال کشور و تلاش آنها برای ورود اسلام به عرصه اجتماعی و سیاسی از یکسو و درس هایی که باید از حوادث گذشته آموخت و به کار بست از سوی دیگر توجه کرده است.

چکیده این نوشتار با عنوان «رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه» در پاسخ به این سئوال که رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه چه بوده است؟چرا؟این فرضیه رامطرح می کند که آل بویه در رویکرد به رخداد عاشورا نه به شیوه تاریخی که منتج به الگوگیری ازآن شود بلکه به شیوه کلامی به آن توجه نمودند که نگاه خاصی به مقولات فراتاریخی وغیرقابل الگوگیری داشت. برای اثبات این فرضیه ابتدا نگاهی به شرایط سیاسی...

زینب(س) غلبه منطق بر احساس احساس، عاطفه و هیجان، واکنش طبیعی انسان‌ها به رویدادهاست؛ ولی گاه آن‌چنان عاطفه و احساس در زندگی فراگیر می‌شود که عقل و منطق کنار می‌رود. بسیاری از رفتارهای سیاسی امروز ما برخاسته از هیجانات و عواطف ماست. اما دختر امیرمؤمنان(ع) در سخت‌ترین شرایط عاطفی و احساسی، عقلانی می‌اندیشید و منطقی سخن می‌گفت. بیهوده نیست که او را «عقیله بنی‌هاشم» نامیدند و عالِم سُنی قرن هفتم در ...

در دوره حکومت امویان قیامهای متعددی رخ داد . برخی از این قیامها دارای ماهیت ویژه ای بودند که ابعاد فکری و عقیدتی آنها را مبهم و تیره ساخت و وجوه مذهبی آنها را کم رنگ نمود. این حرکتها که عمدتا با نام رهبران خود مشهور هستند ، افراد و گروههای مختلفی را جذب کردند و اهداف و آرمانهای متنوعی را مطرح نمودند . رهبریت اشرافی و تنوع و ترکیب نامتجانس قیام گران بعلاوه ماهیت و عملکرد دشمنان آنها به گونه ای ب...