درباره حکومت قانون همه به اتفاق رسیده اند : فرد گرایان و حکیمان جامعه گرا درصورت وجود قانون تردید ندارند و حتی خودکامگان نیز می کوشند که تجاوز به قانون را با سرپوش ((امنیت)) و ((ضرورت)) توجیه کنند . با وجود این، اگر ستایش قانون از حد اعتدال بگذرد و به افراط گراید زیانبار است تصنع و تظاهر را رواج می دهد مرز دو نظام قدرت و ارزش را در هم می ریزد و سبب گسترش فنون لفظی و بی اعتنایی به کرامت و نیازها...

یکی از موضوع های مهم در عرصه ی فلسفه ی دین و کلام جدید، مسأله ی «انتظار بشر از دین» و «انتظار دین از بشر» است که در گذشته با عنوان نیاز به دین، هدف بعثت انبیاء، و قلمرو دین مطرح بوده است. در مورد نیاز انسان به دین و انتظار دین از انسان، دیدگاه ها و رویکردهای گوناگونی وجود دارد و در آن با توجه به اهمیتی که برای هر یک از دو موضوع (دین و انسان)، قائل اند، مسأله تبیین می شود. در این پژوهش، کلیاتی د...

خلاّقیّت، به عنوان یکی از جلوه های عالی اندیشه انسان، در جهان امروز اهمیت بسیاری دارد. فلاسفه اسلامی برای خیال ورزی و خلاّقیّت اهمیت والایی قایل شده اند. در این میان ملاصدرا بنیانگذار حکمت متعالیه به عنوان فیلسوفی که در فرهنگ ایران رشد ونضج یافته است، نظریات نو و خلاقانه ای دارد، که می تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل دینی و تربیتی حاضر باشد. هدف از این تحقیق بررسی خلاّقیّت از دیدگاه ملاصدرا و استنباط د...

یکی از مباحث مهم در مطالعات علم طی دو دهه اخیر، مبحث میان رشته ای بودن و چگونگی تلفیق علوم مختلف و دستاوردهای آنها برای ایجاد شناخت بهتر و کامل تر از پدیده های علمی است. میان رشتگی به عنوان راه حلی برای فرارفتن از مرزهای سرسخت دانش ها و نزدیک تر کردن هر چه بیشتر علوم مختلف است. رشته ای بودن نتیجه تقسیم کار تاریخی میان حوزه های معرفت بود. میان رشتگی نیز راه حلی برای فراتر رفتن از محدودیت های این...

در دیدگاه شناختی، اساس استعاره‌سازی تنها بر بنیاد شباهت نیست و استعاره، ریشه در اندیشه و ذهن و ادراک انسان دارد و استعاره‌های مفهومی، درک جدیدی از تجربه را برای انسان میسّر ساخته و معنای تازه‌ای به آنها می‌دهد. در حقیقت، تجربه به مثابه یک اصل محسوب می‌شود که مفاهیم محیطی، طبیعی یا فرهنگی و دیگر مفاهیم موردنظر شاعر و یا نویسنده را به‌واسطۀ قلمروهای مقصد و مبدأ توضیح می‌دهد. به این ترتیب، پژوهش مت...

نحوه برخورد امرا و خلفای مسلمان, با اهل ذمه که در قلمرو حکومت اسلامی زندگی می کردند از موضوعات مهم و قابل بحث در فرهنگ و تمدن اسلامی است. عدالت خواهی و انسان دوستی اسلام, به اهل کتاب این امکان را می داد تا بتوانند با انعقاد قراردادی, ضمن برخورداری از حقوق و مزایا, وظایف و تکالیفی نیز بر عهده بگیرند و خود را در مقابل حکومت اسلامی مسئول بدانند. هدف از نگارش این مقاله معرفی یکی از متون کهن, در باب...

   مولانا جلاالدین بلخی، شاعر و عارف بلند‌پایة ایرانی، در قرن هفتم هجری یعنی قرن‌ها پیش از پیدایش علم روان‌شناسی، در آثار ماندگار خود، به ویژه در مثنوی معنوی، الگوی دقیق و همه جانبه و سیمای روشنی از شخصیت سالم انسان ارائه نموده‌است. آراء او به عنوان یک انسان‌ شناس مسلمان و پرورش ‌یافته در قلمرو فرهنگ اسلامی و ایرانی در بسیاری از زمینه‌ها، شباهت‌های حیرت‌انگیزی با افکار روان‌شناسان انسان‌گرای مع...

هر چند نزدیک به یک سده از نخستین کاربرد عبارت «منظر فرهنگی» می گذرد، که بر تعامل انسان و طبیعت در طول زمان تأکید می کند، اما تنها هجده سال است که عبارت مذکور کاربردی حرفه ای در قلمرو حفاظت پیدا کرده است. با گنجانده شدن منظرهای فرهنگی در راهنمای اجرایی کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان در سال 1992، با هدف بازشناخت ارزش برجستة جهانی ناشی از تأثیرگذاری متقابل انسان و محیط طبیعی ، مرکز م...

نگاه مفهومی به موضوع درون گرایی به عنوان یکی از شاخص ترین ویژگی های مطرح شده در معماری های منتسب به اسلام، مسئله اصلی این پژوهش است که پس از ارائه تحلیل های موجود از موضوع درون گرایی و نقد مختصر آنها، با تمرکز بر توپولوژی رابطه شهر و فضای معماری، به تبیین این مفهوم پرداخته می شود. در این راستا، ابتدا مدلی از انسان شناسی اسلام ترسیم و سپس با تکیه بر این مدل، عناصر محیطی انسان ساخت که در منابع اص...