افزایش نفوذ و سیطره بر جمهوری های مستقل آسیای مرکزی و قفقاز به منظور بهره برداری از منابع سرشار طبیعی این منطقه در استرات‍‍‍‍‍‍‍ژی کلان امریکا جای دارد. از این رو، امریکا تلاش دارد از طریق گسترش ناتو به این منطقه، ضمن تحقق این هدف، نفوذ روسیه را در این جمهوری ها کاهش دهد و همچنین مانع اتحاد یا ائتلاف منطقه ای با محوریت روسیه شود. از طرف دیگر، این استراتژی امریکا منافع سیاسی و اقتصادی روسیه را د...

پوتین و تفکرات وی در دوران بعد از جنگ سرد، تاثیرات بسیاری بر سیاست خارجی روسیه داشته است. هر چند پوتین به دنبال افزایش قدرت روسیه به مانند دوران جنگ سرد بوده، اما دریافته است که فضای جنگ سرد و ماهیت نظام بین‌الملل تغییر کرده است. از این رو، مولفه‌های گسترش نفوذ در زیر سیستم‌های مختلف، ارتباط و همکاری با آمریکا، سیاست خارجی «انرژی محور» و واقع‌گرایی در سیاست خارجی روسیه، مورد توجه قرار گرفت....

روسیه در دوره پسا شوروی بیش از هر زمانی تحت تأثیر تحولات فزایندة منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است؛ تحولاتی که این کشور را با ضرورت باز تعریف جایگاه، نقش و اهداف آن روبه‌رو ساخت. لذا با توجه به اینکه روسیه در وضعیت بازیابی جایگاه خود در سطوح مختلف در نظام بین‌الملل می‌باشد می‌توان گفت که هدف اصلی مقاله حاضر تبیین رویکرد استراتژیک این کشور در قالب‌های کمیت و کیفیت استراتژیک جهت مدیریت چالش‌های مورد...

با فروپاشی اتحاد شوروی، گرجستان از زیر سایه سنگین نفوذ و کنترل روسیه خارج شد؛ و به نقش استراتژیک خود در پیوند دو قاره آسیا و اروپا بازگشت. البته بدلیل خلاء قدرت ناشی از فروپاشی این ابرقدرت دوران جنگ سرد، بی¬ثباتی¬های قومی و سیاسی بازمانده از دوران شوروی به بی¬ثباتی منطقه منجر شده است. رهبران روسیه از نخستین روزهای موجودیت کشور خود بعنوان یک دولت مستقل، بر اهمیت گرجستان به عنوان یک منطقه بسیار م...

تحولات اوستیای جنوبی در تابستان گذشته، فصل جدیدی را در چالش های اتحادیه اروپا و ناتو بعد از خاتمه جنگ سرد گشود. ضد حمله گسترده روسیه در پاسخ به عملیات نظامی گرجستان در این منطقۀ جدایی طلب، این دو سازمان را در مقابله مستقیم با کرملین قرار داد، بطوری که نگرانی های عمیقی را برای ناظرین سیاسی جهان بخصوص ناظران غربی بوجود آورد. حضور کشتی های جنگی آمریکا در دریای سیاه برای کمک رسانی و در واقع جهت ایج...

الکساندر سرگییویچ گریبایدوف نویسنده، شاعر و نیز سیاستمداری روسی است که در روسیه بیشتر او را به عنوان نمایشنامه نویسی مشهور و خالق کمدی منظوم امان از عقل (???? ?? ???) می شناسند، در حالی که شناخت از او در کشور ما کاملاً متفاوت است، زیرا او به عنوان سفیر کبیر روسیه در ایران دورة قاجاریه ملقب به «وزیر مختار روسیه» مشهور بوده و شناخت ادبی او کمتر است. در واقع می توان الکساندر سرگییویچ گریبایدوف را د...

فدراسیون روسیه همواره در میزان و تداوم فعالیت‌های هسته‌ای ایران نقش مهمی داشته است. نقش این کشور با هیچ کشور دیگری مقایسه‌پذیر نیست؛ اما دربارۀ نقش و رویکرد آن، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. از دلیل‌های اختلاف دیدگاه‌ها در این موضوع، به‌کارگرفتن رفتارهای متفاوت و دووجهی از سوی روسیه در مقابل ابعاد مختلف پروندۀ هسته‌ای ایران در دو دهۀ گذشته بوده است. این نوشتار با درنظر داشتن اهمیت نقش‌ روسیه در ...

در دهۀ اخیر سیاست‌گذاران روس در آیین جدید سیاست خارجی روسیه به قدرت نرم، جایگاه ویژه‌ای بخشیدند تا از این رهگذر به ترمیم چهرۀ بین‌المللی روسیه، مقابله با انقلاب‌های رنگی و حفظ رژیم‌های طرفدار روسیه کمک کنند. با پذیرش این فرضیه که توجه به قدرت نرم، ابزاری برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت در جهان معاصر است، نوشتار حاضر درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که روس‌ها برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت، چگونه ب...

گفتمان‌های هویتی روسیه (غرب‏گرایی، دولت‏گرایی و اوراسیاگرایی) در دوران پساشوروی با تولید نظام‌های معنایی، شیوۀ تفسیر مادی و انگاره‌ای نظام سیاسی این کشور از اوراسیا و منطقه‎گرایی اوراسیایی را تعیین کرده‏اند. این موضوع، فراتر از روند سازواری بی‎پایان رفتار منطقه‎ای روسیه با نظام‎های معنایی و گزاره‏های هویتی متفاوت، بازبینی و بازچینش مستمر فهرست دوستان/ دشمنان این کشور به‌ویژه در منطقۀ اوراسیا را...

فروپاشی شوروی پیامدهای مهمی در حوزه‌های مختلف ژئو‌پلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی برای روسیه به همراه داشت و موقعیت این کشور در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی را به نحو قابل ‌ملاحظه‌ای تنزل داد. این نزول قدرت در مناطق موردعلاقه روسیه بیش از همه آشکارتر بود؛ به طوری که ایالات ‌متحده از فرصت به دست آمده نهایت استفاده را برد و استراتژی بلندمدتی را برای جلوگیری از «قدرت بزرگ شدن» روسیه با بهره گی...