بدأتْ بوادر إحیاء اللغة العربیّة فی إیران بعد أن اتّصل الملوک الصفویّون بالحوزة الشیعیّة فی جبل عامل بلبنان، ودعوا جمّاً غفیراً من علمائها للقدوم إلی إیران لدعم المذهب الإمامی، وإرساء أسسه فیها. وکان لهؤلاء الفقهاء الوافدین إلی إیران وتلامیذهم الفضلُ فی إحیاء هذه اللغة وانتشارها فیها. وکان الطبیب الأصفهانی، من شعراء العصرَین الأفشاری والزندی وحکماء تلک الفترة البارزین، واحداً من الذین درسوا عند هؤلاء الفق...

پایان نامه ای که درپیش روداریم به منظور بررسی ویژگی های سبکی و نیز اصالتهای سبکی در اشعار چهار مجلس تعزیه شامل مجلس شهادت امام حسین(ع)،حضرت عباس(ع)،حضرت علی اکبر(ع) و حضرت مسلم(ع) است.روش تحقیق دراین رساله اسنادی و تحلیل محتوا است، به این صورت که با مراجعه به منابع و مآخذ موجود و نیز نسخه های این چهارمجلس به بررسی تمام ویژگی های این اشعار پرداخته ایم. با بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم...

میزان الذهب فی صناعه شعر العرب از جمله تألیفات ارزشمند سید احمد هاشمی در زمینه علم عروض، قافیه، تاریخچه آن، بررسی اوزان و بحور شعر عرب و زحافات مربوط به عروض عربی است. در کشور ایران احمد هاشمی را بیشتر با اثر معروفش جواهر البلاغه می شناسند اما کتاب میزان الذّهب نیز دارای دیدی گسترده و علمی و موشکافانه درباره علم عروض عربی است و سالهاست از منابع مهم و مرجع عروض عربی برای محققان این شاخه علمی است ...

یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین کارکردهای ردیف که انطباق واژه‌ها و کلمات گونه‌گون با قوافی متعدد و سازگار ساختنِ آن‌ها با برخی بحور است، تا به اکنون مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است. به عبارت دیگر، ردیف غالباً گونه‌ای آزادی به واژه قافیه می‌بخشد، آزادی‌ای که به سببِ آن، کلمه قافیه در سراسرِ زنجیره موسیقاییِ مصرع دوم و حتی تا نزدیک به صدرِ آن می‌تواند حرکت کند. بر پایۀ همین کارکردِ ردیف، واژه‌هایی که از ...

شعر دوره سقوط با ویژگیهای خاص در تاریخ ادب عربی معرفی شده است .تقلید و تکرار و عدم نوآوری شعرا ‘ رشد کمی شعر‘ معماگویی‘بازی با حروف و کلمات ‘ و استعمال بیش از حد صنایع بدیعی ‘از جمله صفاتی است که شعر دوره سقوط را به آن متصف نموده اند . شرف الدین انصاری از شعرای قرن هفتم این دوره است . اغراض شعری او به مدح اختصاص یافته و فقط سه مورد رثاء در کل دیوان او ملاحظه می شود . او ابیات امرؤالقیس ‘ متنبی ...

مقالات شمس، از جمله متونی است که محمل بسیاری از تمهیداتی گردیده که منجر به تخطی سیاق طبیعی نثر به سوی شعرگونگی کلام می‌شود. شعر سپید، برای رشد خود، عناصر شاعرانة زیادی از متون کلاسیک، بویژه، کتب صوفیانه اخذ کرده است. این مقاله در پی کشف روابط و عناصر مشترک، بین مقالات شمس و شعر سپید است. متن مقالات، به طور کلّی، در بردارندة عناصر شعر سپید و حتی پذیرندة افاعیل عروضی و شبه‌عروضی است. این جستار در ...

هجو از فروع ادبیات غنایی به شمار می‌رود و مانند هر گونۀ ادبی دیگر دارای ویژگی‌هایی است که آن را از گونه‌های دیگر جدا می‌کند. پژوهش حاضر در حوزه ادبیات غنایی و با هدف مقایسه تحلیلی هجو در شعر سنایی غزنوی، جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی و خاقانی شروانی که از شاعران بزرگ سده ششم هجری و سبک سلجوقی هستند، صورت گرفته است. در این پژوهش، به شیوۀ کاربرد اوزان عروضی، موسیقی، ایدئولوژی و واژگان گزیدۀ شامل ا...

این مقاله به بیان اشتراکات و اقتباسات حکایات هفت اورنگ با حکایات منظوم و منثور شعرا و نویسندگان پیش از جامی می پردازد. پس از مقدمه ، پیشینه ی پژوهش،زندگی نامه و آثار جامی،پژوهش گر با توجه به ترتیب تاریخی مثنوی های جامی به بیان این اشتراکات پرداخته است. سه مثنوی سلامان و ا بسال،یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون به دلیل پیوستگی حکایات و طولانی بودن آن ها عملا از دایره این تحقیق خارج شده است.جامی در دفت...

  این مقاله با خلاصه‌ای از حکایتی که در چهار مقاله عروضی است آغاز می‌شود تا نشان دهد که «حکیم طبعی و کریم نفسی سبب جمع شدن حکما و فضلا خواهد شد و چون وسایل زندگی شان فراهم گشت با هم ارتباط می‌یابند و مولدعلم می‌شوند. آنگاه به معرفی انجمن معارف می پردازد که چگونه توانستند نهضت مدرسه سازی را در ایران پایه‌گذاری کنند و جریانی از انتقال دانش و فن جدید در ایران به وجود آورند که هم‌اکنون ...

اشارات و شواهد مربوط به علوم مهندسی و مواد از کتب چهار مقاله عروضی، سفرنامه ناصر خسرو، مرزبان نامه، مجموعه الفرس، تاریخ بیهقی و گزیده ای از برهان قاطع استخراج و عرضه شده است. چگونگی استفاده از فلزات آهن، مس، روی، سرب، قلع و جیوه و آلیاژهای پولاد و برنج و همچنین فناوری های جوشکاری و اندودکاری و اصطلاحات مربوط به آنها گرآوری و به تفصیل شرح داده شده است. شواهد مربوط به استفاده از غیر فلزات، سرامی...