حد فاصل عقد باطل و عقد صحیح فعلی، وضّعیتی وجود دارد که در آن نه می‌توان عقد را هیچ پنداشت و نه می‌توان تمامی آثار عقد را بر آن بار کرد. در واقع با ایجاب و قبول، عقدی بنا نهاده می‌شود که تا حدی آثاری با خود به همراه می‌آورد، هرچند کامل نبوده و واجد تمامی آثار نیست. این وضعیت را  «صحت تأهلی» می‌نامند. عقد فضولی و عقد اکراهی، عقود عینی همانند رهن و هبه و عقد شرکت موضوع ماده (۱۷) لایحه قانونی اصلاح ...

     افلاس یکی از اسباب حجر در فقه امامیه می‌باشد. شخص مفلّس پس از حکم حاکم، از تمامی تصرفات مالی ممنوع می‌گردد. ازآنجاکه گاهی اقرار، دربردارنده برخی تصرفات مالی است، اگر مفلس در زمان محجوریت به عین یا دینی به نفع غیر اقرار کند، ازیک سو چون بالغ و عاقل است و از اهلیت استیفا و شرایط صحت برای تحقق عقد برخوردار است، طبق قاعده بایستی حکم به درستی و نفوذ اقرار او نمود؛ اما از سوی دیگر چون این اقرار ن...

مقاله پیش رو در پی کاوش فقهی سهیم شدن زمانی در اعیان (مالکیت زمانی) و کاربردهای اقتصادی آن است؛ اما از آنجا که حقوق ایران به ویژه در حوزه حقوق مدنی بر فقه امامیه مبتنی است، نمی توان از ایراد رویکرد حقوقی پرهیز کرد. بحث های مقاله در پنج  بخش تنظیم شده است: پیشینه، مفاهیم، ادله جواز مالکیت زمانی، دیدگاه های مراجع تقلید و مزیت ها و کاربردهای آن. توجه به مفهوم مالکیت نشان می دهد که دوام در ذات آن ح...

قاعده عدل و انصاف آثار فراوانی در فقه دارد. این مقاله درپی اثبات این قاعده با استدلالات فقهی، عدل و انصاف را از نظر لغت و اصطلاح معنا می کند و برای اثبات آن به دو دسته دلیل تحت عنوان دلایل عمومی و خصوصی می پردازد تا کلیت و عمومیت قاعده را اثبات کند. در بخش دیگر، مصادیقی را از ابواب فقه برمی شمرد و رابطه بین این قاعده را با قاعده قرعه مورد توجه قرار می دهد و به اثبات می رساند که قاعده عدل و انصا...

چکیده  مبنای تردید نسبت به اعتبار عقد احتمالی در حقوق ایران نقض اصل لزوم تعیین قطعی عوضین است. با تحلیل حدیث نفی غرر و تفسیری منعطف از مواد قانون مدنی (به عنوان مستندات اصل) و تحلیلی پیرامون اصل منع استفاده بلاجهت، اصل اتقان در عمل، نظم عمومی و سیره عقلا (به عنوان مبانی اصل)، روشن می گردد که مستندات و مبانی مذکور منافاتی با اعتبار عقد احتمالی ندارد. اعتبار عقد احتمالی در حقوق ایران با نظریه کفا...

قرآن کریم، بر پیامبر(ص)، به قصد هدایتِ بشر، نازل شد و به دلیل این نقش هدایتی است که باید آیات آن بر مصادیق مختلف از افراد و حوادث و در هر زمان و دوره ای و وضعیت و موقعیتی قابل تطبیق باشد. تطبیق آیات قرآن، بر افراد و حوادث که شرایط آنها، مانند زمان نزول آیات بوده است، بر اساس قاعده ای است که در اصطلاح مفسّرین از آن با عنوان «جری و تطبیق» یاد می شود. این قاعده اصطلاحِ ترکیبی از دو واژه ی«جری» و «تطب...

در این تحقیق سعی بر آن شده است که ابتدا معنی و مفهوم لغوی وفقهی قاعده تحذیر بررسی شود و سپس به تبیین هدف مسئولیت مدنی واینکه حقوق ایران ومصر چه روشی را برای جبران خسارت در پیش گرفته اند خواهیم پرداخت. و بیان قاعده تحذیر در بوته عمل نیز جزء اهداف تحقق یافته تحقیق است. وهچنین بعد از این مطالب به بررسی تطبیقی حقوق مدنی ایران ومصر در خصوص تاثیر قاعده تحذیر در مسئولیت مدنی خواهیم پرداخت. لازم به ذکر...

چکیده: بیع فضولی از بحث هایی است که آراء فقهی و حقوقی زیادی ، در طول تاریخ درباره آن مطرح شده است . البته قائلین به صحت بیع فضولی ، بیشتر و ادله آنها قویتر می باشد و صحت این بیع مورد تأیید شرع و عرف و عقل و عقلاء می باشد. عمده بحث در مورد بیع فضولی این است که چطور بیع مال غیر ، که طبق قواعد اولیه غیر نافذ است ، با اجازه مالک نافذ می شود . به همین دلیل بحث های زیادی در مورد ماهیت اجازه مال...

منطق ابزاری برای کاهش خطای ذهن است و نقش عمده آن ایجاد هماهنگی و انسجام در ادراکات است. هر منطقی رابطه بین مقدمات و نتایج را ملاحظه می کند، لذا خصلت مشترک همه آنها دلالت است. دلالت امری حقیقی و دارای سه خصوصیت کلی انکارناپذیر، شمولیت و ثبوت می باشد. مناسبت داشتن یک کیفیت با کیفیت دیگر از جهتی خاص، که به هدف مشترک می انجامد را هماهنگی می گوییم. هماهنگی را به عنوان معیار صحت معرفی نموده و بنابرای...