در صرف تکواژبنیاد، تکواژ صفر به تکواژی گفته می شود که بار معنایی دارد، اما هیچ گونه تظاهر صوری ندارد؛ یعنی نه صورت آوایی دارد و نه صورت نوشتاری؛ به عنوان نمونه،  کلمة «رفت» در زبان فارسی، فعل گذشتة سوم شخص مفرد است، اما در این کلمه هیچ نشانة صوری ای برای نشان دادن مشخصه های شخص و شمار وجود ندارد. گروهی از زبان شناسان کلمة «رفت» را به صورت [رفت-ø]فعل تحلیل می کنند و مشخصه های شخص و شمار را به تک...

در پدیده خروج بند موصولی، این بند از مجاورت هسته خارج می‌شود و به جایگاهی در انتهای جمله حرکت می‌کند و موجب به وجود آمدن ساخت ناپیوسته می‌شود. در این مقاله سعی در پاسخ به این پرسش داریم که دلیل خروج بند موصولی در زبان فارسی چیست. از آن‌جا که خروج و عدم خروج بند موصولی معمولاً به جملاتی دستوری می‌انجامد، نمی‌توان دلایل نحوی را در این امر دخیل دانست و باید در جستجوی دلیل یا دلایل نقشی بود که باعث ...

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

در این مقاله به توصیف و بررسی ساخت کنایی در گویش دشتی می­پردازیم. بدین منظور، به مطالعه رفتار فاعل بندهای لازم و متعدی و مفعول در زمان حال و گذشته در این گویش پرداخته می­شود. یکسانی/تقابل رفتاری این گروههای اسمی در انگیزش مطابقه بر روی فعل نشان می­دهد که این گویش از الگوی کنایی گسسته بهره می­برد؛ به عبارتی بندهای زمان حال از الگوی فاعلی-مفعولی و بندهای زمان گذشته از الگوی کنایی تبعیت می­کنند. د...

در این پژوهش ویژگی های نحوی ساختارهای امری با معانی مجازی در زبان روسی و نحوه ترجمه و بیان این ساختارها به زبان فارسی را بررسی می کنیم. در زبان روسی فرم های دستوری می توانند علاوه بر معنای اصلی در معانی فرعی و مجازی نیز به کار روند. وجه امری زبان روسی نیز از این امر مستثنی نیست. معنی اصلی وجه امری بر عملی دلالت می کند که درخواست شده است؛ یعنی گوینده از کسی برای انجام عمل درخواست کرده است. در زب...

این پایان نامه با هدف بررسی خطاهای دستوری انشای دانش آموزان دو زبانه ی کردی – فارسی پایه ششم شهرستان سرپل زهاب انجام گرفته است.که باروش توصیفی – تحلیلی و براساس مدل تحلیل خطای «سلینگر»(1992)انجام شده است.جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی شهرستان سرپل زهاب می باشدوآن را ازطریق نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای ونمونه گیری تصادفی، تعداد 164 برگه ی انشا را مورد ارزیابی قرار داده...

.زبان اصلی ترین ابزار رسانه است و روزنامه نیز رسانه ای پرمخاطب است و می تواند بر زبان و فرهنگ جامعه اثر به سزایی بگذارد. ازروزنامه به عنوان یک رسانه نوشتاری و منبع زبان فارسی معیار، انتظار می رود که زبانی عاری از اشکالات واژگانی و دستوری داشته باشد. لذا در این تحقیق با بررسی روزنامه های قدس و خراسان سالهای 1391و1381با روش دستی، به بررسی جملات اشکال دار پرداخته شد. با روش نمونه گیری تصادفی، در م...

از میان وجه­نماهای زبان فارسی، تعیین مقولة دستوری «باید» و «شاید» همواره موضوع بحث­انگیزی بوده است. برخی تحلیل­ها «باید» و «شاید» را افعال کمکی وجهی و برخی دیگر این دو وجه­نما[1] را قید وجهی در نظر گرفته­اند. مقالة حاضر می­کوشد تا با رویکردی شاخص[2] بنیاد به قیدها، جایگاه نحوی وجه­نماهای یادشده را تبیین کند و تحلیلی متفاوت از تحلیل­های صورت گرفته پیرامون «باید» و «شاید» ارائه دهد. در روند این ب...

در این پایان نامه یکی از متون ادبی دوره بازگشت، یعنی "پریشان قاآنی " از نظر مباحث دستوری (ساختمان جمله و فعل) در دو فصل بررسی گردیده است. در فصل اول، ساختمان جمله های "پریشان" از ساده ترین جمله (دو جزیی) تا جمله های مرکب چند فراکردی، با ترسیم نمودار درختی، بررسی گردیده و در فصل دوم فعلهای "پریشان" از نظر ساختاری (ساده، مرکب، پیشوندی، پیشوندی مرکب، عبارت فعلی، ناگذر یک شخصه) بررسی و تبیین شده اس...

رساله ی حاضر به بررسی ساخت رویداد در زبان فارسی و عواملی که در تشکیل آن دخالت دارند، می پردازد. این تحقیق بر اساس طبقه بندی چهارگانه ی وندلر (1957) از گونه های رویداد و در چهارچوب نظریه ی زایشی و مفروضات آن در خصوص ساخت سلسله مراتبی جمله انجام گرفته است. هدف اصلی تحقیق، بررسی ساخت رویداد در زبان فارسی و بررسی سهم موضوع ها و افزوده ها و نیز مقوله های بیرون از گروه فعلی همچون زمان و نمود دستوری د...