میزان اتکا و اطمینان به ظواهر قرآن و نقش روایات در این مهم، از مبانی زبان شناختی قرآن کریم است و همواره حجم درخوری از مباحث اصولی و هرمنوتیکی را به خود اختصاص داده و می دهد. در این مقاله در صدد هستیم موضوع مذکور را نه صرفاً با رویکرد اصولی یا هرمنوتیکی، بلکه در پرتو آموزه های نهج البلاغه بررسی کنیم. در آموزه های امیرمومنان علی علیه السلام با دو دسته از بیانات مواجه هستیم. دستۀ اول شواهدی که ممکن...

جابر بن یزید جعفی کوفی (حدود 50 – 128ه.ق)، از اصحاب نامدار صادقین علیهما السلام و از عالمان برجسته ی شیعه ی امامیه در اوایل قرن دوم هجری است. عمده فعالیت های علمی وی، در شاخه های حدیث، فقه و تفسیر بود و علاوه بر این ها، توجه ویژه ای به تاریخ اهل بیت علیهم السلام و کلام شیعی داشت. این پژوهش به واکاوی شخصیت، جایگاه و تأثیر وی در علوم و معارف شیعه می پردازد. از این رو در قدم اول، برای شناخت بهتر...

موضوع این پژوهش، نقش امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در خلافت متوکل می باشد. مسئله این پژوهش این است که، امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در عصر متوکل چه نقشی داشته است. بر این اساس سوال اصلی این تحقیق این است: نقش امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در خلافت متوکل چه بوده است؟ سوالهای فرعی این تحقیق بدین قرار است: شرایط سیاسی و اجتما...

اسماعیل بن عباد، ملقب به صاحب، وزیر فرهیخته و شاعر برجستة ایرانی و عربی‌سرای قرن چهارم است. صاحب ادیب و سراینده‌ای متعهد و شیعی است، که در بسیاری از اشعار خود تعهد و پای‌بندی‌اش را به مذهب شیعه و دفاع از حقانیت اهل بیت علیهم‌السلام نمایان کرده است. وی شیفتة اهل بیت، به‌ویژه حضرت علی‌ (ع) است. یکی از قصاید مشهور و برجستة صاحب در مدح حضرت «قصیدة لامیّه» است. ابن عباد در این قصیده به بیان مناقب و ف...

در منابع روایی اهل سنت، فضایلی بی‌شمار درباره اهل‌بیت عصمت و طهارت(ص) نقل شده و رجالیان و حدیث‌پژوهان این مکتب، دیدگاه‌هایی متفاوت درباره این نوع احادیث داشته‌اند.حاکم نیشابوری (م.405ق.) در بخشی از کتاب خود به نام مستدرک، برخی فضایل اهل‌بیت(ع) را ذکر کرده است؛ در مقابل، ذهبی(م.748ق.) در کتاب تلخیص‌المستدرک، روایت‌های نقل شده از حاکم را نقد کرده و در نهایت، دسته‌ای از آن‌ها را تضعیف و ابطال کرده...

آیه «مباهله» (آل عمران:61) از مهم‌ترین ادله قرآنی، در خصوص فضیلت و برتری اهل بیت(ع) محسوب می‌گردد. مفسران و دانشمندان فریقین در طول تاریخ از جهات مختلفی درباره این آیه بحث و گفتگو کرده‌اند، یکی از جنبه‌هایی که به آن پرداخته نشده است، ارتباط مناسبتی و درون قرانی آیه مباهله با دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) است. این جستار درصدد است با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی و با پرداختن به قواع...

یکی از کتاب‌هایی که به دارقطنی، از محدثان بنام اهل سنت در قرن چهارم، منسوب است کتاب فضایل الصحابة و مناقبهم و قول بعضهم فی بعض است که تاکنون اثری از آن در دسترس نیست و ظاهراً مفقود است. چند سال قبل در عربستان سعودی کتابی نشر یافت که بنا بر ادعای محققان آن کتاب، جزء یازدهم و تنها قسمت یافته‌شده از کتاب دارقطنی است. اهمیت این کتاب حدیثی کوچک در این است که فقط شامل فضایل ...

یکی از مهمترین منابع شناخت دین اسلام، شناخت پیامبر خاتم حضرت محمد صلی الله علیه و آله است. شناخت ایشان از آن جهت که بعثتشان مهمترین و عظیمترین تحولات تاریخی را ایجاد کرده است، بسیار با اهمیت است. طبق آموزههای وحیانی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله¬، بهترین الگو و سرمشق، و رحمتی برای تمامی جهانیان، در همه ی دوران معرفی شده است. به همین منظور، شناخت شخصیت همه جانبه¬ی ایشان و لزوم الگوگیری و ت...

شخصیت بزرگ و بی همتای امام علی علیه السلام همواره بشر را متحیر ساخته است و اقیانوس بی کران فضایل و مناقب والای آن حضرت بسیار فراتر از آن است که فکر محدود بشر بتواند به عمق و کنه آن پی ببرد. با این وجود بسیار بزرگانی بوده اند که در طول تاریخ مفتون این شخصیت عظیم و الهی شده و با هر آیین و مذهبی، در بیان افتخارات و مناقب آن بزرگوار قلم فرسایی کرده و آثار زیادی را نگاشته اند. در این میان، شاعران عر...

شعر به جهت اهمیتی که در ثبت حوادث و وقایع تاریخی و مهم دارد در ادبیات از جایگاه والایی برخوردار می باشد؛ بدین سبب است که از قدیم گفته اند شعر دیوان عرب است، که شاعران در آن به بیان افتخارات قومی خود می پردازند. بر کسی پوشیده نسیت که خداوند در کتابش به شاعران اشاره کرده و به وصف خوبی ها و نیز ویژگی های بد این طائفه پرداخته است.اهل بیت علیهم السلام نیز شاعران را در مناسبت های گوناگون به سرودن ش...