چکیده این رساله، به بررسیِ زمینه های نومیدی و بدبینی با رویکرد «یأس فلسفی» در اشعارِ میرزاده ی عشقی، ایرج میرزا، ملک الشعراء بهار، اخوان ثالث (م. امید) و هوشنگ ابتهاج (سایه) می پردازد. بدبینی و یأس التهابی روحی و عاطفی و از عناصِرِ طبیعی و متداول در ساحتِ عقلی و عاطفیِ انسان است. چنین می نماید که غالب افراد در هر جامعه و از هر طبقه ای در معرضِ ابتلا به نومیدی و بدبینی هستند. روشنفکران و شاعران نیز ا...

هدف از جستار حاضر بررسی ویژگی‌های نحوی و سبکی، نوآوری و تصویرآفرینی ادبی آثار فروغ فرخزاد و احمد شاملو می‌باشد. فروغ از تواناترین شعرای معاصر ایران است. شعر وی برخاسته از احساس و اندیشه انسانی است؛ چه در لفظ و چه در محتوا پر از نوآوری و مملو از صنایع ادبی است. مضمون اشعارش مبتنی بر احساسات و تجربیات شخصی وی می‌باشد. شهامت شاملو در شکستن عرف ...

این پژوهش به بررسی زندگی و اندیشه و آثار دو شاعر بزرگ ایران و لبنان ـ مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی ـ از دیدگاه ادبیات تطبیقی و براساس مکتب فرانسه می پردازد و به ما این توانایی را می بخشد تا با واقعیّت های اجتماعی و سیاسی آن ها در یکی از حساس ترین دوره های تاریخی خاورمیانه آشنا شویم. در این پژوهش، ضمن بررسی زمینه های مشترک شعری این دو شاعر در می یابیم که آن ها، فرزند زمان خود بودند و اشعارش...

نشانه‌های سجاوندی از ابزارهای نسبتاً جدید رسم‌الخط فارسی هستند که در گفتار مکتوب جایگزین لحن و دیگر اشاره‌های شبه‌کلامی در گفتار شفاهی می‌شوند. جستار حاضر نشانه‌های سجاوندی را در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث (م. امید) مورد بررسی قرار می‌دهد و در صدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که علائم سجاوندی چه نقش و کاربردی در شعر اخوان دارد. نگارنده به منظور پاسخ‌گویی به سؤال پژوهش با بهره‌گیری از شیوه‌ی استق...

«نوستالژی» به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان‌شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می‌آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته‌های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن‌ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت و شرایط زندگی و جامعه، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوس...

ساختار سنتی جامعه‌ی ایرانی و عرب و ارزش‌ها و برخوردهای فرهنگی‌آن، موقعیت اجتماعی زن را رقم زده است. در این جوامع از دیرباز بسیاری عوامل فرهنگی و اقتصادی وضعیت حاشیه‌ای زن را تثبیت کرده و او را عملاً از زندگی اجتماعی دور نگاه داشته و به اجبار به انزوا کشانده است. در میان شاعران سنت شکن معاصر ایران و عرب، "فروغ فرخزاد" و "غاده السمان" با ایستادگی در برابر سنت‌های مرد‌سالارانه و باورهای اشتباه، زبا...

«نوستالژی» به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان‌شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می‌آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته‌های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن‌ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت و شرایط زندگی و جامعه، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوس...

مرثیه، شعری است که در ماتم گذشتگان و تعزیت بازماندگان و اظهار تأسّف و تالّم بر مرگ عزیزان از دست رفته یا حوادث و بلایای ناگهانی یا طبیعی و... سروده شده است. سوگ سروده­های ادیبان برای دیگر شاعران را می­توان از قدیم ترین انواع شعر رثائیه دانست که نخستین نمونه های آن در دیوان رودکی در رثای شاعری به نام مرادی و یا در مرثیه­ی شهید بلخی یافت می شود. در دوره­ی معاصر نیز، سرودن اندوهیاد برای شاعران توسّ...