یکی از زمینه های تحقیق درباره ادیان، فرقه ها و جنبش هایی است که در دل هر دینی شکل میگیرند و دیده ها را به سوی خود معطوف میکنند. این فرقه ها با تضارب افکاری که میان آنها رخ میدهد نکات بسیاری را برای محقق و پژوهشگر نمایان میکنند که با مطالعه کلی و گذرای این ادیان به دست نمی آید. یکی از ادیان مهم و قدیمی دین یهود میباشد که توسط انبیای بنی اسرائیل بنیاد نهاده شد و همچنان حیات خود ادامه میدهد. دین ی...

طی سال های اخیر کشور پاکستان صحنه جولان پدیده ای به نام افراط گرایی بوده است. اگر چه در ظاهر، حوزه جغرافیایی این پدیده به درون مرزهای این کشور محدود می شود، اما در عمل، نفوذ و تأثیر آن در سطح منطقه و حتی سطح جهانی نیز امری غیر قابل انکار می باشد. مدارس مذهبی پاکستان با تلقین فکری و ایدئولوژیکی به جوان ها برای تندروتر شدن و تبلیغ عملیات تروریستی، این کشور را به مهد تفکرات رادیکال تبدیل کرده است....

در زمان امامین صادقین(ع) فرق و مذاهب مختلفی در ابعاد درون دینی و برون دینی فعالیت داشته اند. مذاهبی مانند فرقه های فقهی و کلامی اهل سنت، کیسانیه، مرجئه، غلات، خوارج و ... و نیز اندیشه هایی مانند دهریون، التقاطی ها و... . رفتار این دو امام بزرگوار در برخورد با ایشان با ظرافت ها و پیچیدگی های خاصی همراه بوده است. ایشان هم باید برای ایجاد و حفظ وحدت میان مذاهب اسلامی تلاش می کردند و هم سعی در اقنا...

سلسله حوادثی که از اواسط دوره خلافت عثمان آغاز شد و به قتل او انجامید و همچنین حوادث دوره پنج ساله خلافت علی˜ به خصوص جنگ های جمل، صفین و نهروان، در پیدایش دیدگاه های تازه سیاسی و عقیدتی نقش بسیار مهمی داشت. مسائلی چون کفر و ایمان، که در این زمان ذهن جامعه اسلامی را به خود مشغول کرده بود به صحنه مجادلات فکری مسلمانان کشیده شد. همین امر سبب شد تا فرقه های کلامی که بعدها به وجود آمدند، آرای گوناگ...

مسئله اصلی تفکر و اندیشه اسلامی و انشعاب های فرقه ای مسلمانان در قرون نخست هجری، مفهوم ایمان و مباحث پیرامون آن بود. تفکر ارجاءنیز یکی از گرایش های فکری بود که در نیمه دوم قرن اول هجری، از سوی حسن بن محمد حنفیه، در شهر کوفه مطرح شد. فرقه مرجئه، به ­دنبال عقیده افراطی و تند خوارج در باب مرتکب کبیره و حکم به کافر بودن آن­ها، با این نظریه که عمل هیچ نقش و تأثیری در ایمان انسان ندارد، شکل گرفت. آنا...

کیسانیان به عنوان اولین گروه شیعه که مصداقی عینی برای موعود احادیث نبوی برگزیدند، پیشگامان عنایت به مهدویت در میان فرقه های اسلامی هستند. لذا واکاوی و بازشناخت باور به مهدی و مهدویت در میان آنان با رویکرد فرایندی، در نگاهی کلان به ارتقاء مباحث و مطالعات تطوری در تاریخ تشیع کمک می کند. هدف گزاری پژوهش پیش رو، ترسیم نموداری از جایگاه مهدی باوری در اندیشه ی کیسانیان در طول حیات آنان، با استفاده از...

اباضیه یکی از فرقه های مهم اسلامی است که در افریقیه نفوذ کرد. پیروان این فرقه در قرن دوم هجری، دولت بنی رستم (160-296هـ .ق) را در مغرب اوسط تأسیس کردند. بنی رستم روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دوستانه ای با امویان اندلس (138-422هـ.ق) برقرار کرد. این دو دولت، تنها دولت های غرب جهان اسلام بودند که روابط خوبی با یکدیگر داشتند. عوامل متعددی سبب همگرایی و پیوند مستحکم بین دو دولت گردید. مهمترین این ع...

خراسان در عصر سلجوقی ترکیب مذهبی خاصی داشت. منازعات مذهبی و درگیری بین مذاهب مختلف، ویژگیاصلی این دوره است. سیاست های مذهبی حکومت سلجوقیان در تشدید اختلافات فرقه ای تاثیر زیادی داشت.تعصبات مذهبی عمیدالملک کندری و خواجه نظام الملک طوسی سبب شد تا بین حنفیان و شافعیان رقابت هایشدیدی در بگیرد. حملة غزها به خراسان سبب ویرانی و کشتار شدیدی گردید؛ به دنبال این حملة درگیری هایشدید فرقه ای و مذهبی شکل گ...

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش هایمختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل رامعیار...