برای نزدیکتر شدن بیشتر به مفاهیم قرآن، باید دانست که بسیاری از کلمات، گذشته از معنای ابتدایی و اساسی، در ترکیبات و حوزه های مختلف، وجوه و چهره های گوناگونی به خود می گیرند و نمی توان همه جا این کلمات را به یک وجه معنی کرد. سه کتاب «الاشباه و النظایر» مقاتل بن سلیمان ، «وجوه قرآن» تفلیسی و «وجوه القرآن» نیشابوری در زمینه ی وجوه مختلف واژگان قرآن نوشته شده اند. در این سه کتاب وجوه واژه ها در خلال...

‏در زمینه ادبیات تطبیقی اثار فراوانی وجود دارد که همیشه توجه فقادان ادبی و صاحب نظران حوزه ادبیات تطبیقی را به خود جلب کرده است. که از آن میان می توان به چهار اثر معروف حسن و دل و دستور عشّاق از سیبک نیشابوری. سب رس  اثر وجهی و پر بوده  چندرودی  از کر شن مشر اشاره کرد. بررسی این آثار حاکی از وجود شباهت های زیاد در میان آنها است. همچنین شواهد و قراین نشان می دهد که سه اثر اول (حن و دل. دستور عشاق...

روایت­شناسی، رویکردی نوین و ساختارگرا در مطالعه ادبیات است و باید ولادیمیر پراپ، مردم‌شناس روس را آغازگر این روایت­شناسی نوین دانست. وی درشکل­شناسیقصه‌هایپریان، کارکردها"خویش‌کاری­ها"راعناصرثابت قصه‌ها می‌داند و بر اساس ...

به‏کار گرفتن قصّه و حکایت برای بیان آموزه‌های معنوی و تشریح مفاهیم بلند عرفانی از دیرباز، مورد توجه شاعران و نویسندگان فارسی‏زبان بوده است. در ‌این میان، گاه با حکایت‌هایی روبه‌رو هستیم که به‌دلیل ظرفیت بالای ساختاری و مفهومی، روایت‌هایی مشابه و گاه گوناگون از آن‌ها ارائه شده است. حکایتتوبة ابراهیم ادهم ازجملۀ‌ این حکایت‌ها است. چگونگی توبۀ ابراهیم ادهم در اغلب منابع عرفانی ذکر شده است؛ مستملی ب...

عطار نیشابوری صاحب چندین منظومه ای عرفانی است که همه ی آن ها مبتنی بر طرح یک داستان است برای بررسی اهمیت طرح ها ی داستانی وی با توجه به اینکه شخصیت مهم ترین عنصر داستان است شخصیّت پردازی وی را در چهار مثنوی مصیبت نامه، الهی نامه، اسرارنامه و منطق الطیر بررسی کرده ایم. نتیجه ی بررسی نشان می دهد عطار به دو شیوه ی مستقیم و غیر مستقیم، شخصیّت ها را معرفی می کند وی برای پردازش شخصیّت ها از عناصری همچون...

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله  موجود است.

حکایات موسیقایی در آثار عطار، حکایاتی است که بافت و ساختاری موسیقایی دارند و برای طرح و درک مبانی و مفاهیم عرفانی، امکانی مهم به شمار می روند. بررسی تعامل عرفان و موسیقی از منظر منظومه های عطار و نیز تذکرة الاولیاء، فضا و دیدگاه های موسیقایی عطار را نیز مشخص می کند. در منظومه ها و تذکرة الاولیاء عطار، 19 حکایت موسیقایی ذکر شده که در این میان، الهی نامه با 9 حکایت موسیقایی بیشترین بسامد را به خو...

شیعه بر این باور است که ساخت بنا بر مزار اولیای الهی، نه تنها حرمت ندارد بلکه نشان دهندۀ تعظیم شعائر مکتب و احترام و ابزار محبّت به صاحب مزار است در برابر این نگرش، سلفیّه بر اساس روایتی از امام علی (علیه السلام) به نقل از ابی الهیّاج در کتاب مسلم نیشابوری، بنای بر قبور را حرام می دانند. در این مقاله با نقد این حدیث،  بر اساس آیات قرآن، سیرۀ معصومان(ع) و عملکرد صحابه،  مدّعای سلفیه مورد بررسی قرار ...

محمد حسین نظیری نیشابوری(؟-1021ه.ق) از شاعران فارسی زبانی است که بخش اعظم عمر خویش را در هند گذرانده است. وی در اشعارش از شاعران  نامدار پیش از خود مانند سعدی، حافظ و بابا فغانی استقبال کرده است. یکی از شاعرانی که نظیری در اشعار خویش بویژه قصایدش از وی استقبال وگاهی تقلید کرده و بدین نکته نیز اشاره نموده، انوری ابیوردی است. تحلیل و مقایسه ی  استقبال نظیری از انوری می تواند چگونگی و میزان خلّاقیّت...