امروزه مطالعات بین رشته ای در ادبیات مانند دیگر حوزه های علوم انسانی جایگاه ویژه ای یافته است که طبیعتا در پویایی جریان نقد ادبی نیز موثر خواهد افتاد. هدف اصلی مقاله پیش رو، معرفی رشته مطالعاتیِ جغرافیای ادبی است که می توان آن را شکلی از نقد ادبی به شمار آورد. این رشته همانطور که از نامش پیداست حاصل برهم کنش جغرافیا و ادبیات است و پیدایش آن با اهمیت یافتن «فضا» و «مکان» در علوم انسانی ارتباط مست...

نقد ادبی به معنای امروزی آن عمدتاً برآمده از فکر و فرهنگ مغرب زمین است امّا این به آن معنا نیست که در فرهنگ و تاریخِ ادب فارسی، ما نقد ادبی نداشته­ ایم. دورۀ صفوی به لحاظ نقد ادبی و بررسی و دقّت­ های موشکافانه آثار شعری، یکی از درخشان ترین دوره­ های نقد ادبی تاریخ ادب فارسی است. معناگرایی و تلاش برای یافتن مضمون تازه، مهم­ ترین شاخصه نقد ادبی این عصر و دقّت نظر در مباحث تأثیر و تأثر شاعران از هم دیگ...

نظریه بینانشانه ای یاکوبسن به ترجمه نشانه های کلامی با استفاده از سیستم نشانه شناسی غیر کلامی می پردازد. بنابراین، این نظریه با دو سیستم نشانه ای کلامی و غیر کلامی سر و کار دارد. به عقیده یاکوبسن در حین عمل ترجمه این پیام است که انتقال می یابد ونه واژه ها و ساختارهای متن مبدا. رمان و فیلمنامه دو گونه ادبی می باشند که در کنار شباهتهایشان، تفاوت¬هایی نیز با یکدیگر دارند. رمان اثری ادبی است که ب...

کنایه به عنوان یکی از گونه های علم بیان، از جمله شیوه ها و فنون ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیر صریح مفاهیم و مقاصد است. در این فن، گوینده بنا به اقتضای حال، غرض مورد نظر خود را در قالب کلامی جذاب ، به تصویر می کشد تا از راهی کوتاه و غیر مستقیم به هدف خویش نائل آید. کنایه نیز به سان دیگر فنون ادبی و غیر ادبی از زمان پیدایش تاکنون در مسیر حیات خود، دستخوش فراز و فرودهای فراوانی شده است و آنچه...

الف: موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): هدف از این تحقیق بررسی ساختار شعر سروش اصفهانی از سه دیدگاه زبانی، فکری و ادبی است تا بدین وسیله بر شعر او به طور کامل اشراف یابیم. ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: در این پایان نامه با توجه به کتاب سبک شناسی دکتر سیروس شمیسا و دیگر کتب سبک شناسی و کتاب های بیان بدیع قافیه و عروض و... که در مورد سروش نوش...

یکی از اساسی‌ترین اّعمال تاریخ‌نگاری، طبقه‌بندی اطّلاعات تاریخی در محور درزمانی است. چگونگی این طبقه‌بندی یا شیوۀ دوره‌بندی نگرش نظری مورّخ را به موضوع نشان می‌دهد و هم شکل و فرم عرضۀ تاریخ را معیّن می‌کند. با آن‌که دوره‌بندی در تاریخ ادبی نمی‌تواند جدا از دوره‌بندی تاریخ عمومی تلقّی شود، تعدّد ملاک‌ها و مقیاس‌های تحلیل در ادبیّات و وجود انواع مختلف ادبی، آن را پیچیده‌تر ساخته و شیوه‌های متفاوتی را در...

ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمة دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می کوشید به خود شکل و رنگ علمی ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار هنری وضع کنند. ساختگرایی اگرچه در آغاز به زبا...

پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری از حقوق انحصاری متعددی نظیر حق تکثیر، حق پخش، حق عرضه و توزیع برخوردارند. رشد روزافزون فناوری های نوین ارتباطی موجب تسهیل استفاده های مجاز و غیر مجاز از آثار ادبی و هنری گردیده است و صاحبان آثار دیگر قادر به کنترل استفاده های مجاز یا غیر مجاز از آثارشان نیستند. در این شرایط سیستم مدیریت جمعی و سازمان های مدیریت جمعی بهترین ابزار برای حمایت از منافع پدیدآورندگان آثا...

ادبیات و فرهنگ کشورِ ما جایگاه ویژه‌ای را به اسطوره‌ها، اعم از اسطوره‌های کهن و نو، اختصاص داده است. علیرغم گستردگی اسطوره‌های ایرانی، ادبیات معاصر این سرزمین شاهد حضور چشمگیر اسطوره‌های بیگانه و نشأت گرفته از ادبیات خارجی، اعم از شرق و غرب بوده است. در این مقاله، پژوهندگان کوشیده‌اند تا با بهره‌گیری از نظرات پیر برونل که رویکرد نوینی را در عرصة نقد اسطوره‌شناختی ارائه کرده است، به اهمیت نقش و ج...