ارسطو برای نخستین بار در تاریخ فلسفه، نظریه علل اربعه را مطرح کرد و از آن برای بررسی ساختار رویدادهای طبیعت و توجیه تغییرات عالم بهره گرفت. علل در فلسفه ارسطو هم باعث تحقق شیء در خارج می­شوند و هم سبب شناخت آن. ابن سینا با استفاده از منابع فکری متعدد، از نوافلاطونی گرفته تا اندیشه­ های دینی در اسلام، علیت را به گونه ­ای دیگر تفسیر کرد و توانست با آن نظام خلقت را تبیین فلسفی نماید. علیت در نظام ...

در این پژوهش پس از تجزیه و تحلیل دو جنبه از تجربه‌گرایی هیوم یعنی اصالت حس و علیت انکاری، روشن شده است که پیامد پای‌بندی به این نظریه در عین تناقض درونی آن، حسن و قبح افعال و حقایق را صرفاً یک امر اعتباری و قراردادی جلوه خواهد داد و به طور طبیعی آنها را به نسبیت و بی‌ثباتی خواهد کشاند. همچنین پیامد دیگر، انحصار معرفت در مشاهدات حسی نادیده و کنار گذاشتن خداباوری و دین‌مداری است. در پایان این جستا...

این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که اصل علیّت با کدامیک از نظامهای فلسفی « اصالت ماهیت»،«تباین موجودات» و «تشکیک وجود» سازگار است؟ و در صورت ابتناء آن به تشکیک وجود چه حکم و تفسیری پیدا می کند؟ جهت پاسخ به پرسش یاد شده باید گفت که علیّت مورد بحث در اینجا همان رابطة وجودی ذاتی میان دو چیز است و فلاسفة اسلامی جهت کشف و اثبات آن، سه راه در پیش گرفته اند: 1) اثبات آن با استناد به ممکن بالذات بود...

در این جستار پارکینسون با اشاره به رابطة علیت و تبیین و طرح این پرسش که آیا از اصطلاح«علت» در کاربردهای مختلف آن معنای واحدی اراده می شود یا نه،به بافت و زمینه و شیوة طرح علل چهارگانه نزد ارسطو می پردازد وبه تحولی که در فهم این بحث در اثر ترجمه های یونانی به لاتینی اتفاق افتاده است،اشاره می کند؛سپس به منظور بررسی شیوه های کاربرد واژة «علت» به بیان هیوم از این مفهوم و سه ملاک وی برای تشخیص رابطة...

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت غذائی برنج و همچنین افزایش جمعیت، ایجاد لاین‌های جدید برنج و به دنبال آن گزینش برای بهبود عملکردآنها ضروری است. شناسائی اثرات مستقیم و غیر مستقیم صفات مؤثر بر عملکرد دانه موجب تسهیل در یک گزینش موفق می‌شود. با توجه به اهمیت عوامل پنهانی در شکل‌گیری صفات و تأثیر آنها بر عملکرد دانه، لزوم تعیین مسیر‌های برهمکنش اجزای عملکرد بر عملکرد دانه جهت بهبود در برنامه‌های اصلا...

به منظور شناخت مبانی مرفولوژیکی – فیزیولوژیکی اختلاف عملکرد و تعیین مهم ترین صفات موثر بر عملکرد در هیبریدهای ذرت دانه ای ، آزمایشی در سال 1374 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد اجرا گردید. سیزده هیبرید ذرت دانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع ژنوتیپی زیادی برای صفات مختلف در هیبریدهای مورد مطالعه مشاهده ش...

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و ارتباط صفات مختلف گیاهی با عملکرد دانه در گندم نان، تعداد 70 ژنوتیپ سنبله بلند به همراه دو رقم شاهد در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این آزمایش 30 صفت شامل عملکرد دانه و اجزای آن، خصوصیات مورفولوژیک بوته و دانه و صفات کیفی ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها نشان داد که سه عامل اصلی و مستقل، 96 درصد از تغییرات کل داده‌ها را تو...

انتخاب ارقام مطلوب و تعیین همبستگی صفات مختلف با عملکرد بوته و تعیین روابط علت و معلولی آنها، به اصلاح گر این توانائی را می دهد که مناسبترین و منطقی ترین نسبت بین اجزاء را که منتهی به عملکرد بیشتر می گردد، انتخاب نماید . به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسائی اجزاء عملکرد، 418 رقم نخود تیپ دسی (cicer arietinum l. desi type) در سال زراعی 75 1374 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کرج...

مسئلۀ علیّت ذهنی- دست کم از زمان دکارت - از مهم ترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آن جا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکل ساز می دانستند، هر یک به شیوه ای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنار گذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهم ترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسی ترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب...

در این مطالعه تاثیر نااطمینانی تورم بر روی بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار در ایران در دوره زمانی 1391-1380 مورد بررسی قرار می گیرد که این بررسی با استفاده ی الگوهای رگرسیونی ناهمسانی واریانس شرطی و همچنین آزمون علیت گرنجر انجام می شود. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر نشان می دهد که یک رابطه علیت گرنجری یکطرفه از سمت بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار به سمت نااطمینانی تورمی وجود دارد. همچنین برآورد مد...