تأثیر سیر تکامل علوم گوناگون بر نظریه سازمان، اهمیت مشروعیت بیرونی را همراستا با اهمیت ‏کارایی درونی مدنظر قرار داد. اگر مدیریت در سویه عقلانیت ابزاری مشغول است، جامعه‏شناسی به ‏سویه عقلانیت فرهنگی متمایل می‏شود؛ در ایران این زمینه فرهنگی از کنش‏های ساختاری و رفتاری ‏مدیریت آب بسیار تأثیر پذیرفته است. از این رو آب‏سالاری به مثابه واژه‏ای بسیار رسا، تبیین‏گر ‏ماهیت کنش اداری در ایران مدنظر قرار ...

نادیده انگاشتن زیرساخت‌های اکولوژیک و عدم تعادل بین محیط طبیعی و مصنوع بحران زیست‌پذیری شهرهای معاصر را رقم زده است. عقلانیت اکولوژیک رویکردی منشعب از پارادایم فکری اکولوژی شهری و ابزار برنامه‌‌ریزی برای دستیابی به پایداری اجتماعی- اکولوژیکی طی دوره‌های طولانی مدت است.  هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین رویکرد زیست‌‌پذیری و عقلانیت اکولوژیک در محلات شهر کهن کویری یزد و تدوین قواعد عقلانیت اکولوژ...

چکیده ندارد.

یکی از موضوعات اساسی در فلسفه علم مباحث مربوط به عقلانیت و عینیت علم است. آراء فیلسوف برجسته علم، تامس کوون سبب شد که این موضوع مورد توجه مجدد اندیشمندان بسیاری قرار گیرد. آراء و نظریات او در خصوص پارادایم و نحوه تحول آن، هم سنجه ناپذیری پارادایم ها ی رقیب و نظریه بار بودن داده های علمی، با تلقی تجربه گرایانه در باب علم یکسره در تضاد است، و همین موضوع سبب می شود که منتقدان بسیاری دیدگاه او را ن...

از آنجا که یکی از مهم ترین ابعاد نظریه های روابط بین الملل، بعد تحلیلی آن ها نسبت به سیاست خارجی است، هدف اصلی این مقاله بررسی نقش و جایگاه سیاست خارجی در این نظریه ها است، چرا که امروزه تصمیم گیرندگان این حوزه برای رسیدن به تصمیمات موفق و عقلانی باید به ارتباط ظریف میان نظریه و عمل دقت کنند و بتوانند علاوه بر فهم دقیق جایگاه سیاست خارجی در متون نظری از این متون تجویزاتی سیاست گذارانه و عملگرای...

هدف مقاله حاضر بررسی دو مسئله اساسی دربارۀ علوم انسانی است؛ نخست، ارزیابی امکان ارتقای کارآیی این علوم و دوم، در صورت یافتن پاسخی مثبت برای پرسش نخستین، کاوش در راه های عملی ازدیاد بازده علوم انسانی. از آنجا که در مورد چیستی علوم انسانی، ظرفیت ها و اهداف آن دیدگاه های متنوعی در بین صاحب نظران وجود دارد، در بخش اول مقاله به ارزیابی نقادانه برخی از این دیدگاه ها اقدام می شود؛ در بخش دوم، شماری از...

مقاله حاضر جستاری است در معرفت شناسی اندیشه دوره اسلامی. این جستار درصدد بررسی محتوای میراث فکری دوره اسلامی نیست، بلکه ساختار عقلانیت پدیدآورنده این میراث را می کاود; و بدین نتیجه می رسد که این عقلانیت، عقلانیتی تمامأ عربی نیست، بلکه برخی از مؤلفه های سازندهء آن عربی و برخی دیگر غیر عربی است. بعلاوه حتی در شکل گیری مؤلفه های عربی آن نیز ویژگی های فرهنگ های غیرعربی مؤثر بوده است.

این مقاله با طرح تفسیر موازنه آغاز می‌شود. دادگاه قانون اساسی فدرال آلمان، با صدور رأی در پرونده لوت در سال 1958، این تفسیر را مطرح کرد. سپس به دو انتقاد یورگین هابرماس به این تفسیر پاسخ داده شده است. به عقیده هابرماس، موازنه تفسیری غیرمنطقی است و ضمن تضعیف حقوق اساسی انسان‌ها، باعث آسیب رساندن به آن‌ها می‌شود. هابرماس معتقد است که موازنه میان دو حق در هنگام صدور رأی، باعث خروج یکی از آنها از ق...

این مقاله کوششی است برای نقد عام گرایی در مبانی معرفت شناختی علوم اجتماعی و کاربرد مفهوم عقلانیت در دوران مدرنیته، به گونه‏ای که این نقد به بازسازی این مبانی در فرآیند فهم استدلال و تولید دانش توسط نسل‏ها، جنسیت ها و ... کمک کند. کاربرد مفهوم عقلانیت به معنای پوزیتیویستی و عام گرایانه‏اش موجب نادیده انگاشتن خصلت‏های عقلانی و منحصر به فرد گروههای اجتماعی متفاوت بویژه زنان شده است و همین غفلت ام...

وجه عمده تمایز هابرماس با سایر منتقدین پوزیتیویسم در باور او به ناتمامی مدرنیته قرار دارد. وضعیتی که در عمده مقولات نظری هابرماس جایی برجسته اشغال می‌کند. معارضه‌ای آشکار و پنهان با وجوهی از عناصر و باورهای بنیادین پارادایم پوزیتیویسم منطقی در اجزای درونی منظومه نظریه‌ها و مفاهیم عام جامعه‌شناختیهابرماس نهفته است که موضع‌گیری او را نسبت به این پارادایم روشن می‌سازد. هابرماس پوزیتیویستم منطقی را...