بیت­الحکمه نخستین و بزرگترین مرکز فرهنگی جهان اسلام در دوره عباسی بوده و به عنوان عامل اصلی اعتلای نهضت ترجمه در این دوره محسوب می شد. به دنبال این نهضت و تولیدات علمی آن منزلت دولت اسلامی ارتقا یافته و روابط آن با سایر کشورها قانون­مند شد. از این زمان به بعد مسلمانان در حوزه های مختلف علمی پرچم رشد و شکوفایی را به دوش کشیدند، تشویق خلفای عباسی نیز باعث شد تا بیت­الحکمه اهمیت بیشتری پیدا کرده و...

معنای لغوی و اصطلاحی طنز در زبان عربی نمونه های طنز در قرآن،بیان جایگاه طنز و کاربردآن در شعر جاهلی با ذکر نمونه و سپس وضعیت آن در عصر اموی.میزان رشد طنز و وضعیت آن در عصر عباسی با بیان شعرای بنام این سوژه و در نهایت طنز در گونه های مختلف ادبی عصر امروزی در جهان عرب و بخصوص کشور عراق تا قبل از سال2003سپس معرفی تحول طنز در ادبیات کشور عراق و گونه های مختلف آنپس از سال2003.

رضا عباسی هنرمند شهیر دربار شاه عباس صفوی، نخستین هنرمندی است که نگاره هایی تک برگی از زنان به تصویر کشیده است. او با این اقدام جسورانه خود مبدع تصویرسازی تک برگی از زنان شده، تحولی عظیم در سنت نگارگری ایرانی بوجود می آورد. هدف از پژوهش حاضر دستیابی به ساختار زیبایی شناسانه فرمی و بصری آن دسته از آثار رضا عباسی می باشد که دربرگیرنده تصویر زن است. این پژوهش تلاش دارد به سوالات زیر پاسخ دهد که: 1...

خاندان نوبخت یکی از خاندان­های دانش­دوست ایرانی (از خطه خوزستان فعلی)­ بودند که در عصر اول عباسی تلاش زیادی در راه احیای فرهنگ ایران باستان و پیوند اندیشه­های ایرانی با اندیشه­های شیعه از خود نشان دادند. اگر چه با ورود اسلام به ایران ساختار طبقات اجتماعی، آن گونه که در سابق بود، در هم­ریخت؛ اما بعضی از خاندان­های دانش­پژوه مانند خاندان نوبخت، با استخدام در کادر اداری و دیوانی، ضمن این­که موقعیت...

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی، بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می‌کند. در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور «لامیة العرب» و «لامیة العجم» بازتاب‌دهنده فرهنگ؛ هنجارها و ناهنجاری‌های رفتاری دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. در این جستار معلوم گشته که «لامیة العرب» در پردازش هنجارها، بیش‌تر تصویری هنری از خلق و خوی حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است، ولی «لامیة...

مقاله حاضر عهده دار ترسیم دورنمایی از مهم ترین اندیشه های سیاسی جهان اسلام در دوره نخستین خلافت عباسی است. این دوران عرصه ظهور و رشد اغلب مکاتب فکری و سیاسی اسلامی و موضع گیری آن ها در مورد مسإله خلافت به شمار می رود; با این حال تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله, اصول و مبانی برجسته ترین گرایش های سیاسی این دوران, چون زیدیه, امامیه, اهل سنت, معتزله و طرفداران حکومت عباسی تبیین ...

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی، بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می‌کند. در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور «لامیة العرب» و «لامیة العجم» بازتاب‌دهنده فرهنگ؛ هنجارها و ناهنجاری‌های رفتاری دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. در این جستار معلوم گشته که «لامیة العرب» در پردازش هنجارها، بیش‌تر تصویری هنری از خلق و خوی حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است، ولی «لامیة...

ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...

تا زمانی که دین اسلام محدود به شبه جزیره عربستان بود به دلیل ساده بودن تشکیلات حکومتی مسلمانان از نظر اداری با مشکلات مهمی روبرو نشدند،اما با خارج شدن آن دین از زادگاه خود وفتح کشور های همسایه زمام-داران حکومت اسلامی با مشکلات عدیده ای در زمینه حکومت داری مواجه شدند،زیرا دین اسلام از صورت ساده نخستین به در آمده و به تدریج شکل دولتی به خود گرفته که می بایستی بر ملت های مختلف و سرزمین های وسیع فر...