گرچه اذعان به وجود عقل در آدمی از باورهای بدیهی و یا نزدیک به بداهت است، اما شناخت ذات و حقیقت آن و ارائه تعریف جامع و مانع از آن و کارکرد آن در شناخت معارف نظری و احکام عملی از مسائل مورد اختلاف و در خور تحقیق و بررسی است. در این مقاله، عقل از ابعاد گوناگون معناشناسی، هستی شناسی و معرفت شناسی از دیدگاه علوم عقلی، تجربی و معارف نقلی کاوش شده است.

رابطة عقل و ایمان از مهم ترین مسائل در حوزة فلسفة دین است که با حل آن بسیاری از مسائل دیگر فلسفه حل می شوند. ازاین رو مسئلۀ رابطۀ عقل و ایمان و اینکه آیا این دو متعارضند یا خیر، از جملۀ اموری است که به تأمل و دقت نیاز دارد. در این تحقیق رابطۀ عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا را بررسی می کنیم تا هماهنگی یا ناهماهنگی آن دو مشخص شود. اما قبل از بیان این رابطة دیدگاه ملاصدرا لازم است دو نکته را ذکر ک...

چکیده ندارد.

انسان به عنوان اشرف مخلوقات دارای نفس ناطقه است و نفس ناطقه انسان دارای دو قوّه عالمه و عامله است. قوّه عالمه عقل نظری نامیده می شود که ناظر به رابطه نفس و عقل فعّال است و قوّه عامله عقل عملی نامیده می شود که ناظر به رابطه نفس و بدن است. اما در بین فیلسوفان اسلامی تعبیر و تفسیر واحدی راجع به عقل نظری و عملی وجود ندارد. در این نوشتار ابتدا می کوشیم که واژه عقل را از منظر معنا شناسی بررسی کنیم و با ا...

چکیده ابن عربی عارف قرن هفتم هجری قمری مثل هر عارفی، ارتباط با خداوند را مهم می داند و این رابطه در نیایش به کمال میرسد. نیایش در عالم هستی اقسامی دارد و در تمام موجودات اعم از مجردات و مادیات (انسان، حیوان ، نبات ...) نیایش و تسبیح اصل عمومی عالم است. او برای تسبیح و نیایش انسانی نیز مراتب قائل است. و طبق آیه 11 شورا ( لیس کمثله شی) (تنزیه) و هو السمیع البصیر( تشبیه) حد میانه را در نظر می گ...

ناسازواری زبان ارتباطی پنهان میان نویسنده ومخاطب است و از زیبایی های آن ایجاز، غرابت و دوگانگی معنا می باشد. ناسازواری اسلوبی تعبیری است که هدف آن رساندن معنا به روشی تأثیرگذار است، به طوری که خواننده معنای مستقیم را نپذیرد و برای یافتن معانی دیگر تلاش کند، بدون آن که بتواند یکی از معانی را بر دیگری ترجیح دهد. به دلیل اینکه ادبیات زائیده محیط است، بنابراین تناقض موجود در روح و زندگی انسان در آ...

پدیده شهر، در بیان رنج­های جامعه و همچنین در نمود آرزوی آفرینش ناکجاآباد، نگاه شاعران زیادی را به یکدیگر پیوند داده است. نیشابور، شهری است که در آثار عبد الوهّاب البیاتی و محمّدرضا شفیعی کدکنی، جایگاه ویژه‏ای دارد. بیاتی به ویژه در مجموعه شعری «الّذی یأتی ولا یأتی» و شفیعی در دفتر شعر «در کوچه باغ های نشابور» سیمایی متفاوت از نیشابور را ترسیم نموده‏اند. این پژوهش، با رویکردی توصیفی - تحلیلی و با ن...

یکی از موضوعات مهم و کاربردی در زندگی اجتماعی، نوع تعامل و رفتارهای متقابل میان انسان هاست. قرآن و عترت به عنوان منابع اصیل اسلامی سرشار از آموزه های ارزنده درباره نحوه تعامل انسان ها با یکدیگر در مسائل گوناگون است. فرمایش ها  و مکاتبات امام رضا(ع) به عنوان امام معصوم که منصوب پروردگار و ملهم از علوم وحیانی است؛ تکیه گاه محکم و استواری برای شناخت و عمل به این آموزه های الهی است. این پژوهش در صد...

حکایت سفر پرفراز و نشیب حضرت موسی(ع) به سوی عبد صالح(ع) در سوره کهف از داستانهای پرمفهوم و پررمز و راز قرآن کریم است. بهره­ گیری هنرمندانه از عناصر داستانی و اشارات و مبهماتی که در قصه وجود دارد به زیبایی مجموعه و کل داستان افزوده است که مقاله حاضر با هدف نشان دادن ساختار ادبی داستان و آشنایی عمیق­ تر با آیات آن نگاشته شده است و از آنجا که قصه نکات تربیتی و آموزنده بسیاری را در خود جای داده است...