هنجارگریزی از زبان معیار، انحراف از قوانین حاکم بر همنشینیِ واژه‌ها، افزودنِ قاعده‌هایی به برونۀ زبانِ معیار، به هم‌ریختنِ نحوِ جمله‌ها و دخل و تصرّف در ساختمانِ دستوریِ زبان معمول و متعارف، مجموعۀ روش‌هایی است که اغلبِ شاعران برای رسیدن به زبان شعر از آن بهره می‌برند. اصولاً به‌کارگیریِ روش‌هایی در زبان، که توجهِ مخاطب را از پیام، به زبان معطوف می‌کند، منجر به برجسته‌سازیِ زبانِ شعر می‌شود و این برجسته‌سازی...

این پژوهش زبان شناختی در صدد آن است تا ساخت اسنادی ساز فارسی را بر پای? دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. دستور نقش و ارجاع به عنوان نظریه ای ساختگرا- نقشگرا، تعاملات نحوی، معناشناختی و کاربردشناختی در ساخت های دستوری را به کمک ساخت سازه ای، ساخت منطقی و ساخت اطلاع که حوزه های مستقل و در عین حال مرتبط در انگار? دستور نقش و ارجاع می باشند، آشکار می سازد. در این رساله، تجزیه و تحلیل داده ها ...

یکی از بارزترین ویژگی¬های قرآن کریم که آن را از سایر متون متمایز ساخته، شیوه¬های بیانی بسیار زیبایی است؛ که شنونده را لبریز از سرور می¬کند. ضمیر فصل ازجمله شیوه¬های بیانی است؛ که همواره در قالب یک ساختار نحوی و بلاغی است و به قصد تاکید انحصار و اختصاص در کلام می¬آید. برای ترجمه ضمیر فصل، در دستور زبان فارسی، ساختار نحوی مشابه و مشخصی وجود ندارد؛ و مترجمان در ترجمه آن دچار لغزش می¬شوند از شایع ...

کهن الگوها انگاره­هایی یکسان و مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد بشر هستند که در هر عصری به شکل باورهای رایج آن دوره خود را نشان می­دهند و بازشناسی تحولات و دگرگونی­های آنها می­تواند شناخت ما را در مورد جریان­های عمیق فرهنگی، اخلاقی و مذهبی در دوره­های تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می­برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمار پرمعناترین تجلی...

پژوهش های زبان شناسیسال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391/2/ 1391/5/ 1391/8/ 67 - *1391تاریخ وصول: 25تاریخ اصلاحات: 26تاریخ پذیرش: 6صص 82استادیار زبان شناسی دانشگاه اصفهان[email protected]کنترل ناقص 1 در زبان فارسی*رضوان متولیانچکیدهدر این مقاله پس از ارائه ملاک هایی برای تمایز کنترل اجباری از کنترل غیر اجباری، ساخت کنترل ناقص در زبان فارسیبررسی می گردد و برخلاف نظر اکثر زبا نشنا...

هر شعری که سروده می شود و از ضمیر شاعر پا به عرصه­ عالم وجود می نهد، انگیزه­ای باعث پدید آمدنش شده است. گاه این انگیزه مشخّص بوده و همان هنگامِ سرودنِ شعر، ظهورش را موجب شده و گاه شاعر، ذهنیّت­هایی از قبل در ضمیر ناخودآگاه خود داشته و پس از چندی، آن ذهنیّت­ها، طبع شاعر را تحت تأثیر قرار داده و باعث به وجود آمدن شعر شده است. در این تحقیق ابتدا، خاستگاه شعر به طور کلّی و ظهور استعداد سرایش شعر در وجود ...

مسندالیه یکی از اجزای جملات اخباری و بخشی از کلام است که مسند به آن نسبت داده می­شود. مسندالیه دارای احوالی است و این احوال حسب اقتضای بلاغی متن، بر مسندالیه وارد می‌شود، گاهی به اقتضا حذف و گاهی ذکر می‌شود؛ گاهی تنها و آزاد و به صورت یک گروه تک هسته ذکر می‌شود و گاهی مقید و به صورت گروهی با وابسته و یا وابسته‌هایی در کلام با مسند همراه می‌شود. مسندالیه بعضی اوقات به صورت شناس و معرفه و گاه به...

مولوی شاعر و عارف فرزانه در قرن هفتم در ادب ایران زمین است، که شاهکار ادبی آن، مثنوی را قرآن عجم نامیده اند، و کلیات شمس که تجلی روح مولاناست. مولانا در بخش هایی از این کتاب ها، به جلوه گری سیمای زن، از حلال حکایت های مختلف پرداخته است. در بین تمام شخصیت ها و زنانی که در مثنوی یا دیوان تأثیر دارند، آنیما، روان زنانه روح مرد، یکی از اصل های مهم اندیشه اوست. آنیما، در غزل های مولوی، ویژگی هایی مث...