بی‏شک، قرآن کریم افزون بر اینکه یک کتاب مقدس دینی است که برای رهنمون آدمی به سعادت دنیا و آخرت آمده ، یک شاهکار ادبی نیز هست که ضمن برخورداری از فصیح‏ترین و بلیغ‏ترین اسلوب های بیانی عصر خود، آنها را به کمال رسانیده است. روشن است که فهم قرآن کریم و به عبارت دیگر فهم صحیح قرآن در گرو آشنایی بهتر و بیشتر با اسلوب‎های ادبی رایج در عصر نزول است. در این پژوهش که با هدف بررسی صور بیان در جزء دوم قرآن...

در فایل اصل مقاله موجود است.

احمد عزیزی از شاعران معاصری است که اشعارش را با بیان دغدغه های زندگی در روزگار امروز همراه کرده است. حوزه­ی تداعی معانی در شعر او متأثر از فضل نمایی ها در حوزه ی اطلاعات عرفانی ادبی، فلسفی و مذهبی است تا حدی که هنگام آفرینش فضای معنوی و  صور خیال در شعرش، علاوه بر آیات و احادیث و اصطلاحات عرفانی و اسلامی و فلسفی و ادبی، نام شاعران و دانشمندان ایرانی و غربی و کتاب هایشان، اسامی گل ها و فصل ها، ن...

یکی از مهم‌ترین موضوعات پیچیده و بحث‌بر‌انگیز شناخت‌شناسی، چه در فلسفة اسلامی و چه در فلسفة غرب، مسئلة کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک‌دیگر و به‌عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه‌سامانی و تشویش اندیشة فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این‌ اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه‌کارهای هری...

صور خیال یکی از رایج­ترین اصطلاحات در نقد ادبی است و از جمله اصطلاحاتی است که بیشترین تکثّر معنایی را داراست. واکاوی صورخیال شاعرانه یکی از راه­های تشخیص افتراق و اشتراک آثار ادبی است. بررسی از این دیدگاه در نهایت، سبک و ارزش هنری را روشن کرده و میزان قدرت، نوآوری و بهره­گیری از میراث گذشتگان را مشخص می­کند.  بیدل دهلوی (و بالطبع شاعران سبک هندی به­ویژه شاخة رهرو خیال) با باریک­بینی و تیز­بینی، ...

این پژوهش به بررسی مراتب و چگونگی صدور فعل از نفس انسان در اندیشه عرفانی صدرالمتألهین، با تأکید بر مراتب خلق آثار هنری اسلامی توسط هنرمند عارف می‌پردازد. در نگرش عرفانی فاعلیّت حق‌تعالی به طریق تجلّی است و صدرا به تأسی از آن و در تبیین نسبت حق با خلق،‌ از تمثیل کیفیت ارتباط نفس و قوای آن بهره می‌برد. وی با بیان مماثلت نفس و ربّ در اوصاف ذات و افعال، مراتب و چگونگی صدور فعل از نفس را متأثر از مراتب...

خیال و تخیل به عنوان یکی از حواس باطنی نقش عمده ای در آفرینش اثر هنری دارد. آفرینش جهان ، تخیل الهی است . و انسان نیز از خالقش پیروی می کند، که این را تخیل مخلوق گویند. حکمای ایرانی ، همچون ابن سینا ، فارابی ، سهروردی و ملاصدرا ، هر کدام به گونه ای ، خیال را تبیین نموده اند . فلسفه اشراقی سهروردی در این باره ماخذ مناسب تری است . چگونگی ارتباط خیال ، عالم مثال و حقیقت با توجه به فلسفه نور شیخ اش...

سیاوش کسرایی شاعری متعهد است که حضور خود را از سال های 1336 با سرودن اشعار نو در بین شاعران دیگر اعلام کرد و نام خود را در ادب فارسی برای همیشه ماندگار ساخت. کسرایی بر خلاف بعضی از شاعران شناخته شده ی معاصر، چندان در پی خیال سازی و استفاده از صنایع لفظی و معنوی، در شعر خود نبوده است؛ عمده ی توجه او به مسائل سیاسی، اجتماعی، مشکلات و آرمان های مردم است.او می کوشد پیام دهنده ای باشد شاعرطبع که با...

صور خیال، ابزاری است که ادیب برای انتقال مفاهیم و تصورات خود به دیگران از آن بهره می گیرد. کاربرد این صور در کلام، زیبایی شایان توجهی داشته و کلام ساده و معمول را به درجه ی ظرافت و ماندگاری می رساند. استعاره یکی از مهم ترین صور خیال است که پیوندی نا گسستنی با دیگر فنون بیانی دارد؛ این فن از یک سو با تشبیه و از سوی دیگر با مجاز و کنایه مرتبط است. دید گاه های متفاوت ارباب فن در این زمینه، نشان م...

تشبیه و استعاره اصلی ترین عناصر صور خیال هستند که تمامی شاعران به انحای مختلف برای آفریدن تصاویر شعری از آن ها بهره جسته اند. سعدی، شاعر توانا و بلند آوازهی قرن هفتم، در به کارگیری این صور خیال و خلق تشبیهات هنری جایگاهی والا در شعر سبک عراقی دارد. او با استفاده از روش های نوسازی تشبیه مانند به کار بردن تشبیهات تفضیلی، مضمر، مشروط و ... تشبیهات هنری زیادی در اشعار خود به کار برده است. در این پ...