صائب تبریزی از شاعران بزرگِ عصرصفوی است. اشعار صائب، تحت تأثیرِ آموزه های دینی و اخلاقی قرارگرفته است. موضوع اصلی این پژوهش بررسی مولّفه های اخلاقی در سه جلد اول دیوان صائب تبریزی است. به همین منظور ابتدا ابیاتی را که در آن ها فضایل یا رذایل اخلاقی مطرح شده بود، استخراج و پس از این مرحله، ابیات را طبق موضوعات اخلاقی دسته بندی کرده ایم. سپس هریک از موضوعات را به زیرشاخه های گوناگون تقسیم نموده و مو...

ادبیات فارسی در غرب بیشتر با آثار کلاسیک خود شناخته می شود. آثاری که از چندین قرن قبل تا دوران حاضر، از طریق ترجمه به نظام ادبی غرب وارد شده و می شوند. یکی از سخنوران فارسی که در بیش از یک قرن اخیر حضوری تأثیرگذار در جهان انگلیسی زبان داشته است، جلال الدین محمد بن محمد (604 – 672 ق/ 1207 – 1273 م) مشهور به مولانا یا رومی است. مثنوی معنوی که مهم ترین اثر مولاناست از اواخر قرن نوزدهم تا امروز اگر...

آشنایی زدایی سرشت اصلی هنر شمس لنگرودی است که ابعاد آن را در حریم شعر خود نشان داده است. نهایتاً تمام این ها بر دانش او از ادبیات چه کلاسیک و چه معاصر استوار است. زبان اشعار شمس در عین سادگی و رسایی، از بلاغت قابل تأمّلی برخوردار است و این در گرو انتخاب واژگانی است که شمس به کار برده است. شمس به یاری احساس شاعرانه اش، و نیز با واژه ها و ترکیب های تازه ای که به کار برده است، ازعادت های ما آشنایی...

اگر نگاهى گذرا به تذکره‏هاى نوشته شده در عهد صفوى داشته باشیم، این نکته به خوبى آشکار مى‏شود که شاعران این دوره، در نقدِ شعر دستى توانا داشته و هر کدام به گونه‏اى، سعى در نقد اشعار دیگرى داشته‏اند، این نقدها باعث ایجاد یک ویژگى سبکى مهم در شعر این دوره شده است، ویژگى مورد نظر؛ معارضه شعراء با یکدیگر و به عبارتى نقد شعر با شعر است که به صورت‏هاى مختلفى در شعر این دوره دیده مى‏شود. شاعران سبک هندى...

زمینه: منطق، علم و ابزاری از نوع قاعده و قانون است و هدفش بازداشتن فکر از انحراف و گمراهی است. ارزش و اعتبار نتایج حاصل از فعالیت های فکری و علمی را می توان به کمک دستورها منطق تعیین کرد. اخلاق پزشکی به عنوان علمی که آمیزه ای از علوم انسانی و علوم تجربی است به این ابزارِ کارآمد نیازمند است تا بتواند محکم و استوار به ارائه ی تعاریف و استدلالات درست و منطقی بپردازد و از خطا های ناخواسته و نادانسته...

ترجمه فارسى استاد محمد مهدى فولادوند از قرآن کریم در حال حاضر در شمار یکى از بهترین و موفق ترین ترجمه ها قرار داد که به دور از گرایش هاى خاص و رویکردهاى افراطى به انجام رسیده است. مترجم محترم در این ترجمه اصل را بر روانى و خوشخوانى نهاده و ترجمه اى شایسته و در خور تقدیر ارائه داده است. این اثر، ترجمه اى مبسوط و گاه تفسیرآمیز از قرآن کریم است که سطح علمى و تحقیقى آن در خور اعتناست. ولى با وجود ه...

 این نوشتار به مطالعه کاستى‌ها و کژیها و نمایاندن برخى لغزشها اختصاص دارد.  اندیشه جامع بودن قرآن، اثبات سازگارى دین با علم، اعتماد بیش از اندازه به فرضیه‌هاى علمى، خودباختگى در برابر فرهنگ غرب، التقاط و سوء استفاده از دین و بى‌توجهى به شرایط و قوانین تفسیر، از زمینه‌هاى مهم لغزشهاى تفسیرى است. مثلاً برداشت نظریه برآمدگى استوا و فرورفتگى قطب از آیه 41 سوره رعد با سیاق، واژگان و جملات این آیه نا...

ادبیات معناباخته، یکى از جریان‏هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. در داستان‏هاى بهرام صادقى، مؤلفه‏هاى معناباختگى به اشکال گوناگون بى‏هدفى، بى‏ایمانى، بى‏هویّتى...

قصاید سنایى از نظر ارزش ادبى نه تنها با دیگر آثار برجسته او هم‏چون حدیقه‏الحقیقه قابل مقایسه است که با آثار پرآوازه زبان و ادب فارسى پهلو مى‏زند. تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایى، پیوند اندام‏وارى با معمّاى چندگانگى شخصیت شاعر و افسانه‏هاى مربوط به او دارد. موضوعاتى که سنایى در قصاید خود درج کرده است، هم متنوع است و هم به ظاهر یک‏دست نیست. به همین خاطر ممکن است به ذهن مخاطب چنین خطور کند که مگر...

شازده ‏احتجاب هوشنگ گلشیری از نظر به‏کارگیری صناعات و تکنیک‏های روایی فراوان یکی از ارزشمندترین تجربه‏های ادبیات داستانی ایران است. گلشیری در شازده ‏احتجاب از مؤلّفه‏های متعدّد روایی بهره ‏گرفته‏ است؛ اما می‏توان‏ گفت که پیچش صناعتِ روایی این اثر تا حدّ زیادی به سبب بهره‏گیری هنرمندانه گلشیری از دو مؤلّفه «صدای راوی» و «کانونی‏شدگی» بوده است. انتخاب راوی سوم ‏شخصِ محدود به ذهنِ دو شخصیت اصلی اثر (شازد...