خاورمیانه از یک دهه قبل به‌ویژه در پی تهاجم نظامی امریکا به عراق، با افزایش فعالیت جریان‌های افراطی مواجه شده است. در تحلیل عوامل گسترش این جریان‌ها، علاوه‌بر عوامل سطح منطقه‌ای در راستای رقابت بازیگران اصلی خاورمیانه و سطح بین‌الملل همچون حضور نیروهای فرامنطقه‌ای و تغییر دستورکار سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه، باید به عوامل زمینه‌ساز داخلی کشورهای درگیر نیز توجه داشت. در تحلیل دلایل ظهور این...

هدف: اعتراضات سیاسی یکی از انواع کنش­های سیاسیمحسوب می­شود. عراق پس از صدام بارها شاهد چنین اعتراضاتی بوده است.آخرین مورد از این اعتراضات در پاییز 1398 رخ داد. هدف پژوهش حاضر شناسایی علت ناآرامی­های سیاسی در عراق و چرایی تبدیل اعتراضات اخیر به شکل ضد نظام است. روش: برای انجام پژوهش حاضر از نظریه محرومیت ­نسبی تِد رابرت گر و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده ...

پدیده‌های گفتمانی بر بافتارهای خاصی  شکل می‌گیرند. گفتمان داعش نیز به‌عنوان یک پدیده گفتمانی مبتنی بر بافتار گفتمانی تاریخی خاورمیانه است که ترکیبی از تاریخ و سنت آن جوامع و پیوند آن‌ها با سرزمین‌های عراق و سوریه است. ظهور چنین پدیده‌های افراط‌گرایی با میزان توسعه‌یافتگی جوامع ارتباط معکوس دارد. ازاین‌رو، وضعیت گفتمانی عراق پیش و پس از سقوط صدام و اشغال، یعنی ظهور گفتمان بعث، نفوذ گفتمان اسلام‌...

پس از سقوط صدام، با مشارکت فعال شیعیان و کردها و مشارکت حداقلی و منفعلانه اهل‌سنت، ساختار جدیدی مبتنی بر اصول دموکراتیک در عراق شکل گرفت. در دورانی که تصور می‌شد با حذف یکی از بزرگ‌ترین دیکتاتورهای تاریخ، عراق به ساحل آرامش خواهد رسید، بحران‌های سیاسی ـ امنیتی یکی پس از دیگری در این کشور به وجود آمدند و ضمن ایجاد اختلال در روند دولت‌سازی دموکراتیک، دولت عراق را به ورطه فروماندگی کشاندند. این مق...

عده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است ...

تحولات عیمق در عراق پس از جنگ خلیج فارس در سال 1991، و  بویژه خلاء قدرت ایجاد شده پس ازسقوط صدام در سال 2003، هجوم داعش به این سرزمین، و اخیرا برگزاری رفراندوم استقلال در کردستان عراق و گسترش فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی،  نظامی کردها در  راستای اهداف استقلال‌طلبانه خود در این کشور، زمینه مناسبی برای توسعه حضور و نفوذ اسرائیل درکردستان عراق فراهم آورد‌ه‌است.  پرسش اصلی پیش روی این مقاله اینست که ا...

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت­سازی بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت­سازی  بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه­های مربوط به فرایند دولت ملت­سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت­بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدا...

چکیده: هر ملتی تاریخی دارد که نشان دهندهِ مسیرهای پرفراز و نشیبی است که آن ملت درگذر زمان پیموده و تجربه های بسیاری است که طی این مسیر اندوخته است. خاطره ها و افسانه های یک جامعه، تا اندازه ای، بیانگر گذشتهِ آن جامعه و راهها و بیراهه هایی است که در طول تاریخ پیموده است. ممکن است این خاطره ها با واقعیتها چندان همسو نباشند، اما اغلب، غرور آفرین اند. آنها بیشتر، نشانه ای از قدرت بازآفرینی ذهن انسان ...

عده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است ...

یکی از اهداف اصلی این پژوهش مطالعه روابط متقابل جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همجوار و نزدیکش در خاورمیانه و سایر بازیگران دولتی و غیردولتی فعال در محیط پیرامونش می باشد. از زمان وقوع انقلاب تاکنون روابط ایران با ترکیه و پاکستان در چارچوب اکو اغلب دوستانه، با افغانستان در دوران طالبان و با عراق در دوره حکمرانی رژیم بعثی صدام حسین بسیار خصمانه بود. روابط ایران با همسایگان جنوبی خود در حاشیه خلی...