گاستون باشلار، فیلسوف، ریاضی­دان، فیزیک­دان و ناقد ادبی فرانسوی، با تکیه بر چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش، یک شیوۀ نقدی جدید در حوزۀ ادبیات، ارائه نمود. در روش نقدی او، شاعر ابتدا اندیشۀ ذهنی خود را در تخیلاتش می­پروراند و بعد، آن اندیشه­ها را در قالب کلمات، به وجود لفظی و تصاویر شاعرانه مبدل می­سازد؛ به نظر او عناصر چهارگانه، منبع الهام و شکل­گیری خیالی هستند که اثرگذاری و اعجاب­انگیزی فراوانی ...

مثنوی لیلی و مجنون نظامی از شاهکارهای منظومه پردازی عاشقانه در ادب فارسی است که بارها مورد تتبع و تقلید دیگر شاعران قرار گرفته است. از جملۀ نکاتی که در آثار این مقلدان می¬توان مشاهده کرد، سیمای زن است. از آن جایی که مثنوی لیلی و مجنون نظامی دومین مثنوی مشهور اوست و شاعران زیادی از آن تقلید کرده¬اند و اساس داستان زن و معشوق می باشد، ضروری است سیمای زن در لیلی و مجنون نظامی و مقلدان او مورد بررسی...

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر پیشرفت ریاضی دانش آموزان ایرانی شکل گرفت. در راستای رسیدن به این هدف، با استفاده از داده های حاصل از مطالعۀ اخیر انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی یعنی تیمز 2011، و هم چنین با استفاده شیوۀ پیشرفتۀ آماری تحلیل عاملی بر روی متغیرهای پرسشنامۀ دانش آموزی تیمز، عوامل همبسته با پیشرفت دانش آموزان ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی اولیه، با استفاده از ش...

هدف پژوهش حاضر همترازسازی نمرات دروس ریاضی و فیزیک رشتۀ علوم تجربی آزمون کنکور سراسری سال‌های 1388 و 1389 براساس نظریه‌های کلاسیک و جدید اندازه‌گیری است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی است. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از طرح گروه‏های همسان و همچنین طرح گروههای ناهمسان با آزمون لنگر و شیوه های همترازسازی خطی، میانگین و همصدک در نظریه کلاسیک و مقایسه آن با نتایج همترازسازی در نظریه جدید اند...

شرح و تفسیر مثنوی جلال‌الدین محمد مولوی سابقه‌ای دیرین دارد، اما نکتۀ حائز اهمیت در شیوۀ شرح این تفاسیر، گرایش عرفانی آن­‌ها در توضیح محتوایی ابیات است. در شیوۀ تفسیری که برای تحلیل مثنوی در این مقاله ارائه نموده‌ام، کوشیده‌ام تا حوزۀ معانی ابیات را در الفاظ آن محدود و مدلل سازم. در این شیوه، مبنای معنایابی شعر توجه به صنایع ادبی و آرایه‌‏های زبانی آن است. این شیوه را جهت به چ...

هجو از فروع ادب غنایی است که به دلیل سیطرۀ نقد اخلاقی تا کنون به شیوۀ بایسته مورد توجه واقع نشده است. این پژوهش به بررسی اصلی‌ترین ویژگی‌های سبکی هجویات سوزنی سمرقندی پرداخته و آنها را از نظر سطوح زبانی، ادبی و فکری بررسی کرده است. در این پژوهش از ذکر ابیاتی که در آن­ها واژه­های رکیک و ناخوشایند به کار رفته، خودداری شده است. روش پژوهش توصیفی = تحلیلی است و نتایج با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا ...

مقالۀ حاضر با استفاده از روش مشاهدۀ مشارکتی و مستقیم، به مطالعه و مقایسۀ ساختار، کنش‎های متقابل، گمنامی و شیوۀ بازتاب «خود» در چهار شبکۀ اجتماعی مجازی به شرح زیر می‎پردازد: 1. چت‎روم‎ها در یاهو؛ 2. گروه‎های مجازی در یاهو؛ 3. شبکۀ قرارملاقات اکیوپید؛ 4. شبکۀ اجتماعی فیس‎بوک. مسئلۀ این مقاله به تعامل بین ویژگی‎های ساختاری و کنش‎های متفاوت کاربران در این چهار شبکۀ اجتماعی مربوط می‎شود. بر اساس ترک...

اگر منطق صوری و ریاضی حقوق بر آن است که برای یک استدلال معتبر حقوقی باید شکل آن معتبر باشد و آنگاه مهم نیست که چه ماده‌ای در آن ریخته ‌شود، منطق خطابیِ حقوق ماده را بر شکل آن ترجیح می‌دهد. در مدل استدلال خطابی تولمین، اولاً مقبولیت مادۀ هر استدلال وابسته به داوری است که مخاطبان همان حوزه از مقبولیت آن دارند، و ثانیاً صورت استدلال نه همچون منطق صوری ارسطویی دستوری، بلکه توصیفی و برگرفته از شیوۀ است...

در گاه‌شماری زرتشتی، که گاه‌شماری‌ای به شیوۀ خورشیدی است، روزهای ماه به نام اهورامزدا و ایزدان نام‌زده شده است. یکی از جستارهایی که همواره در پیوند با سنجه‌های زمانی در گاه‌شماری ایران باستان مطرح است، همانا بودن یا نبودن زمان‌بندی روزها به کمتر از یک ماه سی روزه است؛ یعنی چیزی همانند سنجۀ هفته. در گروه‌بندی که برای نام ایزدان بر روی روزهای ماه در گاه‌شماری زرتشتی گفته شده، وجود روزها در دو دور...

در دهۀ چهل، همزمان با حوادث سیاسی - اجتماعی و تحولات فرهنگی در ساختار جامعۀ ایرانی، ادبیات داستانی نیز متناسب با آن تحولات، دستخوش تغییراتی می‌شود و آثاری متنوع، ماندگار و جدید در عرصۀ داستان‌نویسی ایران، پدید می‌آید. نویسندگان این دهه در مقایسه با دوره‌های قبل، شیوه‌های هوشمندانه‌ و شکل-یافته‌تری در نگارش خود به کار می‌برند. در سال‌های پایانی این دهه سیمین دانشور با رمان «سووشون» و هوشنگ گلشیر...