ادبیات فارسی سرزمین هند و پاکستان محصول تفکر و احساسات مردمان فارسی‌زبان آسیای میانه، ایران، افغانستان و خلق‌های بومی شبه‌قارۀ هند است. در تشکیل این ادبیات سهم مردم تاجیک بسیار نظررس است. به‌دلیل شرایط به‌وجودآمده در قرن‌های ۱۶-۱۷ میلادی، بسیاری از شاعران و نویسندگان آسیای میانه به هندوستان مهاجرت کردند که در بین آن‌ها نمایندگان حصار شادمان نیز کم نبوده‌اند. در این مقاله تعدادی از این شاعران حص...

ایجادیات شفاهی مردم سمرقند در هر دور و زمان مورد استفاده بوده و منبع مهم سرچشمة ادبی شاعران و نویسندگان، عالمان، فرهنگ‌شناسان و مخصوصاً ایجادکاران واقعی قرار گرفته است. شهر سمرقند و روستا‌ها و نواحی پیرامون آن از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی توجه اروپاییان، به‌ویژه دانشمندان پادشاهی روس را به خود جلب کرد. بعد از انقلاب اکتبر سال 1917م در روسیه و تأسیس حکومت شوراها در سمرقند، از اوایل سال‌های بیستم...

فرهنگ تحفه‌الاحباب حافظ اوبهی که در سال ۱۵۳۰م درزمینۀ لغت فرس اسدی طوسی تألیف شده است، یکی از سرچشمه‌های معتمد ادبی دربارۀ تاریخ ادبیات، به‌ویژه گردآوری و تحقیق اشعار و ابیات پراکندۀ فارس و تاجیک در سده‌های دهم و یازدهم میلادی به‌شمار می‌رود. اولین مقالۀ تحقیقاتی که عبدالرئوف فطرت براساس یکی از نسخه‌های قلمی این کتاب نوشته، تا به امروز اهمیت علمی خود را ازدست نداده است. در مقا...

هدف این تحقیق بررسی تاثیر خواندن انتقادی بر اساس تحلیل انتقادی گفتمان بر روی توانایی درک خواندن دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان در کرمانشاه میباشد. بدین منظور یک آزمون مهارت که دارای چهل سوال بود از صد دانش آموز به عمل آمد که از سری کتاب تستهای انگلیسی جلد یک، دو و سه پرویز تاجیک انتخاب شد. در این آزمون پنجاه نفر نمرات بالاتری کسب نمودند که به طور تصادفی به دو کلاس همگن تقسیم شدند و در دو گروه ک...

هرچند مرام تعلیمات اساسی متفکر معروف ایران و تاجیک و هند، میرسیدعلی همدانی، پشتیبان فلسفۀ تصوف است، اشعار فلسفی او در خود عناصر بسیار پرمضمون دیالکتیکی را نیز دربر گرفته است. عقاید دیالکتیکی میرسیدعلی در اثرهای «هفت وادی»، «ذخیره‌الملوک»، «حلّ مشکل»، «مرآه‌التائبین»، «رسالۀ درویشیه»، «اوراد فتحیه» و دیگر آثار او که تعداد آن‌ها تا نود جلد می‌رسد، بیان شده‌اند. در این مقاله نگارنده پس از بررسی عنا...

لغت‌‌نگاری فارسی تاجیکی تاریخی خیلی قدیمی و غنی دارد؛ اما لغت‌نامه یا فرهنگ آثار یا اثر جداگانۀ شاعران و ادیبان خیلی کم تدوین و نشر شده است. فرهنگ آثار جامی در لغت‌نگاری تاجیک، اولین فرهنگ نسبتاً کامل منسوب به آثار یک ادیب به‌شمار می‌رود. فرهنگ مذکور 15هزار کلمه و عبارت را دربر گرفته، از دو جلد عبارت بوده و در آن کلمات و عبارت‌ها براساس حروف الفبا تنظیم شده‌ است. در این مقاله، به‌طور انتخابی شرح...

چکیده در طول سال های اخیر سیاست خارجی ایران با تحولاتی مواجه بوده که از این جمله می­توان به توجه بیشتر به کشورهای حوزه آسیای مرکزی اشاره کرد. در بین این کشورها تاجیکستان به دلیل اشتراکات زبانی، نژادی، دینی، فرهنگی و تاریخی برای ایران حائز اهمیت بیشتری بوده است. احیای پیوندهای دیرینه و تعمیق روابط ایرانیان و مردمان تاجیکستان علاوه بر اینکه در گرو شاخصه های مهمی همچون توسعه همگرائی فرهنگی، اصلا...

ترجمه‌ی قرآن کریم از کارهای بسیار سنگین و پرزحمت بوده، به جز دانستن زبان مبدأ و مقصد، باز داننده‌ی خوب [همچنین مسلط بر]علوم قرآنی و دینی بودن مترجم را طلب می‌کند. خوش‌بختانه، پس از ‌استقلال جمهوری تاجیکستان چندی از دانشمندان و مترجمان تاجیک نیز دست به این کار دشوار و پرثواب، یعنی ترجمه‌ی تاجیکی قرآن کریم زدند که آموزش و تحقیق آن‌ها خالی از منفعت نیست. این مقاله نظری است به سه کتاب ترجمه‌ی قرآن ...

این مقاله به مؤسسات و بنگاه‌های انتشاراتی جمهوری تاجیکستان که در دوران شوروی تأسیس شده‌اند و مؤسسات خصوصی طبع و نشر پس از استقلال پرداخته است. مؤسسات انتشاراتی که نگارنده در این مقاله به تشریح آن‌ها مبادرت کرده است، عبارت‌اند از: عرفان، معارف و فرهنگ، ادارة علمی قاموس ملی تاجیک، انتشارات دیوشتیچ، انتشارات ایجاد، انتشارات سرپرست، انتشارات مطبوعات، کارگاه پولیگرافی دوشنبه، کارگاه واحد «سندواره»، ...