فغانی شیرازی از شاعران نیمه دوم قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری است. او در شیراز متولد شد و در دوران جوانی به سیر و سفر پرداخت. فغانی در آغاز در کنار پدر و برادرش کاردگری می کرد و تخلص سکاکی داشت و بعدها تخلص فغانی را برای خود برگزید. فغانی شاعری شرابخوار بود که در دوران جوانی اش به عیش و خوشی می پرداخت؛ ولیکن در اواخر عمر از اعمال ناپسند و معاصی خود دست برداشت و توبه کرد. او در دوران سلطان یعقوب ...

چکیده بدون شک دامنه‌دارترین و دراز آهنگ‌ترین نوع از انواع شعر فارسی، اشعار غنایی است. در این میان منظومه‌های عاشقانه از برجستگی خاصی برخوردار است. چراکه این نوع از منظومه‌ها، بسط یافته‌ی اشعار غنایی است. یکی از این منظومه‌های غنایی، منظومه‌ی رعنا و زیبا از ملا مهدی گلپایگانی، متخلّص به شعله، از شاعران خوش قریحه و شیعی مذهب، قرن دوازدهم هجری است که آثاری همچون چاه وصال (لیلی و مجنون)، یوسف و زلیخ...

این پایان نامه با عنوان "تصحیح خاوران نامه ابن حسام خوسفی" از شاعران حماسه پرداز قرن نهم ه.ق می باشد. این رساله شامل سه قسمت به شرح ذیل است : -1 مقدمه: شامل درآمدی بر حماسه و حماسه سرایی در ادب فارسی، نیز تاملی در وضع شعر ویژگیهای شعری قرن نهم ه.ق همچنین بیوگرافی ابن حسام و تحقیق در کیفیت اشعار شاعر و عاقبت معرف نسخ مورد استفاده و بیان شیوه کار به عنوان روش انتقادی. -2 تصحیح متن خاوران با توجه ...

سبک شناسی با مطالعه بسامدها سر و کار دارد. از همین رو، به کارگیری تحلیل های آماری در ارزیابی های سبک شناسانه بسیار سودمند است. از آنجا که آمارهای توصیفی همیشه نمی توانند نوسان های سبکی را توضیح دهند، استفاده از روش های آمار استنباطی، دقّت علمی بالایی در ارزیابی پدیدارهای سبکی خواهد داشت. «سبک سنجی» اصطلاحی است که برای پژوهش های سبک شناسانه مرتبط با رایانه وضع شده است. در مقاله حاضر، رابطه میان ف...

مسعود سعد یکی از شاعران بزرگ ایران در نیمة دوّم قرن پنجم هجری است. او که از پیشروان تحوّل شعری در آن دوره به شمار می‌آید، مورد توجّه شاعران معاصر و نزدیک به دوران خود بوده است. برخی از این شاعران از جمله سنایی، معزّی و عثمان مختاری قطعات و قصایدی مستقل در ستایش او گفته‌اند. شاعرانی همچون رشیدی، ادیب صابر، جمال‌الدّین عبدالرزّاق و فلکی نیز از او به عنوان سخنوری توانا در شعر خود یاد کرده‌اند. علاوه بر ...

دستیابی به سرچشمۀ مضامین شعری سرایندگان، و نشان دادن اثرپذیری آنان از یکدیگر، هرچند کاری است ارجمند؛ ولی به سبب همانندی اندیشه‌های بشری سخت دشوار می‌نماید. در این میان، آنچه دیریاب است - امّا ناممکن نیست - نمودنِ همسان‌اندیشی‌ها و همسان‌سرایی‌هاست.       در مقالۀ حاضر، نگارندگان پس از مقدّمه‏ای کوتاه‏ در بیان مسلّماتِ زندگى و آثار این دانشورِ ادیب و شاعر ذولسانین اصفهان در قرن هفتم هجری، با استناد ب...

هدف: این مقاله به دست‌نوشته‌های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه‌ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته‌ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس‌های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازما...

پادشاهی، در باور و فرهنگ ایرانیان، مدّت‌ها فرّه‌ای ایزدی به حساب می‌آمد. شاهان گرچه به مددِ زر و زور یا به طریق موروثی بر اریکة قدرت تکیه می‌زدند، در حقیقت حکومت را هدیه‌ای از جانب پروردگار و حقّ مسلّمِ خود می‌دانستند. اگر ما نیز این عقیدة نااستوار را، صحیح فرض کنیم، باید بگوییم کمتر پادشاهانی در طول تاریخ وجود داشته‌اند که قدر این موهبت الهی را دانسته و از آن در جهت منافع و مصالح جامعه استفاده کرده ...

سفینه تبریز یکی از با ارزش ترین مجموعه های خطّی موجود در زبان فارسی است. در این مجموعه حدود 209 کتاب و رساله متنوع در تاریخ، نجوم، لغت، حدیث، فقه، کلام، تصوّف و... و نیز دیوان های شعر بسیاری از شاعران نامی و بی نام گردآوری و کتابت شده است. همچنین ابیات پراکنده فراوانی از شاعران و نویسندگان مختلف در خلال دیگر آثار این مجموعه آمده است. یکی از دیوان های شعر این مجموعه، مربوط به ظهیرالدّین فاریابی از ...

یکی از مضامینی که از دیرباز مورد توجّه شاعران فارسی زبان قرار گرفته است ، موضوع وطن و وطن دوستی است . این مضمون از قرن سوم هجری تا ربع اوّل قرن چهاردهم در شعر فارسی درباره ی توصیف زادگاه شاعران یا غم و رنج دوری آنان از زاد بومشان به کار رفته است . پس از انقلاب مشروطه ، در اثر تحوّلات خارج و داخل ایران، مفهوم جدیدی از وطن به عنوان یک عنصر فرهنگی وارد ایران شد و سطح وسیعی از ادبیّات فارسی را فرا گرفت...