دوره­ی مشروطیت، سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه­های نو درحوزه ی شعر ونثر فارسی است. اندیشه­هایی که از این دوره، وارد شعر فارسی شده­اند، اگرچه بعضاً در سابقه­ی ادبیات به نوعی یافت می­شوند، اما در ادبیات مشروطه شکل خاص خود را دارند. یکی از مهم­ترین این اندیشه­ها، اندیشه­ی وطن یا شعر وطنی است که به طور خاص در بحبوحه­ی دوران مشروطه و سال­های پس از آن به طور چشمگیری فضای شعر ایران را در بر گرفت و اکثر ش...

آذر بیگدلی(1195-1134 ه.ق)از شاعران دوره بازگشت ادبی محسوب می شودکه در شکل گیری شعر این دوره از تاریخ ادبیّات فارسی ، نقش مهم و به سزائی ایفا نموده است.آذر به واسطه داشتن ذهنی خلّاق و نبوغی شاعرانه در عرصه شعر فارسی یکی از شاعران برجسته و توانای عصر بازگشت ادبی می باشد.وی میراث دار حدود هشت قرن شعر فارسی است و به جهت آشنایی با دواوین و اشعار پیشینیان از گنجینه لغات آن ها بهره مند بوده و در مجموع ا...

حضور گسترده اسطوره و بازآفرینی آن در ادبیّات معاصر جهان، ازجمله ادبیّات عربی و فارسی، سبب نوآوری و غنای ادبیّات گردیده است. اسطوره یونانی «پرومته» یکی از این اسطوره¬هاست که شاعران ادب عربی و فارسی برای بیان مفاهیم سیاسی و اجتماعی، از آن به¬عنوان نماد سرکشی، اعتراض، مقاومت، رهایی و... بهره گرفته¬اند. پژوهش حاضر برآن است تا این موضوع را که از قلمروهای شاخص ادبیّات تطبیقی به¬شمار می¬آید، در شعر برخی ا...

مرگ آدمی همانند دیگر حرکات ، رفتار و کردار او در طول تاریخ منشإ به وجود آمدن داستان ها، روایت ها و حکایت ها گشته ، و آثار درخوری به ارمغان آورده است. انسان که خلد و جاودانگی ذاتا مورد پسند اوست بدیهی است که از درگذشت و فوت آن چه و آن که برای او عزیز است اندوهگین می شود و به نوعی می خواهد احساس درونی خود را برای دیگران بیان کند و از این راه آلام خود را تسکین دهد. بدون تردید زبان شعر، گیرا ترین و...

بینامتنی نظریه‌ای است که به بررسی روابط بین متونی پرداخته و موجب آفرینش متن جدید می‌شود. بر اساس این نظریه، متون و گویندگان آنها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته‌اند. متون دینی از جمله منابعی است که شاعران فارسی و عربی از آن بهرة فراوان برده‌اند. در ادبیات فارسی و عربی، تأثیر قرآن و نهج البلاغه بر احساس و آثار شاعران به روشنی دیده می‌شود....

شعر فارسی در نتیجۀ آشنایی با ادبیات غرب، هم از لحاظ مضمون و محتوا، و هم از لحاظ فرم متحول شد. از گونه‌‌های تحول در شعر فارسیِ عصر مشروطه به‌کارگیری تعدادی قافیۀ جدید است که به شعر غرب تعلق داشت و در ادبیات کلاسیک ما بی‌‌سابقه بود. شعرای مشروطه از رهگذر شعر ترک، که پیش از ادبیات ایران به سبب ارتباط با دنیای غرب وارد عصر تجدد شده بود، با این نوع قوافی آشنا شدند و آن‌ها را در شعر خود به کار بردند. ...

چکیده نیّر تبریزی یکی از شاعران برجسته دوره قاجار است که بیشتر اشعارش را به اهل­بیت (ع) و واقعه عاشورا اختصاص داده و در کنار اشعار فارسی و ترکی، سه قصیده عربی هم دارد که در سرودن آن­ها از شاعران عرب و سبک شعری آن­ها تأثیر زیادی پذیرفته است. این تأثیرپذیری را می­توان در چهار محور مطلع قصاید، لحن خطابی، وحدت موضوع و اقتباسات و تضمینات و تلمیحات بوضوح مشاهده کرد. در مقاله حاضر، تأثیر شاعران عرب در ...

چکیده: داستانهای باستانی و مضامینی که مربوط به دوران پیش از اسلام هستند، یکی از منابع مهمی است که تأثیر آن در شعر تمام شاعران، به چشم می خورد و شاعران گاه و بیگاه در لابه لای اشعارشان این مضامین را در خدمت بیان هرچه بهتر اندیشه های خویش به کار گرفته اند. از جمله مضامینی که در آثار منظوم فارسی به نحو چشمگیری منعکس شده است، داستان زردشت و ظهور مانی و مزدک است. این سه شخصیت برجسته و تاریخی، که پ...

در شعر مقاومت معاصرعربی وفارسی با بکار گیری سیمای شخصیت امام حسین(ع) به عنوان سنبل و نماد مقاومت به وضوح دیده می شود. شاعران عربی و فارسی در بکار گیری شخصیت امام حسین(ع) در اصل آزادگی و آزادیخواهی و شهادت در راه حق و حقیقت با هم مشترکند. شاعران و ادیبان ایرانی و عربی بیشتر از سایرین به ذکر مناقب والای امام حسین (ع) وتاثیر قیام بزرگ آن حضرت و توصیف و بررسی اوضاع و احوال واقعه ی کربلا پرداخته...

چکیده علی بن موسی الرّضا (ع) یکی از چهره‏های مورد ستایش شاعران عربی و فارسی است که بعد از پیامبر اکرم (ص)، امام علی (ع) و امام حسین (ع) بیشترین اشعار را به خود اختصاص داده است، به صورتی که شعر رضوی یکی از موضوعات مستقل در ادبیّات فارسی و عربی محسوب می‏شود. در مقالة حاضر، مدایح رضوی در شعر عربی و فارسی، از ابتدا تا پایان قرن دهم، مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. مهم‏ترین موضوعاتی که شاعران در ...