با بهره گیری از نظریه تحلیل گفتمان فرکلاف، سعی شده اندیشه و نظام اندیشگانی فرح انطون، مورد بازشناسی قرار گیرد. مدعای پژوهش بر این قرار است: متن کتاب ابن رشد و فلسفه ی او، تحت تأثیر اندیشه ی مولف آن فرح انطون قرار دارد. این متن بازتاب دهنده ی ایدئولوژی یک روشنفکر سکولار است که تلاش دارد برای ترویج اندیشه ی غربی در جهان اسلام، فیلسوفی با اندیشه های نو و مورد تأیید تمدن جدید غرب را به عنوان شاهد م...

این مقاله تفسیری است تاریخی بر سه‌گانة اورستیا اثر آیسخولوس، که بر آن است تا ایدة سیاسی این سه‌گانه را با استمداد از روش مطابقت تاریخی اثر و تاریخ سیاسی یونان باستان تبیین کند. دستمایة این مقاله برای تحقق این هدف، تبیین موضع‌گیری اورستیا در برابر انحلال آریوپاگوس است. آریوپاگوس، نهادی قضایی بود که بر حُسن اجرای قوانین در آتن نظارت داشت و در پی سال‌ها مجادلات سیاسی الیگارشی و دموکراسی آتن، در 460...

گروهها وفرقه های مختلف از دیرباز همواره در درون جامعه اسلامی خود را منتسب به اسلام نموده و قرائت های مختلفی را از اسلام ارائه کرده اند با نگاه پارادایمی، اندیشه سیاسی مسلمانان را در سطح کلان می توان به سه جریان سنت گرایی دینی، نوگرایی دینی و تجدد گرایی دینی، تقسیم نمود. فکر سلفی تکفیری جزء جریان موسوم به سنت گرایی دینی قابل طرح و بررسی است. نگارنده در پی پاسخ به این سوال است که ماهیت گروههای سل...

مفهوم «عقلانیت» از مفاهیم محوری و پرکاربرد در بسیاری از نظریه های مطرح در علوم اجتماعی به طور کلی، و علم اقتصاد به طور خاص است. اهمیت منطقی و روش شناختی این مفهوم از یک طرف و منازعات و مباحثات بسیار بر سر تعریف و جایگاه آن از طرف دیگر، دانشمندان و نظریه-پردازان زیادی را بر آن داشته است تا بخشی از فعالیت های تحقیقاتی خود را به این موضوع اختصاص دهند. حوزۀ بررسی و کاوش این مقاله دربارۀ مفهوم عقلان...

روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنّت و تجدّد دکتر مهدی رهبری تاریخ دریافت: 30/11/86 تاریخ پذیرش: 04/03/87 چکیده ورود ایران به عصر جدید و ایجاد شکاف و انقطاع در سیر طبیعی تاریخ و سنت- که با خشونتی همراه با شکست های خارجی و استعمار همراه بود- ایران را وارد دورانی کرد که به رویارویی بزرگ میان سنت و مدرنیته انجامید. درحالی که سنت و مدرنیته از نظر بنیادهای فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتم...

بی‌طرفانه بودن یا سیاسی بودن رویه‌های گزارشگری مالی ازجمله موضوعات بااهمیت در نظریه حسابداری است. برخی از نظریه‌پردازان حسابداری با به‌کارگیری دیدگاه‌های موجود در فلسفه در پی پاسخ به این موضوع چالش‌برانگیز بوده‌اند. برخی از این نظریه‌پردازان با به‌کارگیری اصول سنت عقلانیت غربی دانش، برای گزارشگری مالی باورهای فلسفی ارائه داده‌اند تا حسابداری را یک دانش بی‌طرف و به‌دوراز سیاست شناسایی کنند. این ...

این مقاله، پژوهشی تحلیلی دربارة  جایگاه هایدگر و اندیشة اگزیستانسیالیستی او در فلسفة ریچارد رورتی است و هدف این مقاله نشان دادن تأثیر مستقیم و غیر‌مستقیم تفکر هایدگر بر شکل‌گیری اندیشه نئوپراگماتیستی رورتی خواهد بود. رورتی در عین حال که برخی آراء هایدگر، به ویژه هایدگر متقدم را نقد می‌کند و او را همچنان اسیر و گرفتار در سنت متافیزیکی غرب می‌داند، کتمان نمی‌کند که از او تأثیر‌پذیرفته است. در این...

توسعة روزافزون علوم جدید در غرب و آشنایی اندیشمندان و دانش‌پژوهان مملکت اسلامی ما با این دستاوردها، این پیش‌فرض را به وجود آورده است که در دانش نظری و علوم و فناوری‌های گوناگون، هیچ نظر یا دیدگاهی در سنت فکری ایرانی ـ اسلامی نمی‌تواند در حکم دیدگاهی «پیشرو» مطرح باشد. این گمان هرچند فعلاً در برخی از شاخه‌های معرفتی صادق است، اما این تصور که ما باید در همة شاخه‌های معرفتی فقط مصرف‌کنندة دستاوردها...

بررسی رابطۀ میان دین و عقلانیت همواره از نکات قابل توجه در جهان اسلام و غرب بوده است. مقالۀ حاضر این مسئله را از دیدگاه دو نمایندۀ تفکر اسلامی: ملاصدرا و غزالی بررسی نموده است. غزالی که بیشتر به ایمان گرایی شهرت دارد با اینکه عقل نظری را پذیرفته اما آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است و، به همین دلیل، حتی ایمان عوام را به عقل فلسفی ترجیح داده است. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت های عقل اشاره...

عقل برای حل یا مهار بحران فردی و اجتماعی، ابزاری مطمئن تصور می­شود و عقلانیت ایجاد شده در پرتو آن مجموعه­ای از اقدامات را به هم پیوند می­زند. برخی از اندیشمندان فقط عقلانیت علمی یا برتری آن را پذیرفته­اند و برخی دیگر دامنه­ی عقلانیت را تا حدی گسترانیده­اند که عملکرد انسان در ساحت زندگی روزمره و یا ارزش‌گذاری­های اخلاقی را نیز در برمی­گیرد. در عقلانیت سیستمی هیچ عقلانیت هژمونیک یا مسلطی که داعیه...