جمال الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی از شاعران قرن ششم زبان فارسی است. از این شاعر بیش از ده هزار بیت برای فرهنگ و تمدن ایران به یادگار مانده است که غالب آن ها برای مردم نامتخصص، نیازمند شرح است. این پژوهش برای شرح لغات، اصطلاحات و ترکیبات و تعبیرات مشکل اشعار او به انجام رسیده است. نزدیک دو هزار مدخل از مشکلات اشعار او را به صورت الفبایی نوشته و شرح کرده ایم. بخش قابل توجهی از لغات و ترکیبات ق...

جمال­الدین عبدالرزاق اصفهانی (؟- 588 هـ. ق) از شاعران قرن ششم هجری و از نمایندگان برجستۀ سبک سلجوقی یا بینابین است. در این تحقیق پس از بررسی سبک‌شناختی شد جمال‌الدین موارد ذیل روشن شد که وی در قالب­های متعدد شعری از قبیل قصیده‌‌، غزل‌‌، قطعه‌‌، رباعی‌‌، ترکیب­ و ترجیع­بند طبع آزمایی کرده است. اکثر قصاید او بدون تغزل است. هشتاد و سه قصیده وی دارای شریطه و بقیه بدون شریطه هستند. از بحور سالم‌‌، ج...

چکیده: سیّد محمد سحاب اصفهانی، از شاعرانِ باذوقِ عصر قاجار و از ستایشگران فتحعلی شاه است. او قریحه ی سخن-سرایی را از پدرش هاتف اصفهانی به ارث برده، که وی نیز از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشتِ ادبی است؛ دوره ای که در آن گروهی از شاعران، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود رویگردان شدند و به منظور احیای زبان و شعر پارسی، که به زعم آنان و بسیاری از سخنوران- به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار...

امیری فیروزکوهی ‘متخلّص به ((امیر)) شاعر قصیده سرا و غزل پرداز معاصر ‘ از خاندانی است صاحب نام. او درمیان سخنوران معاصر چهره ای دارد شناخته شده با تمام ویژگیهای یک شاعر طراز اول. امیری نه تنها در حوزه غزل و قصیده‘بلکه در میدان انواع دیگر شعر طبعی دارد به روانی آب‘زلال و صاف. اگرچه غزلش در نازک خیالی غزل صائب را به یاد می آورد‘ اما شهرتش در پیروی از سبک هندی بیشتر به جهت دفاع توأم با هواداری و...

در این پژوهش ویژگیهای سبکی پنجاه غزل منتخب از دیوان طالب آملی بر اساس دیدگاه سبک شناسی شمیسا مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین دیدگاه ابیات در سه سطح زبانی، ادبی و فکری مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن بیان شده؛ طالب در اشعارش زبانی ساده و به دور از دشواریهای زبانی و کلامی را برگزیده است؛ در واقع، یکی از ویژگیهای بارز اشعار او سادگی و روانی آن می باشد. در حوزه ی ادبی در بخش بیان از تشبیه بیش از موا...

در این مقاله به معرفی جامعه‌شناختی سبک هندی پرداخته شده است، آنگاه گفتمان ‌ادبی ـ انتقادی در غزل سه تن از بزرگ‌ترین نمایندگان این سبک (طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد مهم‌ترین دیدگاه شاعران پیرامون گفتمان­‌های ادبی ـ انتقادی در بردارندة این مفاهیم است: ضرورت آفرینش طرز تازه، بازتولید تعریف شعر، جست‌وجوی معنی بیگانه، توجه به استعاره...

در دوره ی بازگشتِ ادبی ؛ گروهی از شاعران ، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود روی گردان شدندو به منظوراحیای زبان وشعرپارسی که به زعم آنان و بسیاری ازسخنوران به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار خویش را به سبک قدما و به ویژه شاعران شاخص سبک خراسانی وعراقی سرودند .در این جرگه، آذربیگدلی که ازشاعران برجسته ی این دوره ی ادبی است در سرودن غزلیّات خویش از شیوه ی شاعران سبک عراقی و به طور اخصّ ازش...

بدون تردید هاتف اصفهانی یکی از مشهورترین شاعران دوره بازگشت ادبی در عصرهای افشاریه و زندیه است. متأسفانه مقام شعر و شاعری او چنان که باید و شاید شناخته نشده است. عقاید و افکار متنوّع او، توجّه به صورخیال، مزیّن ساختن اشعارش به آرایه های گوناگون لفظی و معنوی بویژه بهره گیری او از آیات قرآن و احادیث، اسطوره های مذهبی و ملّی، استعمال اوزان متناسب با افکار عاشقانه و عارفانه و توجّه بیش از اندازه به عشق ...

سبک و سبک شناسی از حوزه های میان رشته ای زبان شناسی و ادبیات است.سبک در معنی عام و در متداول ترین و رایج ترین مفهوم، عبارت است از شیوه ی خاص انجام یک کار. اصطلاح سبک که در زبان شناسی و ادبیات بر شیوه ی رفتارهای زبانی افراد اطلاق می شود، از دیرباز دگرگونی معنایی قابل توجهی داشته است. در تعریف زبان شناسان سبک عبارت است از شیوه ی کاربرد زبان در یک بافت معین، به وسیله ی شخص معین، برای هدفی مشخص. نخ...

میرزا عظیما معروف به اکسیر اصفهانی (متوفّی 1169ه.ق) از شاعران توانا، نا شناخته و نازک خیال شبه قاره هند است که متأسّفانه نه تنها دیوان و دیگر آثار وی تصحیح نشده، حتّی در تذکره ها و تاریخ ها نیز مطلب چندانی از او نیامده است. مهم ترین اثر وی، دیوان به طور دقیق 9326 بیت در بر دارد که بخش اعظم آن را غزلیات تشکیل داده است. غزلیات اکسیر اصفهانی گنجینه ای سرشار از مضامین و بن مایه های غنایی است. فضای کلّی...