زبان­ های دنیا برای نشان­ دادن روابط دستوری در جمله از شیوه­ های توالی، مطـابقه، و حالت­ نمایی اســـتفاده می­ کنند. نظام حالت­ نمایی خود به چند شیوه تقسیم شده است که یکی از آنها  کُنایی– مطلق یا ارگتیو است. ارگتیو حالتی است نحوی مربوط به فاعل فعل های متعدی که در آن، عامل به شکل غیر­فاعلی و مفعول به شکل فاعلی ظاهر می شود. سه زبان تاتی، تالشـی و گیلـکی از گروه زبان­ ها و گویش­ های حاشیة خزر هستند ...

در این مقاله پس از بررسی فعل‌های معینِ زبان فارسی به عنوان واژه‌هایی که دستخوش فرایند دستورشدگی شده‌اند، آنها را با توجه به مختصه‌های دستوری چون نمود، وجه، جهت و زمان به فعل‌های معین نمود نما، وجه نما، جهت نما و زمان‌نما تقسیم می‌کنیم.همچنین گروه فعل معین را ضمن معرفی مقوله‌های نمود و جهت و با توجه به فرضیه فعل معین دو جزئی به دو گره نمود و جهت شکسته و برای این مقوله‌های نقشی گره‌ای مجزا در سلسل...

گویش خزلی یکی از گویش‌های کردی جنوبی است که گسترۀ آن بخش‌هایی از استان‌های ایلام، کرمانشاه و همدان می‌باشد. بدیهی است شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی متفاوتی که گویشوران خزلی با آن در ارتباط هستند، باعث می‌شود که در این گویش،‌ لهجه‌های متعددی به وجود آید و این خود باعث تمایز ساختار زبانی این گویش می‌شود؛ بنابراین، بررسی ساختار و نظام صرف فعل در این گویش، جهت شناخت هر چه بهتر و بیشتر آن، ارزشمند ...

مقالۀ حاضر تحلیلی بین زبانی از الگوهای کاهش ظرفیت فعل که به حذف کنشگر منجر می­شود ارائه می­دهد. در این راستا بهره­گیری زبان فارسی از دو الگوی مهم ضدسببی و مجهول­سازی مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که هرچند عملیات تغییر ظرفیت غالباً در زبان­های دیگر به صورت ساختواژی رخ می­دهد، در زبان فارسی این فرایندها از طریق الگوهای غیرصرفی صورت می­پذیرد. در خصوص مجهول­سازی نیز نشان داده شده از آنجا...

چکیده: گویش درو جزء گویش های شمال غرب ایران است که در روستای درو که در منطقه خلخال بخش شاهرود واقع شده است بدان تکلم می شود و جزء گویش های آذری شمال شرقی محسوب می شود .این گویش ها جزء زبان های ایرانی نو هستند که همگی بازمانده ایرانی باستان هستند. زبان ایرانی باستان خود یکی از شاخه های زبان هند و ایرانی است. و گروه زبانی هند و ایرانی خود در خانواده زبانی بسیار گسترده ای به نام زبان های هند و ا...

با وجود زوال «گویش قدیم شیرازی» و جایگزینی آن به وسیله گویش دری از حدود سده­های نه و ده هجری، هنوز برخی نشانه­های آن در «گویش شیرازی امروز» مشاهده می­شود. بدین ترتیب، اگرچه عمده تفاوت­های گونه­ی زبانی رایج در شیراز با گویش گفتاری معیار، در حوزه تمایزهای لهجه­ای است؛ این گونه­ی زبانی واجد برخی ساخت­های نحوی و واژگان مخصوص به­خود، یعنی واجد برخی خصائص گویشی نیز می­باشد. در همین زمینه، در این گفتا...

هدف از این پژوهش بررسی ساخت زمان دستوری و نمود در جمله‏های خبری گویش لری بالاگریوه است. لری بالاگریوه یکی از گونه‏های گویش لری است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است و داده‏ها به روش میدانی از طریق ضبط گفتگوهای روزمره به مدت پنج ساعت جمع‏آوری شده است. این گویش دارای دو زمان دستوری گذشته و غیرگذشته است. بدین ترتیب چهار ساخت دستوری حال ساده، گذشته ساده، گذشته نقلی (حال کامل) و گذشته ...

امروزه به خاطر احیاء زبان و گویش های بومی و شناخت ارتباط تاریخی و فرهنگی یک گویش با سایر گویش های یک زبان و نیز شناخت بهتر زبانی که گویش های مختلفی از آن انشعاب یافته، گویش شناسی از اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است. این امر خود به خود منجر به تکمیلِ خانواده های زبانی و شاخه های مختلف آن می شود؛ همچنین اهمیّت این امر در تولید نظریات زبانی عام، واضح و مبرهن است. زبان کُردی یکی از زبان های زنده و رایج ...

نظریۀ ظرفیت، واژگان، از جمله افعال، را بر اساس نوع وابسته های همراهِ آنها در جمله، دارای ظرفیت می پندارد. در هر زبان فرایندهای مشخصی، از طریق تعداد متمم های نحوی در یک بند و یا به وسیلۀ تغییر نقش های معنایی موضوع های یک محمول، باعث تغییر در ظرفیت فعل می شوند. در این مقاله سعی شده است تا با اتخاذ چارچوب نظریۀ ظرفیت، به تجزیه و تحلیل ساخت های سببی در زبان کردیِ سورانی پرداخته شود. جمله ها و داده ها...

چکیده پژوهش حاضر به توصیف الگوی ارگتیو در گویش لارستانی از شاخه زبان های ایرانی می پردازد. ارگتیو یک الگوی دستوری است که در آن فاعل فعل لازم(s) و مفعول فعل متعدی (o)رفتار یکسانی را در تقابل با فاعل فعل متعدی (a)دارند.(دیکسون1994) دراین پژوهش بعد از توصیف کامل شناسه های فعلی و جایگاه آن ها در ساخت های فعلی، نشان داده می شود که الگوی ارگتیو در این گویش همانند سایر زبان های هند و ایرانی از نوع ...