از سال 1872م، محققان شرق‌شناس به تحقیق در زمینة فولکلور تاجیک و فرهنگ مردمی پرداختند. از سال 1872م تا آغاز سال 1920م، تعداد عمومی پژوهش و طبع و نشر فولکلور تاجیک از 77 نگذشته است. درواقع، تحقیق و انتشار ایجادیات شفاهی (نظم و نثر شفاهی) خلق در سال‌های بیست، در زمان شوروی وسعت یافت؛ به‌طوری که در این سال‌ها تعداد تحقیق و چاپ این آثار به شصت اثر رسید و در شهر دوشنبه مراکز تحقیق فولکلور تاجیک ایجا...

این مقاله که به‌مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده است، تاریخچۀ پاس‌داشت این شاعر بزرگ را در میان قوم تاجیک بررسی می‌کند. نخستین بار بعد از نگارش کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک تألیف صدرالدین عینی بود که رودکی در جمهوری تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب گردید و در اوایل سال ۱۹۲۶م وزارت معارف جمهوری مختار تاجیکستان در نوروز تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام نمود. ...

متن حاضر درصدد بررسی شرایط آنومیک و مشارکت اجتماعی جواناندر دو کشور ایران و تاجیکستان بوده است. از این منظر، پس از بسط فضای مفهومی موضوع، از رویکردهای نظری آنومی اجتماعی امیل دورکیم، تئوری بی‌سازمانی اجتماعی رابرت مرتن و تئوری احساس از‌خود‌بیگانگی ملوین سیمن برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان 20‌ـ 29 ساله که از طریق روش...

در دین مبین اسلام به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی مسلمانان توجهی خاص می‌شود. نگاهی به مراسم و مناسک این دین، مانند برگزاری نمازجمعه و نماز‌های جماعت پنج‌وقته نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها را به‌تنهایی نمی‌توان به‌جای آورد و به اجتماع و مشارکت همگانی نیاز دارد. از دیگر سو، با توجه به شرایط کنونی کشور تاجیکستان، تهاجم فرهنگی و گرایش جوانان مسلمان به ادیان دیگر و غیره، مسجد، به‌عنوان مهم‌ترین مکان مذ...

هرچند بین ملت ایران و تاجیکستان ریشه‌های عمیق تاریخی و اشتراکات فرهنگی و ادبی و زبانی وجود دارد، متأسفانه رشد این مشترکات در طول تاریخ برای تاجیکان یکسان نبوده است. در دوران حاکمیت شوروی، رهبران وقت کشور با تغییر الفبای فارسی به لاتینی و سپس سیریلیک تیشه بر ریشۀ فرهنگ و علم و ادب مردم تاجیک زدند و به جدایی آن‌ها از میراث گران‌سنگ کهن خود منجر شدند؛ بنابراین، زمانه ایجاب می‌کرد تا راه‌های برون‌ر...

به‌وجود آمدن اصطلاح «ادبیات تاجیک» در سال ۱۹۲۴م سبب دوری تاجیکان از اصطلاح تاریخی «ادبیات فارسی» شد؛ ازهمین‌رو، برای از میان بردن کج‌فهمی‌ها و اغواگری‌ها اصطلاح «ادبیات فارس- تاجیک» به‌وجود آمد که هم مضمون چندهزارسالۀ «ادبیات فارسی» را انعکاس می‌داد و هم ترکیب نوزاد «ادبیات تاجیک» را هم‌معنای آن می‌کرد. در این زمینه توجه به هم‌بستگی ترکیب‌های ادبیات فارسی و ادبیات تاجیک بسیار حائز اهمیت است. هم...

چکیده در طول سال های اخیر سیاست خارجی ایران با تحولاتی مواجه بوده که از این جمله می­توان به توجه بیشتر به کشورهای حوزه آسیای مرکزی اشاره کرد. در بین این کشورها تاجیکستان به دلیل اشتراکات زبانی، نژادی، دینی، فرهنگی و تاریخی برای ایران حائز اهمیت بیشتری بوده است. احیای پیوندهای دیرینه و تعمیق روابط ایرانیان و مردمان تاجیکستان علاوه بر اینکه در گرو شاخصه های مهمی همچون توسعه همگرائی فرهنگی، اصلا...

همراه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوری­های تازه استقلال یافته­ عمدتا بی­ثبات و با ایجاد کانون بحران درمنطقه آسیای مرکزی، فرصت­ها و چالش­هایی برای جمهوری اسلامی ایران به­عنوان کشوری هم­مرز با این منطقه به­وجود آمد. سوال اصلی در ­این مقاله ­چنین مطرح می شود که ساختارهای تاثیرگذار ­بر تصمیم­گیری­های ­سیاست خارجی ایران در منطقه آسیای ­مرکزی به ویژه تاجیکستان کدامند؟ در پاسخ به سوال مذکور...