چکیده شناخت ماهیت و چیستی زبان به دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه دستور زبان است در ارتباط با زبان». در فصل اول کتاب احصاء العلوم، به مس...

سازه انگاری به عنوان یکی از مهمترین نظریه های مطرح در روابط بین الملل در دهه گذشته – بیش از آنکه ( یا درکنار آنکه ) به عنوان یک نظریه محتوایی در مورد روابط و نظام بین الملل مطرح است نوعی فرا نظریه است که تمرکز آن بر بحث های هستی شناختی و معرفت شناختی مباشد این مقاله تلاشی است برای درک وارزیابی این بنیان های فرانظری پس از بحثی مقدماتی درباره معنا اهمیت و موضوعیت مباحث فرانظری هستی شناسی و معرفت ...

زبان شناسی شناختی از مکاتب جدید فکری در زبان شناسی است که حاصل تلاش گروهی از محققان در اواخر دهه هفتاد می باشد که به رابطه بین زبان و ذهن توجه داشته اند. این مکتب یک الگوی جدید زبانشناسی است که زبان را به عنوان یک سیستم مستقـل و مستغنی نمی بیند بلکه آن را به عنـوان ابزاری برای سازماندهـی، پـردازش، و انتقال اطلاعـات می داند. مطالعات و تحقیقات اخیر در حوزه ی زبان شناسی شناختی باعث افزایش احتمالات...

تصاویر بیانی، همواره به عنوان صور خیال در ادبیات مطرح بوده اند. امّا زبان شناسی نوین آنها را صرفاً آرایه ای ادبی و زیبایی آفرین نمی داند و آنها را از دیدگاه های مختلف بررسی می کند. در این پژوهش سعی بر آن است تا آنها از دیدگاه زبان شناسی شناختی بررسی شوند، دیدگاهی که تصاویر بیانی را به مثابه ی فرآیندی ذهنی و شناختی معرفی می نماید و جزئی از پیکره ی زبان می داند. داده های این جستار، شامل تمام آیات س...

در حوزة فرهنگ و تمدّن اسلامی، به واسطة تعدّد و تنوع نظام ها و مکاتب شناختی، زبان های گوناگونی مجال ظهور یافته است. به نظر می رسد زبان عرفانی تفاوتی فاحش و ماهوی با زبان سایر حوزه های معرفتی دارد. آگاهی نسبت به این امر کم و بیش در آثار گذشتگان وجود داشته است، به صورتی که آن را «زبان اهل راز» خوانده اند. اما امروزه توجه به رمز و رازهای این زبان براساس پیشرفت های معرفت بشری در شاخه های گوناگونی چون ...

پژوهش حاضر، مجموعه اشعار آزاد و نیمایی فروغ فرّخ زاد و مهدی اخوان ثالثرا با محوریّت عنصر زبان و جنسیّت (زبان زنانه و زبان مردانه) بررسی می کند. ازآن جاکه عوامل ناخودآگاه در زبان این اشعار در مقایسه با نمونه های کلاسیک، به ارتباط آن با مفهوم غریزی- قراردادی جنسیّت بیشتر نمایان است، به زبان شعر آزاد و نیمایی اشاره شده است. بدین منظور پس از مباحث مقدّماتی در حوزه ی زبان شناسی و روان شناسی و تأثیر عامل ...

برخی مطالعات انجام شده دربارة محمول های مرکب بیانگر آن است که افعال سبک از نظر معنایی، رنگ باخته اند و فاقد توان معنایی کافی برای عهده دار شدن نقش محمول مستقل هستند (jespersen, 1965; cattell, 1984; grimshaw & mester, 1988 ). در این نوشته، ضمن پذیرش ناقص بودن محتوای معنایی افعال سبک، به این موضوع می پردازیم که چنین ادعایی موجب نادیده گرفتن رابطة معنایی فعل سبک و فعل اصلی متناظر با آن شده است...

این تحقیق در پی آن است تا به تعیین واژه های روان شناختی(هیجان، شناخت، آسیب شناسی، درمان و شخصیت) و نسبت های خوشایندی/ناخوشایندی، جسمی/غیرجسمی و رایج/غیررایج این واژه ها در فرهنگ های معتبر زبان فارسی (معین، عمید و فارسی امروز ) بپردازد.      نمونة مورد مطالعة این تحقیق، کلیة ورودی های درج شده در فرهنگ های سه گانه بود. نظر تخصصی سه روان شناس مستقل و یک زبان شناس به عنوان معیار سنجش و ارزیابی واژه...

نتایج پژوهش نشان داد که پاسخ به پرسش (1) می تواند مثبت باشد؛ با توجه به بسامد بالای 156 استعاره در 81 خبر، که تقریبا 2 استعاره در هر خبر است، می توان استعاره را نوعی از شگردهای بیان تلویحی در متون مطبوعاتی دانست. در پاسخ به پرسش (2) پژوهش و بر اساس تقسیم بندی لیکاف از انواع استعاره می توان گفت استعاره های جان بخشی با نسبت 24 به 156 حدودا 15 درصد از استعاره های موجود در پیکره را شامل می شدند. ب...

چشم، مهم­ترین اندام­ جسمانی به­شمار می­رود که کاربرد آن، دریافت داده­های گوناگون از محیط بیرونی، ذخیره آن در لایه­های سه­گانه ذهن (تخیل، توهم و تعقل) و شکل­گیری شناخت است. فعل «رأی» (دیدن)، به­­عنوان کار اصلی چشم، در ترکیب­های هم­نشینیِ گوناگون می­تواند گستره معنایی خود را وسعت ­بخشد و علاوه بر دیدنِ بیرونی، بر دیدن درونی مانند دانستن نیزدلالت­ کند. بر همین اصل، در برگردان فارسی و تفسیر آیات باید...