هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعهً اسنادی تهیه شده است، بررسی و تحلیل جامعه شناختی رویکردهای عربی به جامعهً مدنی است. این مقاله خود را به ادبیات جامعهً مدنی متمرکز می کند و بدین منظور، ابتدا سئوالا ت اساسی که از سوی متفکران اجتماعی غربی در باره ی امکان تحقق جامعهً مدنی در کشورهای اسلا می- عربی خاورمیانه مطرح گردیده اند، مرور می شود و سپس رهیافت های بومی، که  تلا ش  می کنند به سئوالا ت مطرح شده ...

موج انقلاب‌ها و شورش‌های مردمی که از دسامبر 2010 اکثر کشورهای عربی را در برگرفت از رخدادهای نادر تاریخی محسوب می‌شود. در این رخداد، چهار رژیم اقتدارگرا در تونس، مصر، لیبی و یمن یکی پس از دیگری به‌واسطه انقلاب‌های مردمی در سال 2011 از هم فروپاشیدند و بسیاری دیگر نیز با چالش‌های جدی مواجه شدند. در این تحقیق تلاش شده است تا در پرت...

یکی از جریان‌های تکفیری که در سال‎های اخیر موجبات خشونت و افراطی‌گری را در غرب آسیا فراهم آورده است، جریانی موسوم به داعش است. این جریان بنا به دلایلی نظیر فقدان دموکراسی و حقوق شهروندی، تحجر و واپس‌گرایی بروز یافت و با حمایت‌های مالی- لجستیکی برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای توانست قریب به نیم دهه به حیات خود تداوم بخشد و چالشی اساسی را فرا روی دولت‌های این منطقه قرار دهد. این جریان همچنی...

حکومت‌های اقتدارگرا و متکی به قدرت‌های فرامنطقه‌ای در خاورمیانه، با ایجاد محرومیت در زندگی شهروندان خود، زمینه واگرایی‌های ایدئولوژیک و سیاسی را به دلیل مطالبات دموکراتیک میان آنان فراهم کرده‌اند. چالش میان دو گفتمان سیاسی شیعی و تسنن رادیکال، از این زاویه قابل تحلیل است. این واگرایی به‌وسیله سرویس‌های اطلاعاتی برخی کشورها، با هدف تضعیف سیادت سیاسی جهان اسلام، در حال توسعه است. جنبش‌های اسلامی،...

بررسی نقش و جایگاه مردم در نظریات مربوط به تشکیل حکومت در عصر حاضر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که پذیرش یا عدم پذیرش مردم ضابطه‌ای برای تقسیم حکومت‌ها به اقتدارگرا و مردم‌سالار تبدیل شده است. از طرف دیگر از آن جا که تشکیل حکومت اسلامی یکی از خواسته‌های شارع مقدس در جهت سعادت بشر و اقامه دین الهی می‌باشد که بر مبنای منابع شرعی تحقق آن در همه دوران‌ها واجب و ضروری به نظر می‌رسد بررسی ...

تحقیق پیش‌رو در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی برآمده که مهم‌ترین مانع فرهنگی که در دورۀ پهلوی دوم سبب عدم دستیابی جامعۀ ایران به توسعۀ سیاسی شد چه بوده است؟ دیگر اینکه پهلوی دوم به کمک چه اقدامات اساسی‌ای جامعۀ ایران را از دستیابی به توسعۀ سیاسی محروم کرد؟ این پژوهش با الهام از رویکرد وبری در اهمیت فرهنگ و همچنین رویکرد نوسازی بازنگری‌شدۀ اینگلهارت و با به کارگیری روش تحقیق تاریخی و اسنادی، با...

هدف:در این مقاله هدف نویسندگان ارائه پاسخی مستدل به این سؤال است که عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر چگونه ماهیت قدرت در این کشور را به سمت یک نظام اقتدارگرا سوق داده است و این مسئله چه پیامدهایی برای مصر به همراه خواهد داشت؟ روش: در این مقاله، روش مورد استفاده از نوع تحلیلی- توصیفی است. یافته‌ها: کشور مصر پس از سقوط حکومت افسران جوان در کشاکش بیداری اسلامی هیچ‌گاه نتوانست به یک الگوی دولت مب...

کودتای سوم اسفند 1299ش (کودتای سیاه) توسط انگلیس طراحی و به دست عوامل وابسته به آنها اجرا شد، محصول تغییر سیاست خارجی انگلیس در ایران پس از جنگ جهانی اول بود. انگلیس که از طرفی مجبور به تخلیه قوای خود از ایران و از سویی نیازمند حضور یک نیروی نظامی مطمئن در ایران بود، ابتدا قرارداد مشهور 1919م. را تنظیم نمود، اما زمانی که از تصویب نهایی آن ناامید شد، برای تحقق اهداف خود به فکر انجام کودتا افتاد....

اگرچه اکثر رژیم‌های عربی که در سال 2011 به‌واسطه‌‌ی اعتراضات گسترده مردمی سقوط کردند به طور کلی و در مجموع، رژیم‌هایی اقتدارگرا و غیرآزاد محسوب می‌شدند اما در عین حال همه رژیم‌های غیرآزاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که برخی از آنها حتی به لحاظ شاخص‌های سرکوب ساختاری از مشکلات جدی‌تری رنج می‌بردند، انقلاب و حتی اعتراضات و منازعات پایداری را تجربه نکردند. بر این اساس سوال این است که: ماهیت غ...

تا کنون از منظرهای گوناگونی به مساله هویت نگریسته شده و جنبه‌های مختلف آن از توضیح و تبیین گرفته تا بررسی رابطه آن با متغیر‌های دیگر و بالعکس مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. اما دیدگاه‌های جدید در حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی ، به طرح مسائلی پرداخته‌اند که تجدید نظر اساسی در همه علوم و مفاهیم را سبب گشته اند. از جمله این نو آوری‌ها در دهه‌های اخیر، بررسی رابطه میان معرفت با مفاهیمی چون قدرت...