شخصیت از مولفه های بنیادین متون روایی است؛ فیلم نامه نیز به منزله یک متن روایی دارای شخصیت یا شخصیت هایی است که پردازش آنها می تواند به درک بهتر یا ژرف تر فیلم نامه و مناسبات میان شخصیت ها بیانجامد از این رو شخصیت پردازی نیز عاملی است که در ارتباط مستقیم شخصیت به انسجام و شکیل بودن هرچه بیشتر فیلم نامه می انجامد. یک فیلم نامه نویس از ابزارها و شگردهای مختلفی برای شخصیت پردازی بهره می برد. بهر...

موضوع این پژوهش، نقد تئاتر است که از مباحث مهم نظری در حوزه تئاتر محسوب می شود. زیرا هرگونه توسعه و پیشرفتی در عرصه نقد تئاتر، موجب رشد و شکوفایی هرچه بیشتر اجراهای نمایشی خواهد شد و آنچه در این میان بیش از هر چیز حائز اهمیت بوده ترویج رویکردی علمی مبتنی بر نظریه ها و قواعد و اصول آکادمیک، در زمینه نقد نویسی تئاتر است تا بر اساس آن معرفی، تفکیک و طبقه بندی و در نهایت قضاوت و ارزیابی اجراهای تئا...

این نوشتار تلاشی است برای نشان دادن این امر که چگونه نقد سوم کانت مستعد پاسخ‌گویی به پرسشی است که می‌توان آن را مسئلۀ اساسی فیلسوف استعلایی نامید: چطور می‌توان قواعدی داشت که از یک سو دارای اعتبار کلی و ضروری باشد و از سوی دیگر با واقعیت‌های عملی زندگی انسانی سازگار باشد؟ می‌توان گفت کانت در نقد قوۀ داوری این مسئله را به این صورت مطرح می‌کند که چگونه می‌توان برای احکام زیبایی‌شناختی به کلیت و ض...

یکی از رویکردهای مهم نقد آثار ادبی، نقد کهن الگویی است که به کشف ماهیّت و ویژگی اسطوره ها در کهن الگوها و نقش آن ها در ادبیات می پردازد. دراین مقاله رمان الطریق الی الشمس (تشریقة آل المر) نوشتة عبدالکریم ناصیف از دیدگاه نقد کهن الگویی بررسی و شخصیت قهرمان بر اساس رویکرد یونگ در تحلیل کهن الگویی شخصیتها نقد وتحلیل شده است. اساس کهن الگویی این رمان بر روی اسطورة «قهرمان» شکل گرفته و بقیة کهن الگوه...

هدف از این مقاله تحلیل جامعه‌شناختی شیوه‌های تولید علم، بررسی رویکردهای نوین در این زمینه، تشریح رویکردهای موجود در ارتباط با کاربرد الگوی بومی در تولید دانش و سرانجام دستیابی به رهیافت‌های حاصل از تحلیل و بحث‌های مذکور به منظور برنامه‌ریزی در فضای تولید دانش در جامعه ایران بود. پس از بررسی رویکردهای مطرح در جامعه‌شناسی علم، مراحل مختلف توسعة این علم بررسی شد. از سوی دیگر چون تولید علم فرایندی ...

نیما یوشیج دیدگاه ادبی خود را بر رویکردی انتقادی به شعر کلاسیک بنیان نهاد و آرای او به صورت گسترده و گاه تناقض آمیز بر پیروانش و نسلهای بعدی نوگرایان تأثیر گذاشت . اکنون پس از گذشت نیم قرن از مرگ نیما، با توجه به ظهور نظریه های جدید و گسترش امکانات متنوّع نقد ادبی ، بازنگری دیدگاههای او و پیروانش ضروری می نماید. این مقاله بر آن است تا رویکردهای انتقادی نیما را نسبت به شعر کلاسیک در الگوی وصفی ...

یکی از رویکردهای مورد توجه در علوم اجتماعی، کارکردگرایی است که بر اساس آن پدیده‌های اجتماعی، به ویژه دین، مطالعه می‌شود. این رویکرد ریشه در اثبات‌گرایی دارد و مدعی است که هر پدیدة اجتماعی باید در پرتو نقش و وظیفة عینی‌ای که در یک نظام دارد بررسی شود، البته نقدهایی از سوی مخالفانش بر آن وارد شده است، هدف از این مقاله نقد مبانی و پیش‌فرض‌های این رویکرد در مطالعات دینی است، از این رو ضمن بیان خاست...

 شیعه‌شناسی و حدیث شیعه در سال‌های اخیر موضوع مطالعۀ برخی از مستشرقان بوده است. بررسی سیر حدیث‌پژوهی شیعی مستشرقان نشان می‌دهد، آنان به لحاظ روش و بینش و نیز ابعاد مختلف مباحثی حدیثی دارای رویکردهای مختلفی هستند. این رویکردها نگرش آنها را به ابعاد مختلف مباحث حدیث شیعه نشان می‌دهد. بخشی از مطالعات مستشرقان راجع به منابع حدیثی شیعه بوده است که در بررسی آنها به رویکردهای مختلفی برمی‌خوریم؛ از جمل...

پژوهش در حوزه داستان­های عامیانه فارسی با تأسیس گرایش ادبیات عامه در دانشگاه­های کشور، روندی فزاینده پیدا کرده­است. در این میان، بهره­گیری از نظریه­های ادبی در بازخوانی و نقد و تحلیل آثار شفاهی یا مکتوب ادب عامه در ایران، از رویکردهای تازه و نوآورانه است. کتاب روایت‌پژوهی داستان­های عامیانه ایرانی نوشته مریم شریف­نسب را می­توان یکی از این پژوهش­های نوبنیاد به­شمار آورد که کوشیده با تلفیق رویکرد...

پیوند گفتگومندی با  نقد هنری،  مسئله  مورد توجه  این  مقاله  را تشکیل داده است. نقش واژه گفتگومندی ابتدا در انسان‌شناسی فلسفی، فرهنگ، و سپس در نقد هنری معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم گفتگومندی از آرای اولیه میخائیل باختین درباره رمان به عاریت گرفته شده و سپس رابطه این مفهوم با آرای متأخر او چون پاسخ‌پذیری و نانهایی‌پذیری در ارتباط قرار گرفته است. نقد گفتگویی است بین دو نظام نشانه‌ای که ...