ابیانه، ماسوله، کندوان و میمند چهار روستای تاریخی و استثنایی ایران هستند که بدلیل معماری جالب توجه، مناظر زیبا و قدمت تاریخی از مجموعه‌های قابل بررسی به شمار می‌روند. روستای ابیانه در چهل کیلومتری شمال غربی شهرستان نطنز و هفتاد کیلومتری جنوب کاشان در استان اصفهان و در دامنة کوه کرکس واقع شده است. این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرة استثنایی‌ترین روستاهای ایران...

فضاهای ساخته شده امروزی محصول سازوکارهایی هستند که کمتر واجد آرامش، احساس تعلق به مکان، گرمی و صمیمیت و احساس امنیت اند. اگر فضای ساخته شده را به مثابه پدیده ای چندوجهی و واجد معانی ضمنی، مبتنی بر ذهنیت ها و تجربه زیسته مردمان بدانیم که حقیقتی پنهان در لایه های مختلف انسانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارد، آنگاه پدیده شناسی آن رویکردی قلمداد خواهد شد که شاید بیش از هر روش علمی دیگری متضم...

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های باستان شناسی باغ پاسارگاد، متون توصیف احداث باغ به ویژه کتاب ارشادالزراعه، طرح باغ‌های موجود، ، آثارهنرهای تاریخی ملهم از باغ ا...

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله ...

این مقاله به‌دنبال تمایزات منحصربه‌فرد کالبدی شهرسازی ایرانی-اسلامی در مقایسه با شهرسازی مقارن آن در اروپای قرون‌وسطی (قرن 7-14 میلادی) است که در اثر توسعة وضع موجود پدید آمده‌اند. فضاهای معماری و شهری پدیده‌هایی کالبدی هستند که بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و تمدنی یک جامعه را بازتاب می‌دهند؛ از این‌رو می‌توان آن...

ایوان غربی یا ایوان خسرو یکی از عناصر شاخص معماریِ دورۀ ساسانی در تخت سلیمان است. این ایوان در گوشۀ شمال غربیِ محوطۀ مرب عشکل دور دریاچه قرار دارد. ساختار اصلی ایوان متعلق به دورۀ ساسانی است و در دورۀ ایلخانی )سدۀ هفتم هجری( بازسازی شده است. در حال حاضر سالم ترین بخش آن، جرز شمالی است که برای استحکا مبخشی به شبکه ای از داربست فلزی مسلح شده است. وضعیت متزلزل این جرز، لزوم عملیات حفاظتی را گوشزد می...

تئوری "بازتاب" در جامعه‌شناسی سینما به فیلم‌ها به مثابه سندهایی می‌نگرد که زندگی اجتماعی در آنها بازتاب پیدا می‌کند و لذا با بررسی آنها می‌توان به تحولات و گرایش‌های اجتماعی پی برد. در این مقاله شهر تهران از منظر جامعه شناسی سینما در آثارسینمای دهه ی 40 (فیلم خشت و آینه ساخته ابراهیم گلستان) تحلیل می شود و دگرگونی های شهر و دگردیسی های رفتارها و هنجارهای فرهنگی اجتماعی و شهری، چگونگی گذارانسان ...

حفاری های باستان شناسی هیئت ایرانی'ایتالیایی در محوطۀ تل آجری، در سال 1390 شروع شد و بقایای معماری مزّین به آجرهای لعاب دار بسیار نفیسی از این منطقه به­دست آمد که مشابهت های قابل­ملاحظه­ای با آجرهای ایلامی و هخامنشی یافته شده در تخت­جمشید و شوش دارد. آجرهای مکشوفه، یا در ساختار معماری استفاده شده و یا به صورت دست­نخورده در محل حفاری حفظ شده اند. شناسایی مواد به­کار رفته در ساخت این آجرها، لعاب، ...

این مقاله با مروری کوتاه بر روند ایجاد و گسترش روان شناسی محیطی و ارتباط آن با طراحی کالبدی سعی در معرفی این دانش نوین – که بیش از سه دهه از عمر آن نمی گذرد – به معماران، طراحان شهری و معماران طراحی منظر دارد. مقاله مزبور همچنین توجه خود را به معرفی مفاهیمی در روان شناسی محیطی چون ادراک محیطی، مقر رفتاری، معینی گری کالبدی، نیازهای انسان، توانش های محیطی و معنای محیط که می توانند اهمیت ویژه ای ب...

نشانه‌شناسی علمی است که به بررسی انواع نشانه‌ها، تعبیر آنها، و قواعد حاکم بر نشانه‌ها می‌پردازد؛ و چگونگی ارتباط و معنا را در پدیده‌ها و نظام‌های نشانه‌ای گوناگون مطالعه می‌کند. علم نشانه شناسی با بررسی نشانه ها کمک می کند تا افراد دنیای اطراف خود را به واسطه نشانه ها درک کنند و کمک می­کند تا نظام های نشانه ای رمزگذاری و رمزگشایی بشوند و افراد را قادر می­سازد تا از رهگذر این نشانه­ها بتوانند ار...