هدف این پژوهش شناسایی تحولات رخ‌داده در نظرگاه‌های تفسیرپژوهان پیرامون مفهوم تفسیر اجتماعی قرآن است و به‌دنبال پاسخ این پرسش است که آیا تلقی تحلیل‌گران، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری درباره این گرایش نوپدید، بسان خودِ این پدیده، در طول سده اخیر دستخوش فراز و فرود و در نهایت کمال گردیده است؟ مهم‌ترین دستاورد این پژوهش نیز چنین است: چیستی تفسیر اجتماعی در نگاه تفسیرپژوهان نخست، مفهومی بسیط و تنها در ق...

بیش از چهارده قرن است که مفسران، اندیشمندان و محققان مسلمان و غیر مسلمان با تخصص و آگاهی های گوناگون در رشته های مختلف علمی سعی کرده اند قرآن کریم را تفسیر و تبیین کنند، در این میان گرایش اجتماعی در تفسیر آیات از دیرباز کم و بیش میان مسلمانان رواج داشته است، اما در قرن چهاردهم این شیوه بر بخش های گسترده ای از تلاش های تفسیری سایه افکنده و رشد نموده است. ماهیت این گرایش پرداختن به آیات از نگاه ا...

موضوع این پایان نامه، اخلاق اجتماعی در تفسیر فی ظلال القرآن می¬باشد. یکی از مسائل مهمی که اسلام برای آن اهمیت فراوانی قائل شده و در معارف قرآن کریم نیز مورد توجه قرار گرفته، اخلاق اجتماعی و جامعه¬ی اخلاقی مطلوب است. به دنبال آن در تفاسیر قرآن به ویژه تفاسیر معاصر نیز می توان به نکات مفیدی در این زمینه دست پیدا کنیم. تفسر فی ظلال القرآن الکریم (تألیف سید قطب) از جمله تفاسیر اجتماعی است که بن¬مای...

چکیده تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار با عنوان بررسی روش تفسیری من وحی القرآن اثر محمد حسین فضل الله در این مسیر گام برمی دارد. من وحی القرآن، در فضایی سامان یافته که نهضت بیداری اسلامی با رویکرد به مسائل اجتماعی، گفتمان حاکم در میان اندیشمندان مسلمان به شمار می رود. م...

چکیده: تفسیر موضوعی باهدف کشف دیدگاه‌های قرآن در مسائل مختلف اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و ... به‌مثابه روشی نو در فن تفسیر به شمار می‌آید و اصطلاح جدیدی است که در قرن اخیر و در پرتو نهضت رجوع به قرآن کریم به بار نشسته است. هرچند در پیشینه تاریخی آن، به شکل‌های دیگری مطرح بوده است. آیت‌الله جوادی آملی ازجمله مفسرانی است که در این زمینه، تلاش علمی نموده و از آثار قلمی وبیانی ایشان مجموعه نفیس «ت...

در این مقاله که به بررسی تفسیر «من وحی القرآن» اختصاص دارد، سعی شده است که به محتوای واقع گرایانه و اجتماعی این تفسیر توجه شود. پس از مباحث مقدماتی درباره زندگی مفسر، اهمیت تفسیر، ساختار و ویژگی های کتاب شناسانه آن، به مبانی تفسیری مفسر پرداخته می شود و رویکرد واقع گرایانه و اجتماعی مفسر در ضمن هشت قسمت بررسی می گردد. در پایان نیز به چهار نکته در نقد این تفسیر اشاره می شود.

تفسیر اجتماعی از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است که در دوره معاصر پدیدار گشته و بسیاری از اثار تفسیری مطرح، با این رویکرد نگاشته شده است. با این‌همه، بحث از تفسیر اجتماعی با چالشهای جدی‌ای در عنوان، تعریف و ویژگی‌ها روبروست. از این جریان تفسیری در هر یک از تفسیرپژوهی‌ها‌ با عنوانی متفاوت یاد شده است. تمدنی، اجتماعی، عقلانی، تربیتی و حرکتی عناوین مختلفی هستند که برای آن به کاررفته‌اند، درعین حال ...

  چکیده با توجه به جایگاه ویژه روش شناسی در فهم معیارها و شیوه های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی و با توجه به جایگاه قرآن در استنباط احکام شرعی به عنوان اصلی‌ترین منبع و اهمیت تفسیر فقهی به عنوان دانشی میان رشته‌ای، این مقاله با طرح ایده روش شناسی تفسیر فقهی شیعه، ضمن بر شمردن ویژگی های کلی تفسیر فقهی شیعه، به تقسیم‌بندی، بررسی و مطالعه مصداقی روش‌های متنوع استخراج احکام فقهی از آ...