متأسفانه در کشور ما در سال های اخیر میزان باروری و به تبع آن نرخ رشد جمعیت کاهش چشم گیری داشته است. به همین دلیل با توجه به اختلاف نظری که در مسأله جمعیت میان نظریه پردازان وجود دارد، مقاله حاضر با علم به این مطلب که در نظام حقوقی مبتنی بر احکام اسلامی، برای به دست آوردن حکم هر موضوع، در قدم اول، باید به منابع اصلی استنباط احکام الهی که در فقه شیعه عبارتنداز: کتاب، سنت، اجماع و عقل، مراجعه نمود...

در منابع تفسیری و علوم قرآنی، در مواردی، در تعیین سبب نزول، یا مکی و مدنی بودن برخی آیات و سور، از تکرار نزول آنها سخن رفته است. طرفداران این دیدگاه، در مواجهه با روایات متعدّد و متعارض، نظریّه تکرار نزول را مطرح کرده‌اند. این گروه از محققان، برای تشخیص سبب نزول آیه، صحّت سند و نوع تعبیر راوی را ملاک قرار داده‌اند؛ اما محدود کردن ملاک تشخیص سبب نزول یا مکی و مدنی بودن آیات و سور به صحت سند و تعبیر...

در آیات قرآن تنها در دو مورد سخن از کلاله به میان آمده است، یکی در آیۀ 12 سورۀ نساء و دیگری در آیۀ 176 آخرین آیه از همان سوره. در این زمینه دو مطلب امکان طرح دارد، اول اینکه بین خلیفۀ اول و دوم در مفهوم کلاله اختلاف‌نظر وجود دارد، اولی می‌گوید: «کلاله من لاوالد و لاولد له» در حالی‌که دومی بر آن است که: «کلاله من لاولد له» و البته رأی دیگری هم دارد که آن توقف است (فخر رازی، 1420، ج 9: 221) اما ک...

بیداری اسلامی پدیده ای است اجتماعی به معنای رهایی از استبداد و استعمار و تلاش در راه دستیابی به استقلال سیاسی، اقتصادی و ... این پدیده در ده های اخیر به اوج خود رسیدهاست. ولی موانعی بر سر راه محقق شدن آن وجود دارد که باعث شده است در بسیاری از کشورها محقق نشود یا به هدف نرسد. بررسی این موانع از نگاه آیات و روایات موضوع این مقاله است. با بررسی آیات قرآن مشخص م یشود که جهل ، ظلم ، تفرقه ، تحجر ، ت...

درباره آیات 19-16 سوره قیامت دو دیدگاه وجود دارد: الف: این آیات در بین آیات مربوط به قیامت معترضه و مخاطب آنها پیامبر اسلام(ص) و زمان خطاب این دنیا و هنگام نزول وحی قرآنی است. ب: این آیات در راستای دیگر آیات سوره و مخاطب آن انسان کافر و زمان خطاب روز قیامت و هنگام خواندن نامه اعمال است. در این مقاله با نگاه تدبرمحورانه ابتدا دیدگاه دوم بررسی شده و با توجه به آیات نامه اعمال و آگاهی انسان از ...

روایات «یلهی عنهم» از دسته احادیث معتبر و مقبولی هستند که گروهی از انسان‏ها را از پرسش عالم برزخ معاف معرفی می‏کنند. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از شیوه ‏گردآوری کتابخانه‏ای به مطالعه ‏مفاد دقیق این روایات می‏پردازد و تعارض آن‏ها ‏با آیات و دیگر روایات را بررسی می‏کند. فهم دقیق روایات «یلهی عنهم» نشان می‏دهد که این روایات، گروهی از انسان‏ها را تنها از سؤال برزخی معاف می‏کنند ...

چکیده: این پژوهش می­کوشد با روش اسنادی – کتابخانه­ای و پیمایش مراحل سه گانه توصیف، تحلیل و تبیین، مقام رضا را در قرآن کریم مورد واکاوی قرار دهد. در این مقاله ضمن بازشناسی معنای لغوی و اصطلاحی رضا، دیدگاه مفسران و عالمان عرفان و اخلاق درباره اقسام، مراتب و درجات مقام رضا مورد تحلیل قرار گرفته سپس با استفاده از آیات و روایات، راه­های تحصیل رضوان الهی در قرآن بررسی و در پایان آثار و نتایج مقام رضا...

خلود و جاودانگی از دیرباز مد نظر علمای اسلامی بوده است. درباره پذیرش خلود در بهشت بین عالمان اختلافی وجود ندارد اما دربارۀ دوزخیان دسته ای طرفدار خلود در آتش جهنم و عذاب دائمی هستند و به آیات و روایات استناد کرده اند و دستۀ دیگر که اغلب عرفا و فلاسفه اند بر این باورند که خلود در آتش هست اما عذاب به جهت غلبۀ رحمت الهی از بین می رود یا دوزخیان به عذاب خو می گیرند. این مقاله به معنای خلود، آیات و ...

دیدگاه اختصاص خطاب‌‌های قرآن به معصومان بر برخی ادله روایی تکیه دارد که مهم‌ترین آنها را می‌توان روایات دارای عبارت من خوطب به، روایات نحن الراسخون، حدیث ثلقین، احادیث دوری قرآن از عقل‌‌های مردمان، روایات بیان تفصیل احکام مجمل قرآن و روایات انحصار تفسیر از سوی امام علی علیه‌السلام دانست. بررسی سندی این روایات به‌جز درباره حدیث ثقلین که متواتر است نشان‌دهنده ضعف اغلب آنهاست. از لحاظ دلالی نیز عل...

آیات قرآن کریم از منظر اسباب النزول دو دسته هستند: یک دسته بدون سبب نزول خاصی نازل شده اند که اغلب آیات از این دسته ی هستند؛ دسته دیگر آیاتی هستند که بر اثر شرایط خاصی یا سوال مردم عصر نزول نازل شده اند و به اصطلاح دارای سبب نزول هستند. شناخت سبب نزول آیات به فهم و تفسیر درست آیات کمک می کند. مثلاً گاهی از یک آیه جواز حکمی برداشت می شود در حالی که با فهمیدن سبب نزول آیه، وجوب حکم استنباط می شود....