قرآن کریم به عنوان مهم‌ترین متن دینی مسلمانان در حوزه‌های مختلف دانش بشری دارای ظرفیت‌های قابل توجهی است که اغلب مورد غفلت قرار گرفته است. از جمله موضوعات طرح شده در این کتاب آسمانی، شهر و مؤلفه‌های آن است که بر این اساس، تاکنون پژوهش‌های مختلفی پیرامون شهر اسلامی انجام شده است. در همین راستا، طی این مقاله به بررسی این مسئله پرداخته شده است که آیا قرآن کریم، تمایزات عرفیِ میان شهر و روستا را به ...

توسعه فن­آوری اطلاعات از طریق مباحث دولت الکترونیک،  یکی از محورهای توجه دولت در مسیر برقراری ارتباط با آحاد مختلف جامعه است. بدون شک، روابط دولت با بخش روستایی در حوزه الکترونیک، بسیار ضعیف­تر از بخش شهری است. اما در راستای نیل به توسعه سرزمینی و جغرافیایی، گسترش فن­آوری اطلاعات به ویژه در مناطق روستایی از ملزومات اساسی به شمار می­آید که مستلزم سرمایه­گذاری وسیعی است. در این تحقیق تلاش شده است...

کیفیت زندگی، مفهومی نسبی، چندوجهی و متأثر از زمان و ارزش های فردی و اجتماعی است که طیف وسیعی از شاخص ها از تغذیه و پوشاک تا مراقبت های بهداشتی، محیط اجتماعی و محیط مادی پیرامون را شامل می شود. پژوهشگران بر این موضوع اتفاق نظر دارند که دو گونه آشکار از شاخص ها برای سنجش کیفیت زندگی مناسب اند. گونه نخست شاخص های عینی هستند که جنبه های ملموس محیط ساخته شده، محیط طبیعی و حوزه اجتماعی و اقتصادی را ا...

جریان های فضایی و تعاملات بخشی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی-شهری، نقش بسیار مهمی در توازن شهر و روستا و توسعه یکپارچه ناحیه ای دارد. شبکه های اجتماعی و مهاجرتی از جمله عواملی هستند که می توانند پیوندهای مذکور را به منظور کاهش فقر و شکاف روستایی- شهری تقویت کنند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش مهاجران روستایی ساکن شهرها در تقویت پیوندهای روستایی- شهری و توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روس...

از آنجا که کالبد شهری بویژه در شهرهای بزرگ تاثیر بسزایی در رفتار انسانها، دوری و نزدیکی آنها به یکدیگر و در یک کلمه، تعالی آنها دارد و از آنجا که رشد پیچیده این شهرها چندان قابل کنترل نیست از این رو تلاش برای ایجاد تغییر و تحولات کالبدی، اولین و آسان ترین راه حلی است که مسئولین و برنامه ریزان شهری را به انجام آن وامیدارد. این نوشتار با فرض تاثیر کالبد شهری بر روابط اجتماعی و نیز با تبعیت از این...

هدف پژوهش حاضر آزمون این تصور غالب در جامعه‌شناسی بوده است که شهر و روستا به‌مثابه قلمرو‌های محیطی مدرنیسم و سنت‌گرایی تأثیرات متفاوتی بر دینداری اعضای‌شان می‌گذارند. براساس مباحث مربوط به ویژگی‌‌ها و تمایز‌های جامعه‌شناختی شهر و روستا و با طرح استدلال‌‌های اقامه‌شده در نظریه‌‌های عرفی شدن در جامعه‌شناسی دین، دو فرضیه استنتاج شد مبنی بر آنکه اولاً، میانگین دینداری در روستا بیش از شهر و ثانیاً، وا...

شهر به عنوان عالی ترین مظهر تمدن انسانی، در ایران دو سرنوشت متفاوت داشته است : در دوران پیش از اسلام که جهان بینی طبقاتی حاکم بود و ارتباط میان زمین و آسمان از طریق اشخاص برگزیده برقرار می شد، بنابراین شهر صورتی دستوری و نمادین داشت. با ورود اسلام به ایران، جهان بینی برابرنگر اسلام، منطق طبقات اجتماعی را در هم ریخت و قبول ارتباط بی واسطه میان انسان و خدا، جایگاه واسطه ها و اشخاص خاص در جامعه را...

روستا و شهر دو شکل عمدة سکونت و اجتماع انسانی‌اند که در ارتباط با یکدیگر قراردارند. این رابطه با نوعی دوگانگی همراه است که براساس دو عنصر تفاوت و تضاد تعریف می‌شود. دوگانگی و شکاف موجود که طی تاریخ شکل‌گرفته، باعث شده است تا جامعة شهری نگاهی از بالا به روستا و روستایی داشته باشد؛ به طوری که بازتاب این نگرش را در شعر فارسی می­بینیم. حال ‌آنکه روستای ایرانی پیش از دورة سرمایه‌داری شکلی از خودکفای...

جریان‌های فضایی و تعاملات بخشی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی-شهری، نقش بسیار مهمی در توازن شهر و روستا و توسعه یکپارچه ناحیه‌ای دارد. شبکه‌های اجتماعی و مهاجرتی از جمله عواملی هستند که می‌توانند پیوندهای مذکور را به‌منظور کاهش فقر و شکاف روستایی- شهری تقویت کنند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش مهاجران روستایی ساکن شهرها در تقویت پیوندهای روستایی- شهری و توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روس...

در علوم جامعه شناسی و جغرافیای انسانی، سخن از ملاک های شهری و روستایی، بسیار رفته است؛ هر دانشمند و کارشناسی از زاویه ای بر آن نگریسته و متناسب با داده های خود تعریفی ارائه کرده است. در آن تعاریف، توسعه فیزیکی، میزان جمعیت، وجود نهادهای مدنی و اقتصادی و صنعتی از مهمترین شاخص های تمیز دهنده شهر از روستایند؛ اما قرآن، جدای از این ملاک ها، ملاک فرهنگ دینی و اجتماعی را مطرح می نماید که بسیار آموزند...