مناظرات امام رضا(ع) در ادبیات دینی شیعۀ امامیه از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است. با وجود آنکه برخی در اعتبار و اصالت آن‌ها تردید روا داشته‌اند اما مورد استفاده و استناد بسیاری از محدثان و پژوهشگران قرار گرفته و می‌گیرد. از این رو شایسته است مناظرات حضرت رضا(ع) در عراق و خراسان از نظر سندی و متنی مورد ارزیابی علمی قرار گیرد تا اعتبار و اصالت آن به روشن گردد. در این پژوهش، سند این مناظرات از ن...

نسل امیرالمومنین علی(ع) ، از طریق امام حسن، امام حسین، ابو الفضل العباس(، محمد حنفیه و عمر بن علی معروف به اطرف، ادامه یافته، و خاندان های علویون از نسل این فرزندان پدید آمده است. بیشتر خاندان امام حسن(ع) از نظر مذهبی دارای گرایش زیدی بودند، و پس از یحیی بن زید، محمد نفس زکیه و ابراهیم بن عبدالله را از امامان زیدیه به شمار می آوردند. خاندان امام حسین(ع) به رهبری ایمه شیعه، پایه گذار مذهب امامی ...

پژوهش حاضر باهدف شناخت عملکرد مجلس شورای ملی در سقوط سلسله قاجار وبرپایی رژیم پهلوی انجام شده است و نیزچگونگی انتقال قدرت را درایران ارزیابی کرده است وهمچنین تاثیر عملکرد سیاسی مجلس شورا را در معادلات سیاسی بررسی کرده است وبا در نظر گرفتن نقش فراکسیونهای داخل مجلس درسقوط سلسله قاجاریه واستقرار پهلوی صورت گرفته است.که برای این منظور از اسناد ومنابع کتابخانه ای بهره بردیم .انقلاب مشروطه به دلیل ن...

در خصوص بزرگان تاریخ نظیر شاهان، وزرا، رجال سیاسی، ادبا، فقها، علما و... از دیرباز تا کنون آثار مستقلی تدوین و تصنیف شده و بعضاً نیز در مطاوی آثارتاریخی و کتابشناسی بدان‌ها پرداخته شده است. از زمرة این قبیل آثار باید از کتبی نام برد که به طبقة دستوران (صدوران یا وزراء) پرداخته‌اند و می‌توان آن‌ها را در یکی از اقسام نثر فارسی مسمّی به دستورنامه‌ها طبقه‌بندی کرد. مقصود از این نوع خاص، آثاری‌اند که ...

یکی از مهم ترین خصیصه اجتماعی وفرهنگی قرون میانه اسلامی و عصر سلجوقی، نزاع‌های فرقه‌ای و مجادلات مذهبی بود. با انتخاب اصفهان به عنوان دارالسلطنه سلاجقه بزرگ، این شهر کانون حب و بغض های سیاسی و محل منازعات عقیدتی- مذهبی گردید. این تحقیق به دنبال آن است تا با بیان گرایش های عقیدتی اصفهان عصر سلجوقی، زمینه ها و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دهد. آنچه به دست آمد این که  عوامل چندی چون تفکر مذهبی ح...

محمدباقرمیرزا خسروی معروف به خسروی کرمانشاهی از شاهزادگان دولتشاهی، رجال سیاسی آزادیخواه و ازجمله ادبا، کتاب و دبیران برجسته دیوانی روزگار قاجار بشمار می‌رود. وی علاوه بر کتابت، دبیری و منشی‌گری دفتر برخی از حکام و فرمانروایان کرمانشاهان و فارس و مدیریت برخی ادارات دولتی در کرمانشاه عهد قاجار، دارای دانش، آگاهی و فضیلت‌های اخلاقی و علمی فراوان بود. جایگاه وی به‌عنوان یکی از شاهزادگان برجسته قاج...

اشراف و رجال قبیله‌ای تحت حمایت حکام و خلفای اموی و ساختار قبیله‌ای و زمینه‌های فرهنگی ـ جاهلی، در دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی، نقشی مؤثری ایفا کردند. در این پژوهش نسبت میان یکی از این شخصیت‌ها با تاریخ تحولات اسلامی در قرن نخست هجری بررسی می‌شود. احنف بن قیس یکی از مشاهیر بنی‌تمیم است که منابع اسلامی اطلاعات پراکنده و ضد و نقیضی درباره او ارائه می‌دهند. بررسی ابعاد شخصیت احنف و ارزیابی گزارش‌ه...

لقب‌ها و کنیه‌ها به مثابه منابعی نویافته در جریان‌شناسی تاریخ اسلام؛ مطالعه موردی ابوتراب حامد قرائتی[1] نعمت‌الله صفری فروشانی[2] چکیده لقب‌ها و کنیه‌ها فارغ از سودمندی‌شان در شناسایی افراد،‌ می‌توانند منابع مهمی در جریان‌شناسی فکری، سیاسی و حتی مذهبی به شمار آیند. فلسفه نام‌گذاری، زمینه و آثار اجتماعی، تطور تاریخی، گونه‌شناسی منتسبان به این عناوین، وابستگان و هواداران،‌ همگی از ابعادی هستند ...

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت کنترل مستند مشاهیر اسناد آرشیوی و بازنگری شیوه­نامة کنترل مستند اسامی رجال و مشاهیر اسناد آرشیو ملی ایران برای امرای کشوری و لشکری در دورة قاجار است. روش و رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده، ترکیبیِ(کمی-کیفی) دلفی کلاسیک تعدیل شده و مطالعات کتابخانه­ای بوده و برای گردآوری داده­ها از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعة پژوهش حاضر شامل دو گروه است. جامعة نخست، نا...