چکیده بعد از ورود اسلام به ایران، تغییرات و تحولات بسیار مهمی در زمینه های مختلف سیاسی- اجتماعی، فرهنگی و ادبی در سطح وسیعی مشاهده می شود. مردم ایران دین اسلام را پذیرفتند و در این راستا، فرهنگ و زبان عربی، جای خود را در بین اقشار مختلف مردم باز کرد. زبان عربی توانست تأثیرات زیادی بر زبان و ادب فارسی و همچنین شاعران و نویسندگان فارسی زبان بگذارد. این تأثیرات از آغازین سال های ورود اسلام تا ب...

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه ها)؛ ن...

دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی رغم کوشش مصححان و گام­های بلندی که در این راه برداشته­اند، هنوز کاستی­های بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخه­های استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخه­های کهن است. در این پژوهش ...

یکی از مهم ترین مباحث سبک شناسی و نقد ادبی، بررسی صور خیال شاعران از جنبه های مختلف است. تشبیه که از اصلی ترین ابزارهای صورخیال و از عناصر مهم تصویرگری است؛ از دیر باز در آثار ادبی، به ویژه در شعر، مطرح بوده و طی قرن ها تحت تأثیر عوامل گوناگون فرهنگی، اجتماعی، دیدگاه شاعران و غیره دستخوش تحوّل گردیده است. مسعود سعد سلمان، شاعر بزرگ پارسی گوی در نیمه ی دوّم قرن پنجم و آغاز قرن ششم و از ارکان استو...

سنایی با بهره گیری از کیفیت های تصویری و ترکیبی حروف الفبا در دیوان خود اشعار بسیار زیبایی سروده است. به کارگیری نظریّه ای فراگیر در مطالعه این سروده ها که زمینه های فرهنگی هنر سنایی را پوشش دهد و نتیجه ای فراخور یک پژوهش را در بر داشته باشد، نیازی است آشکار. در مقاله حاضر، نگارنده بر پایه آرای چارلز سندرس پیرس به نشانه شناسی نگرش های الفبایی سنایی می پردازد و همه سروده های حروفی او را گزارش می ...

یکی از ادیبان و سرایندگان معروف نیمه دوم قرن پنجم هجری که با الهام از شاعران عرب، توانست مضامین بسیاری را اقتباس کرده و آن ها را در لا به لای اشعار و سروده های خود به کار برد، ابوالفرج رونی است. وی از استادان مسلّم شعر فارسی است که در میان معاصران و شاعران بعد از خود به استادی مشهور بود و دیوان وی بسیار مورد علاقه و توجه انوری، شاعر بزرگ قرن ششم بوده است. وی در تکامل شعر فارسی به خصوص در تصویرسا...

کتاب شاعران بی­دیوان که در بردارندۀ مجموعه­ای از اشعار پراکندۀ شاعران فارسی گوی بی دیوان در سده­های سوم و چهارم و پنجم است، اگر نه نخستین کار، لکن از بهترین و جامع­ترین آثار در این زمینۀ پژوهشی است. امروزه، پس از گذشت چند دهه­ از تألیف کتاب مزبور و با شناخته شدن منابع مختلفی از نوع سفینه­ها و جُنگ ها، و با تصحیح انتقادی دیگر منابع مورد استفاده در کتاب، لزوم بازنگری جدّی در این کتاب هست، تا مؤلّف، ...

در این رساله، انجمن دانشکده و جماعت دیوان، به عنوان دو تشکل ادبی، در دوران مشروطه-ی ایران و نهضت مصر، برای مطالعه و پژوهش برگزیده شده و فعالیت های نظری آن ها در جهت شکل دادن به جریان نقد و نظریه ی ادبی در دو حوزه ی ادبیات فارسی و عربی بررسی شده است. هدف اصلی نگارنده، بررسی چگونگی رویکرد و عملکرد دو گروه یاد شده، درجهت دستیابی به تجدد ادبی، آن هم در دورانی که نقطه ی عطف دو ملت محسوب می شود، است....

چکیده ادب غنایی دربردارند? اشعاری است که شاعر در آن به توصیف احساسات، هیجان ها و اندیشه¬های شخصی خود می¬پردازد، این احساسات و اندیشه¬ها می-تواند عاشقانه، مذهبی، فلسفی یا اجتماعی باشد، از آن جا که بیشتر این اشعار در شرح عوامل عاشقانه و هیجان¬های عاطفی شاعر است در زبان فارسی گاهی تغزلی و بزمی خوانده شده است و چون این اشعار در یونان باستان به همراه سازی به نام «لیر» خوانده می¬شد، آن را « لیریک»می...

سبک شناسی یکی از رشته های زبان شناسی و ادبیّات است که به بررسی ویژگی های نحوی و زبانی شاعر می پردازد. سبک عبارت از کاربرد ادبی زبان در یک بافت مشخّص. سیّد حسن غزنوی، ملقّب به اشرف از شاعرانی است که کم تر اشعارش مورد توجّه سبک شناسی قرار گرفته است و با توجّه به این که وی از شاعران بزرگ عصر خود بوده و بر شاعران بعد از خود تاثیر فراوانی داشته، در این پایان نامه سعی شده است که اشعار وی در دو حوزه ی ادبی ...