در این پایان نامه سعی شده است در مورد حکیم عارف محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی و نمود عرفان در اشعار او و مشرب فکری و ادبی اش بحث شود. او از مشایخ عرفا و حکما و فقها و اصولیین است که سطوح را خدمت استادانی همچون شیخ حسن تویسرکانی تحصیل کرد و آنگاه در علوم شرعیه در حوزه ی سید محمد فشارکی اصفهانی ، شیخ آقا رضا همدانی و بالاخص آخوند خراسانی به کمال رسید. علوم عقلی را نیز در خدمت شیخ محمد ب...

فرهنگ موضوعی دیوان شاه نعمت ا... ولی چکیده سید نورالدین نعمت ا... ولی، از شاعران و عارفان قرن هشتم و نهم (730-834) ه.ق ،که دیوان اشعارش مجموعه ای از ظرایف و نکات عرفانی است. پایبندی وی به شعر عرفانی ، مذهب وی و آگاهیش از مسائل مربوط به تصوف و عرفان، همچنیت درگیر بودنش با سیاست و اجتماع، دیوان شعرش را به یک دیوان متنوع تبدیل کرده است. گستره ی این تنوع از مدح و منقبت ائمه ی معصومین و ستایش...

اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی، گنجینه ی گرانبهایی است که از پیشینیان به یادگار مانده است و نویسندگان و سخنوران بیشترین سهم را در حفظ و نگهداری آن داشته اند.این تحقیق اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی را در دیوان و حدیقه مورد تحلیل و بررسی قرار داده است تا کیفیت بهره گیری سنایی از این عناصر معلوم گردد. در این پژوهش پس از بیان کلیات تحقیق، توضیح و شرح مبانی نظری و مختصری از زندگی سنایی، به بیان داس...

در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصاً تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر- اعم از غنایی، حماسی و غیره- داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته ...

    تصوف و آموزه­های عرفانی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. دیوان غزلیات بیدل دهلوی، به عنوان نماینده سبک هندی، یکی از متون ادبی است که حاوی معانی عمیق و ژرف آموزه­های عرفانی است. مقاله­ی حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر دیوان غزلیات بیدل، به بررسی جایگاه عرفان عملی و مقامات و احوال در اشعار بیدل پرداخته است. مقامات و احوال در سیروسلوک عملی، بسیار حائز اهمیت است...

احمد گلچین‏معانی، اشعار تعلیمی خود را به شکل‏های گوناگون بیان کرده است. گاهی در قالب‏های شعری مختلف به طور مستقل، گاهی با تک‏بیت‏هایی در لابه‏لای دیگر اشعارش و گاهی نیز به شیوه حکایت و تمثیل و در بعضی از موارد نیز به صورت غیرمستقیم و طنزآمیز به بیان نکته‏های اخلاقی، عرفانی و مذهبی پرداخته است. در این جستار کوشش می‏شود، با تجزیه و تحلیل دیوان گلچین‏معانی، اصلی‏ترین گونه‏ها، ویژگی‏ها و مضمون‏های ...

حکیم نجم الدین محمّد فلکی از شعرای معروف قرن ششم هجری است که در قصبه شماخی از توابع شروان متولّد شد. فلکی گوینده ای نازک خیال و شیرین سخن است که بر خلاف معاصران خود، به سهولت کلام و روانی سخن متمایل بود. دیوان ناقص و ناتمامی از وی در سال 1929 میلادی در لندن توسط محمد هادی حسن خان به چاپ رسیده است. در ایران نیز محمد طاهری شهاب دیوانی از این شاعر را در سال 1345 تصحیح کرده و از سوی انتشارات کتابخانه...

لذا این تحقیق در سه بخش به ترتیب زیر تنظیم گردیده است : بخش اول: پیدایش اسماعیلیان تا پایان زمامداری حسن سوم. بخش دوم: دوران علاءالدین محمد سوم. بخش سوم: دوران رکن الدین خورشاه و سقوط الموت .

یکی از بنیادی‌ترین زمینه‌های پژوهش، تصحیح متون ادبی است. با وجود آثار دست اول و درخور اعتماد از یک متن، پژوهش‌های دیگر نیز پایة استواری خواهند داشت. یکی از متون ارزشمند ادبیات فارسی دیوان کبیر مولوی است که استاد فروزانفر حدود 50 سال پیش آن را تصحیح کرد و پس از آن هیچ تصحیح علمی ـ انتقادی و درخور اعتمادی از این اثر ارائه نشد؛ البته پژوهشگران همواره این تصحیح را نقد کرده‌اند و می‌کنند. باتوجه‌به ...

این مقاله با هدف شرح احوال و آثار ماه لرآییم متخلص به مکنونه و نادره، شاعرۀ تاجیک، به نگارش درآمده است. طبق معلومات ارائه شده در منابع مختلف، مکنونه در سال ۱۷۹۱م به دنیا آمده و در سال ۱۸۰۶م با امیر عمرخان، حاکم مرغیلان که بعدها به تخت خانی می نشیند، ازدواج کرده است. هرچند عمرخان زوجه های دیگری نیز اختیار کرده است، اشعار مکنونه حکایت از دلدادگی و عشق و عاشقی میان آن ها دارد. بنای دو مدرسه، ساخت ...