شکل ­گیری هویّت هر فرد مرهون دو عنصر کلیدی شناختن خود و داشتن هدفی مشخّص است، که دو محورِ تحقیق در عرصۀ معرفت شناختی و غایت شناختی را بر انسان لازم می­سازد. علامه جوادی آملی، ضمن ارائۀ تعریفی جامع از انسان بر مبنای دین به «حیّ متالّه»، به هویّت بخشیِ دین به انسان هم در عرصۀ معرفت­شناختی به لحاظ شناختِ خود و هم در عرصۀ غایت شناختی پایبند است: در عرصۀ معرفتی، همان گونه که انسان در هستیِ خود فقر محض بوده، ...

چکیده این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های تربیت اخلاقی در برنامه درسی علوم انسانی سال سوم دوره متوسطه ایران انجام شد روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری پژوهش برنامه درسی علوم انسانی سال سوم دوره متوسطه بوده که شامل کتب (دین و زندگی، روانشناسی، ادبیات فارسی، فلسفه، منطق، جامعه شناسی) به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار پژوهش سیاهه تحلیل اهداف مصوب ، سیاهه تح...

دین مبین اسلام همان­ طور که به خود انسان و زندگی او توجه داشته است و دستورات و احکامی برای سبک و شیوه این زندگی در نظر گرفته است، به محیط زندگی بشر نیز توجه خاصی نشان داده است. محیطی که از آن امروزه تحت عنوان محیط زیست نام می­ برند و از عناصر مهمی همچون آب، خاک و زمین و ... تشکیل یافته است. علاوه بر این در دین مبین اسلام از اخلاق اسلامی سخن به میان می­ آید که در کنار فقه اسلامی به مثابه دو بال ...

علامه جعفری با اشاره به اصول بنیادین و جهانی حقوق بشر، بر آن است که ادیان الهی و در رأس آن، اسلام، نقطة اوج حقوق انسانی هستند. جامعیت اسلام در تبیین حقوق و تکالیف از نوع نگاه آن به انسان به عنوان «انسان کلّی» در قالب «چهرة جهانی» مشهود است. ایشان با اشاره به ریشه‌های فطری و طبیعی مبانی اصلی و پنجگانة حقوق جهانی بشر، بر این باورند که حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب، توافقی «هشتاد درصدی» دارند. اسل...

به طور کلی، تاریخ حاکی از سیر و حرکت تمدّن انسانی از شرق به غرب است. دین و به همراه آن فلسفه از بارزترین و مهمترین بخشهای این فرهنگ و تمدن است. حکمت شرقی از مصر و کلده و هند بر سرزمین فیثاغورس و افلاطون تابیده است و فتح آسیای غربی اگرچه به دست اسکندر انجام یافت، امّا به حرکت مبلّغان بودایی به شام و فلسطین در قرون ماقبل عصر  مسیحی منجر شد و تا ترکیه امروزی نیز پیش رفته بودند.(1) «حتی مورّخ شکاک هم ...

امروزه با تفوق مباحث هستی شناسی بر معرفت شناسی و طرح ناگذرایی وجودی، فرافعلیت و فرونکاستن واقعیت به فعلیت و حادثه قابل مشاهده و طرح لایه لایه بودن واقعیت، ناگزیر اعتراف به موجودی مطلق می شود که برخلاف مشروط و ممکن بودن هر شیئی، شرطِ بلاشرط و مطلقِ هر شرط و امکانی به شمار می رود. لزوم توجیه پذیری مابعدالطبیعی آرمان های بشری، زمینه مستعد تاریخی دین در پذیرش این آرمان ها، توجه به رابطه مفهومی خدا و ...

اخلاق در دین زرتشت، پیوند عمیقی با سرشت هستی دارد. اقتدار مطلق اهوره مزدا در جهان و نجات انسان در دین زرتشت، در گرو زیست اخلاقی انسان است. از این رو، این آرمان با رعایت تمام آنچه به عنوان اعتقادات، آیین و مناسک تلقی می شود، باید در ساحت های مختلف زندگی انسانی تحقق یابد. آدمی در هر رتبه و جایگاه، باید با تمام قوا همراه با رعایت اخلاق، تلاش کند تا امشاسپندان را در خویشتن، متوطن سازد و جهانی را که...

حقوق اجتماعی، جایگاه مهمی در اندیشه های سیاسی، فقهی، حقوقی و مدیریت های اقتصادی و اجتماعی دارد. در دین مبین اسلام، از همان آغاز شکل گیری، چه در نصوص و چه در عمل و سیرة پیشوایان دین، اهمیت حقوق اجتماعی به لحاظ حفظ کرامت انسانی و تأمین بنیان های جامعة سالم دینی یادآور شده و برای آن، نظام خاص حقوقی و اجرایی طراحی شده است. این در حالی است که در نظام های غربی، راجع به حقوق اجتماعی، مبانی، الگو و نظا...

تحقیق حاضر، مطالعه‌ای اسنادی است که به ارزیابی انتقادی دو نظریه «انتخاب عقلانی» و «بازار دینی» در جامعه‌شناسی دین و نسبت اسلام با این نظریات می‌پردازد. نظریه انتخاب عقلانی، متأثر از طیف وسیعی از مباحث فلسفی، اقتصادی، مطالعات رفتاری و جامعه‌شناختی است که رفتار کنشگران اجتماعی را مبتنی بر رویکرد عقلانی هزینه ـ فایده تبیین می‌کنند. از سوی دیگر، نظریه بازار دینی با تکیه بر اصل آزادی انتخاب، شرایط م...

چکیده روش‌شناسی علوم وابستگی تام دارد به نوع معرفت‌شناسی آن، زیرا معرفت‌شناسی تعیین‌‎کنندۀ ظرفیت و صورت‌بندی نظام دانایی و حیات اجتماعی در هر تمدن و فرهنگی است‌. تحصیل معرفت نسبت به دین، وابسته به بهره‌گیریِ هم‌زمان از تمام منابع معرفتی معتبر است؛ بنابراین عقل و نقل فقط با هم‌‌دیگر می‌توانند معرف گزاره‌ها و آموزه‎های اسلام و نیز حجت شرعی دین حنیف باشند. هیچ‌یک از این دو نمی‌تواند به‌‎‌تنهایی به...