حوزۀ عمومی مکانی برای گفت وگو و نقد قدرت است که اولین بار آن را هابرماس به صورت نظری مطرح کرد و پیشینه اش را به سالن ها، قهوه خانه ها و دربار اروپایی رساند. این تصور که شکل گیر ی حوزۀ عمومی مختص غرب است، درست به نظر نمی رسد؛ زیرا در دورانی از تاریخ ایران نیز هم زمان با غرب، وجوهی از شکل های حوزۀ عمومی دیده می شود که در دورة صفویه به وجود آمده بود؛ اما مسیر تداوم و سیر آن در ایران و غرب به دلیل ...

دربارۀ رضا عباسی پژوهش های بسیاری صورت گرفته و تحقیقات بسیاری درزمینۀ آثار او و مکتب نقاشی اصفهان، که خود بنیان گذارش بوده، انجام شده است. باوجوداین، دورۀ میانی زندگی وی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. این زمان، دورانی از سرکشی و آزادی اوست که شاید در زندگی کمتر هنرمندی تا آن زمان روی داده باشد. این مقاله می کوشد برپایۀ منابع به جای مانده از دورۀ شاه عباس اول و پژوهش های انجام شده دربارۀ ...

تهاجم اولیه مغول (619 ـ 616هـ) و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه (617هـ) یکپارچگی سیاسی ایران را در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد. از این رو، افزون بر حکومتهای محلی بازمانده از دوره سلجوقی، پاره ای شاهزادگان و امرای دستگاه سلطنت خوارزمشاهی نیز در قلمروهایی محلی از جغرافیای پهناور ایران بساط ملکداری گستراندند. قراختاییان کرمان از زمره این حکومتهای محلی است که پس از فروپاشی سلطنت خوارزمشاهی تأسیس ...

آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد، نگاهی است گذرا به پیشینۀ کاوش های باستان شناسی هیئت های خارجی در ایران و غارت آثار باستانی کشور تا زمان کشف لوحه های هخامنشی در تخت جمشید و ارائۀ اسنادی از مالکیت ایران بر لوح های مزبور. اهمیت اسناد مورد ارائه در این مقاله، آن است که این اسناد، امانی بودن لوح های هخامنشی را در بنگاه خاوری دانشگاه شیکاگو و نیز تعداد دقیق آن ها را بیان می کند.

قدرت گرفتن و به سلطنت رسیدن رضاشاه، محصول همراهى جمعى از روشنفکران و فعالان سیاسى و فکرى، براى پایان دادن به وضع پرآشوب کشور و استقرار تمرکز سیاسى و برقرارى نظم و امنیت در کشور بود. یکى از روشنفکرانى که در آن زمان یار رضاخان شد و او را تا رسیدن به سلطنت و بعد از آن همراهى کرد، عبدالحسین تیمورتاش بود. وى بعد از رسیدن رضاشاه به سلطنت، به پاس زحماتش، به وزارت دربار پهلوى انتخاب شد و در این سمت نیز...

در مواجهه با سپیده­دم تجدد ایرانی در عصر مشروطه می­توان پرسید آیا انقلاب مشروطه­ ایران، سرآغازی برای تحولات هنری بوده است یا خیر؟ دربار قاجار پیش از این به مدرنیزاسیون از بالا رو آورده بود که در پی آن، نظام نقاشی ایران، عناصری از بیرون را پذیرفته و حرکت به‌سوی نقاشی واقع­گرایانه را آغاز کرده بود. در این پژوهش، با اتخاذ دیدگاهی تاریخی و جامعه­شناختی تلاش شده است نشان ­داده شود دربار در چه شرایطی...

پس از تصمیم قوریلتای دربار مرکزی مغول و اعزام هلاکو به غرب، حکومت ایلخانی در ایران طی فرایندی تاریخی و تابع تحولات دربار مرکزی و اقدامات نظامی و سیاسی هلاکوخان شکل گرفت. هدف لشکرکشی هلاکو به غرب، تثبیت حاکمیت مغولان بر سرزمین‌های فتح‌شده و نیز فتح مناطق جدید بود و تشکیل حکومت ایلخانی در ایران جزو اهداف مأموریت هلاکوخان در غرب تعیین نشده بود. تحولات امپراتوری مغول پس از مرگ منگوقاآن و رقابت‌های ...

شیخ الاسلام یکی از مقام‌های مهم دینی در عصر صفوی است که به منظور رسمیت و گسترش فقه و عقایدِ شیعه دوازده امامی در دربار و مراکز ایالت‌ها وجود داشت. ظاهرا نحوه انتصاب افراد به این مقام در ایالت کرمان از سوی شاه و صدر به صورت موروثی بود که علاوه بر احراز شایستگی‌های علمی و مقبولیت‌های عمومی از پدر به پسر به ارث می‌رسید. شیخ‌الاسلام‌ها در حلّ و عقد و نظم امور و در عزل و نصب‌های سیاسی و امور حکومتی و ...

در هر نظام اجتماعی، گروه، نهاد و یا صنف اجتماعی به عنوان تابعی از یکدیگر و از کل جامعه کارکرد یا شیوه ی عمل مخصوص به خود را دارد. در عصر دوم عباسی به دلیل ضعف دستگاه خلافت، گروه های ذی نفوذ نظیر، وزرا، دبیران و سرداران سپاه، در امور سیاسی مداخله کرده و از وضعیت موجود جهت پیشبرد اهداف خویش بهره می بردند. زنان دربار نیز با اسستفاده از موقعیت و نزدیکی به دستگاه خلافت، به رقابت با دیگر عوامل قدرت پ...

با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهم‎ترین مشخصۀ آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تأسیس مجلس نیازمند تدوین نظام‎نامۀ (قانون) انتخابات بود که می‎بایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل دربارۀ مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان دربارۀ ماهیت و...