بررسی و واکاوی اصلاحات یعقوب‌پادشاه، از زاویه اقدامات فقیه- دیوان‌سالارانِ حاضر در ساختار حکومتی و تشکیلاتی آق‌قویونلوها، روشنی زیادی بر ابهامات موجود در مبانی فکری این اصلاحات، می‌افکند، درواقع، زمینه‌سازی و پی‌ریزی مقدمات این اصلاحات را باید در تفکرات و آراء فقهایی دانست، که وظایف دیوانی و دیوان‌سالاری را نیز بر عهده گرفته بودند، از این روی، ایشان فقه اسلامی، که تفکراتشان از آن سرچشمه گرفته و...

کارل گوستاو یونگ، اندیشمند سوئیسی با ارائ? نظری? «کهن الگو»ها، مسیر تازه ای را برای درک دنیای ذهنی و روانی انسان گشود و ورود این نظریه به حیط? ادبیات و نقد ادبی، خوانشی جدید از متون را امکان پذیر کرد. اساطیر یکی از تطبیق پذیرترین منابع با این نظریه است و شاهنامه نیز به عنوان دایره المعارف منظوم اساطیر ایرانی از این مطابقت برخوردار می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی سعی کرده...

یوسف السباعی (1917 م - 1978 م) یکی از داستان نویسان معاصر مصری است. او در رمان «أرض النفاق» ظلم و ستم و خفقان عصر خود را دریافت و همانند رمان نویس رئالیستی، زندگی واقعی جامعه ی بشری، مسائل و مشکلات موجود در جامعه مصر را ترسیم کرد. سباعی در داستان خود قضاوت نمی کند، کار او بیان واقعیت است. از این رو، این رمان نویس نه تنها از گرایش های علمی و اخلاقی عصر خود غافل نیست بلکه به نوعی دایره المعارف تب...

هر که با شعر وشاعری سروکار دارد به مجموعه¬ای نیازمند است که معانی بسیاری از کلمات مربوط به آن را در برداشته باشد و اطلّاعات لازم را برای مهار کردن واژگان در اختیار او بگذارد. هدف از تدوین فهرست «الف بایی» جواب گویی به این نیاز است و به دست دادن بازتابی نوین و تصویری زنده از اشعار فارسی است. فرهنگ فارسی کنونی شامل سه بخش لغات و ترکیبات و اعلام می باشد که در این پژوهش همه¬ی واژه¬ها و عبارات و اعلا...

ادبیات فارسی از ویژگیهای خاص خود برخوردار است و از آن موارد، فرهنگ نامه نویسی می باشد که پژوهشگر با مراجعه به آن اطلاعات مورد نیاز را با سهولت کسب می نماید.دلیل این ادعا وجود لغت نامه، دایره المعارف و فرهنگ اصطلاحات است. بر این پایه با در نظر داشتن مشاهیر و عارفان نامی و نیز گمنام در تصوف جامعه ایران در قرن های گذشته و اینکه نام و نشان و سرگذشت ایشان به طور پراکنده و نامنظم در مقالات یا کتابها ...

اهتمام نوشتار حاضر، بررسی انتقادی مقالة «عصمت» (Impeccability)، اثر پال ای واکر، مورخ و مدرس دانشگاه‌های آمریکا و کاناداست که آن را در دایرة‌المعارف قرآن لایدن به طبع رسانده است.  حاصل این دیدگاه او درخصوص خاستگاه، ابعاد و ماهیت عصت را می‌توان چنین خلاصه کرد: عصمت، یعنی مصونیت از گناه و خطا؛  هرچند که این اصطلاح و این مفهوم، این‌گونه در قرآن به‌کار نرفته است اما بر پا...

در این مقاله به شرح چند راه حل برای مسائلی از فصل سوم کتاب اصول اوائل هندسه و عملیات آن در بارۀ ترسیمات چند ضلعی‌های محاط در دایره می‌پردازیم که بدون اثبات آورده است. این مسائل عبارتند از 1. تقسیم دایره به 7، 14 و 15 قسمت مساوی؛ 2. تقسیم دایره به 5، 8، 10، 11، و 16 قسمت مساوی؛ 3. تقسیم دایره به 9، 13، و 19 قسمت مساوی؛ 4. تقسیم دایره به 17 قسمت مساوی؛ 5. تقسیم دایره به n قسمت مساوی؛ 6. محاسبۀ مس...

هدف از این تحقیق، ارائه روشی برای رفع ابهام اسامی خاص متن است. در این روش، رفع ابهام به وسیله ی ارجاع دادن هر اسم خاص به منبعی که در وب داده ای انتشاریافته است، انجام می گیرد. این منبع، توصیف کننده ی موجودیت موردنظر اسم خاص به کار رفته در متن است که به دلیل جامع تر بودن وب داده ای نسبت به سایر دایره المعارف های خواندنی توسط ماشین، منابعی مناسب در اختیار پردازش های رفع ابهام قرار می دهد. این روش...

سنایی نخستین شاعری است که شعرهایی سروده¬است که جز در قلمرو عرفان معنای دیگری ندارد؛ یعنی هدف و قصد گویندة آن¬ها تصوّف است و به¬ویژه جهان¬بینی تصوّف را در آثار خود شکل¬بخشیده¬است. هیچ اندیشه¬ای از اندیشه¬های مرکزی عالم تصوّف وجود¬ندارد که رگه¬هایی از آن در شعر سنایی – به¬خصوص در حدیقه – انعکاس¬نیافته¬باشد و از این حیث، حدیقة سنایی را که نقطة شروع مثنوی¬های تعلیمی– عرفانی فارسی است، دایره المعارف تص...

 دیدگاه‌هاى گوناگون و دیدگاه‌قرآن درباره‌الزامهاى اخلاقى‌تحلیل‌وداورى شده است.  نویسنده، پس از طرح چند سؤال در مورد الزام اخلاقى، تأکید بر وجود الزام در اخلاق، اشاره به نماد الزام در قرآن و تعریفهاى مختلف این عنوان، تفاوت الزام اخلاقى و سایر الزامها را از منظر قرآن در تفاوت هدف - هدف الزام اخلاقى کمال انسان است ولى هدف در الزامهاى دیگر از نسخ مطلوب‌هاى مادى است - و نقش اراده و اختیار - نبود گز...